Μια έκκληση για «φιλική αναδιάρθρωση» δεν κομίζει απλώς γλαύκα στην Αθήνα· απευθύνεται σε λάθος κοινό. Οι Ελληνες είναι πεπεισμένοι. Το θέμα είναι να πειστούν και οι Γερμανοί.
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει τυφλός που δεν θέλει να βρει το φως του κι Ελληνας που δεν επιθυμεί την αναδιάρθρωση. Αν μπορεί να γίνει «φιλικά», δηλαδή δίχως σοβαρές επιπτώσεις για τη χώρα, όλοι θα την πανηγυρίζαμε, με πρώτη την κυβέρνηση, που θα είχε και πολιτικό όφελος από αυτή. Επομένως, όπως είναι αυτονόητο το «καλύτερα υγιής και πλούσιος, παρά άρρωστος και φτωχός», εξίσου αυτονόητο είναι το «καλύτερα με μικρότερο χρέος, παρά με μεγαλύτερο». Κάθε κουβέντα επ’ αυτού περιττεύει. Συμφωνούμε όλοι· δεξιοί, κεντρώοι, αριστεροί, παλαβοί και λογικοί, κυβερνητικοί κι αντικυβερνητικοί.
Η έκκληση, λοιπόν, για αναδιάρθρωση του χρέους έχει νόημα αν η αναδιάρθρωση δεν πρέπει να είναι «φιλική». Αν δηλαδή κάποιος πιστεύει ότι το κόστος ενός μονομερούς κουρέματος είναι μικρότερο από το όφελος, έχει καθήκον να πιέσει την κυβέρνηση να προχωρήσει. Μια έκκληση για «φιλική αναδιάρθρωση» δεν κομίζει απλώς γλαύκα στην Αθήνα· απευθύνεται σε λάθος κοινό. Οι Ελληνες είναι πεπεισμένοι. Το θέμα είναι να πειστούν και οι Γερμανοί. Υπ’ αυτήν την έννοια, μια συνέντευξη του κ. Κώστα Σημίτη θα είχε νόημα αν γινόταν στη Sddeutsche Zeitung, τονίζοντας τα πλεονεκτήματα της αναδιάρθρωσης για τη Γερμανία και την Ευρωζώνη, και όχι να προπαγανδίζει την αναγκαιότητά της στους πεπεισμένους.
Εντός της Ελλάδος, η μόνη χρήσιμη παρέμβαση ενός πρώην πρωθυπουργού είναι σε σχέση με το έλλειμμα. Σ’ αυτό δίνει εξετάσεις η χώρα· από την πορεία του θα κριθεί ο βαθμός «φιλικότητας» μιας αναδιάρθρωσης· και, στο κάτω κάτω της γραφής, μόνο το έλλειμμα είναι της αποκλειστικής αρμοδιότητάς μας. Για τη μείωσή του πρέπει να υπάρξει πανεθνική συστράτευση κι εκεί οφείλουν να ρίξουν το βάρος όσοι έχουν λόγο.
Του λαού τα ντέρτια, όπως π. χ. ότι «οι Ελληνες δεν πρέπει να ζήσουν για είκοσι χρόνια σε κατάσταση συνεχών δυσκολιών», τα λένε όλοι· από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέχρι τον κ. Σαμαρά. Για αναδιάρθρωση συζητάνε όλοι· από την κ. Βάσω Παπανδρέου μέχρι τον κ. Αλέξη Τσίπρα (που το είπε και πρώτος). Ενας πρώην πρωθυπουργός μπορεί και πρέπει να κάνει περισσότερα. Μπορεί π. χ., να πείσει τους ανθρώπους που τον πίστεψαν, ότι οι θυσίες, για να μηδενιστούν τα πρωτογενή ελλείμματα, είναι αναγκαίες. Μπορεί να νουθετήσει τους υπουργούς που είχε και στη δική του κυβέρνηση να μην παίζουν κρυφτούλι με την τρόικα και να περικόψουν πραγματικά τις δαπάνες. Μπορεί και να προτείνει συγκεκριμένα πράγματα για μείωση των ελλειμμάτων.
Κι όμως· ενάμιση χρόνο τώρα, που ο ελληνικός λαός δεν βρίσκεται μόνο στην φουρτούνα της κρίσης, αλλά και της ιδεολογικής σύγχυσης, τώρα που ακούει διάφορες σειρήνες να λένε ότι ξοδεύοντας περισσότερα θα μας μείνουν και περισσότερα, ο κ. Σημίτης δεν είπε σχεδόν τίποτε για τα ελλείμματα. Ακόμη κι αν συμφωνήσουμε ότι δεν έπρεπε να περικοπούν οι συντάξεις (όπως είχε γράψει σε άρθρο του στο «Πρώτο Θέμα» 16.5.2010) οφείλει να πει τι πρέπει να περικοπεί στη θέση τους. Στο κάτω κάτω της γραφής, δεν θα είχε κάποιο πολιτικό κόστος να προτείνει μέτρα που διστάζει να πάρει η κυβέρνηση, ακριβώς λόγω του πολιτικού κόστους. Για τα δύσκολα πρέπει να πιέζουν οι πρώην πρωθυπουργοί, όχι γι’ αυτά που αρέσουν σε όλους μας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 19.4.2011