Τα μεγάλα μέτωπα όμως της οικονομίας είναι ανοιχτά. Η Ελλάδα έχει μικρή παραγωγή και πάσχει στον τομέα των υπηρεσιών.
Yστερα από πολλούς μήνες κατάθλιψης ημών των ιθαγενών και αμφισβήτησης αυτής της χώρας από τους ξένους, οι Ελληνες μπορούν λίγο να χαμογελάσουν. Το πρόγραμμα σταθερότητας της οικονομίας -προς έκπληξη όλων και προς θλίψη κάποιων καταστροφολόγων- προχωρεί ομαλά. Το αναγνωρίζουν οι ξένοι δανειστές της τρόικας, το ψιθυρίζουν και εκείνοι που έβλεπαν την ελληνική οικονομία να οδηγεί στον όλεθρο το ευρώ και τον… κόσμο. Ετσι, από την πολύμηνη ελεεινολόγηση της Ελλάδας περάσαμε στα πρώτα δειλά θετικά σχόλια.
Η αισιοδοξία βέβαια είναι πρόωρη και ίσως παρακινδυνευμένη. Πρόωρη γιατί η ελληνική οικονομία χρειάζεται ακόμη πολλά για να ορθοποδήσει και παρακινδυνευμένη διότι το πολιτικό μας προσωπικό είναι επιρρεπές στη σπατάλη. Αν νιώσουν οι πολιτικοί ότι η Ελλάδα μπορεί να βρει λεφτά, θα τρέξουν γρήγορα να τα ξοδέψουν. Κι ας μην τα έχουν…
Το βασικό όμως είναι να καταλάβουμε τι συνέβη σ’ αυτή τη χώρα τους τελευταίους δέκα μήνες. Βρεθήκαμε να γέρνουμε στο χείλος του γκρεμού και τρομάξαμε. Το σοκ ήταν τόσο μεγάλο, που μας έκανε να σκεφθούμε διαφορετικά απ’ ό,τι η αριστερή κυρίαρχη ιδεολογική προκατάληψη πρεσβεύει. Για πρώτη φορά πάψαμε να αναρωτιόμαστε «τι κάνει το κράτος γι’ αυτό;», αλλά προσθέσαμε και το «πόσο κοστίζει αυτό που κάνει το κράτος γι’ αυτό;». Απομυθοποιήσαμε σε έναν μεγάλο βαθμό την περικοπή της δημόσιας δαπάνης. Καταλάβαμε ότι δίπλα στις ευγενείς «κοινωνικές δαπάνες» υπάρχουν πολλά τρωκτικά που τελικά κάνουν μόνο το κόστος κοινωνικό και καρπώνονται τις δαπάνες. Καταλάβαμε ότι οι λύσεις του κ. Τσίπρα για 100.000 επιπλέον προσλήψεις στο Δημόσιο είναι νεανικά φληναφήματα και το πρόγραμμα του κ. Σαμαρά, για κρατικό πλεόνασμα σε δύο χρόνια χωρίς περικοπές δαπανών, είναι ασεβείς προς τη λογική και την οικονομία πόθοι.
Το κυριότερο είναι ότι ο ελληνικός λαός είδε στον κρατικό προϋπολογισμό και τα δύο σκέλη. Κατάλαβε ότι οι δαπάνες δεν μπορούν να είναι άσχετες από τα έσοδα και κατανοήσαμε ότι τα έσοδα του κράτους είναι λεφτά των πολιτών που πρέπει να ξοδεύονται με φειδώ.
Τα μεγάλα μέτωπα όμως της οικονομίας είναι ανοιχτά. Η Ελλάδα έχει μικρή παραγωγή και πάσχει στον τομέα των υπηρεσιών, όπου λόγω τουρισμού έχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Η ανόρθωση της πραγματικής οικονομίας απαιτεί σοβαρότερες και μεγαλύτερες προσπάθειες εκ μέρους όλων. Χρειάζεται νέα επιχειρηματική λογική και επιχειρηματίες που δεν θα έχουν στόχο και πελάτη το κράτος, αλλά την αγορά. Χρειάζεται καταναλωτές που θα τιμωρούν –μη αναλίσκοντας τον οβολό τους– εκείνους που πουλούν ακριβά, χρειάζεται πολίτες που δεν θα επιτρέπουν στους διάφορους «εξυπνάκηδες» να τους κλέβουν μη εκδίδοντας αποδείξεις. Χρειάζεται να δουλέψει η Επιτροπή Ανταγωνισμού και να τσακίσει τις ολιγοπωλιακές καταστάσεις που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά.
Εχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Εκόντες άκοντες θα περιορίσουμε τις δαπάνες του δημόσιου τομέα και κάποια στιγμή οι εφοριακοί ή θα φιλοτιμηθούν να δουλέψουν ή θα αντικατασταθούν για να βελτιωθούν τα έσοδα. Το στοίχημα όμως είναι στην πραγματική οικονομία. Η απελευθέρωση όλων των επαγγελμάτων χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις θα επιτρέψει τον ανταγωνισμό και τότε θα μπορούμε να ελπίζουμε.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 6.8.2010