Χιλιάδες δικτυακοί ιστότοποι φιλοξενούν συζητήσεις για όσα δημοσιοποιούν καθημερινά τα ΜΜΕ. Η είδηση για οποιαδήποτε ανακρίβεια εξαπλώνεται ταχύτατα.
Παλιά οι εφημερίδες μπορούσαν να δημοσιεύουν (σχεδόν) ό,τι θέλουν. Στον βαθμό που δεν προσέβαλλαν προσωπικά κάποιον, σπανίως υπήρχε αντίλογος. Τα στοιχεία τους ήταν εξ ορισμού ακριβή. «Το ‘γραψε η εφημερίδα» έλεγαν, κι αυτό πιστοποιούσε το αληθές του ισχυρισμού. Στην πραγματικότητα οι δημοσιογράφοι ήταν πιο προσεκτικοί (είχαν μικρότερο όγκο πληροφοριών να διαχειριστούν), αλλά και από την άλλη, ο έλεγχος εκ μέρους των αναγνωστών ήταν ανεπαρκής: δεν υπήρχαν τα Μέσα, ούτε οι πολλαπλές πηγές, για διασταύρωση των πληροφοριών.
Αλλά ακόμη κι αν διαπιστωνόταν κάποια ανακρίβεια, η επισήμανσή της στην εφημερίδα είναι μια χρονοβόρος και σχετικά δαπανηρή διαδικασία. Κάποιος έπρεπε να γράψει επιστολή, να την ταχυδρομήσει και να περιμένει την επανόρθωση. Συνήθως λίγοι έμπαιναν σ’ αυτόν τον κόπο…
Η τεχνολογία όμως φέρνει τα μέσα ενημέρωσης σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Πολλαπλασιάζει τον όγκο της εισερχόμενης πληροφορίας και διαχέει τον έλεγχο του τελικού προϊόντος σε χιλιάδες κριτές. Το πρώτο γίνεται εύκολα κατανοητό: Παλιότερα οι εφημερίδες στηρίζονταν σε δύο, τρία πρακτορεία και κάποιους ανταποκριτές για την αποτύπωση της πραγματικότητας. Τώρα υπάρχουν δεκάδες κανάλια που μεταδίδουν πληροφορίες. Ακόμη και blogers που συνεισφέρουν ψηφίδες της πραγματικότητας. Η διαχείριση αυτού του όγκου είναι εξαιρετικά δύσκολη και η δουλειά των δημοσιογράφων πολύπλοκη.
Από την άλλη, όλη αυτή η πληροφορία είναι ευθέως διαθέσιμη στο κοινό. Και άμεσα ελεγκτέα. Κάθε ένας μπορεί εύκολα να διασταυρώσει τις ειδήσεις, αλλά ταυτόχρονα να δημοσιοποιήσει και τις αντιρρήσεις του. Χιλιάδες δικτυακοί ιστότοποι φιλοξενούν συζητήσεις για όσα δημοσιοποιούν καθημερινά τα ΜΜΕ. Η είδηση για οποιαδήποτε ανακρίβεια εξαπλώνεται ταχύτατα. Με τη συμβολή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των blogs δημιουργήθηκε ένα οιονεί Παρατηρητήριο των Μέσων.
Εκατομμύρια, λοιπόν, μάτια ελέγχουν καθημερινά τα Μέσα, κρίνουν το προϊόν τους από διάφορες οπτικές γωνιές. Πολλές φορές και οι επικρίσεις κουβαλούν την προκατάληψη των κριτών. Αρκετοί θέλουν τα Μέσα να αντανακλούν τις δικές τους πεποιθήσεις και να ιεραρχούν την πραγματικότητα σύμφωνα με το δικό τους ιδεολογικό μοντέλο. Πέρα από αυτό όμως το Διαδίκτυο γίνεται ένα τεράστιο εργαστήριο τεκμηρίωσης όσων μεταδίδουν τα ΜΜΕ και σφοδρών επικρίσεων σε περίπτωση σφάλματος. Ενα παλιό δημοσιογραφικό ρητό που έλεγε «πολλοί θα δουν το λάθος και λίγοι θα το καταλάβουν», ισχύει, αλλά πρέπει να επεκταθεί. Στην εποχή του Διαδικτύου «πολλοί θα το δουν, λίγοι θα το καταλάβουν, αλλά όλοι θα το μάθουν».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 3.8.2007
