Το ζητούμενο για τους δικαστές δεν πρέπει να είναι το απυρόβλητο από την κριτική. Εκείνο που πρέπει να απαιτήσουν είναι να κανονίζουν οι ίδιοι τα του οίκου τους.
Θα συμμεριστούμε την αγωνία της Ενωσης Εισαγγελέων και Δικαστών για πιθανές προσπάθειες χειραγώγησης της δικαιοσύνης. Το πρόβλημα όμως δεν είναι η κριτική που γίνεται στους χειρισμούς και τις αποφάσεις των δικαστικών, αλλά το γεγονός ότι η εκτελεστική εξουσία μπορούσε και μπορεί να επιβραβεύει τους αρεστούς σ’ αυτή και να τιμωρεί στους δυσάρεστους. Το μακρύ χέρι κάθε κυβέρνησης έγινε πριν από τρία χρόνια μακρύτερο με την κατάργηση του αυτοδιοίκητου και μαζί με τον διορισμό της ηγεσίας του Αρείου Πάγου μπορεί να εκφοβίζει (λίγους, έστω) δικαστές.
Υπάρχει όμως ένα σημείο στην ανακοίνωση της Ενωσης στο οποίο χωρά μεγάλη συζήτηση. «Η δικαιοσύνη», γράφει, «δεν προσφέρεται για πολιτικές αντιπαραθέσεις και δεν είναι διατεθειμένη να αποτελεί άλλοθι ουδενός και δι’ ουδέν και συνεπώς ζητούμε να μας αφήσουν ήσυχους να επιτελούμε απερίσπαστοι το έργο μας». Να συμφωνήσουμε ότι η δικαιοσύνη δεν προσφέρεται για κομματικές αντιπαραθέσεις. Να επικροτήσουμε το γεγονός ότι «δεν είναι διατεθειμένη να αποτελεί άλλοθι ουδενός και δι’ ουδέν». Αλλά πάλι κανείς δεν μπορεί να αφήσει τους δικαστές «ήσυχους, για να επιτελούν απερίσπαστοι το έργο τους». Ούτε πρέπει. Η δικαιοσύνη δεν είναι κάτι πέρα και μακράν της κοινωνίας· είναι κομμάτι της και γι’ αυτό κρίνεται, όπως κρίνονται και οι υπόλοιπες συντεταγμένες εξουσίες της πολιτείας. Να συμφωνήσουμε ότι πολλές φορές η κριτική είναι κακόπιστη. Αλλά σάμπως είναι πάντα καλόπιστη η κριτική που γίνεται στις αποφάσεις της εκτελεστικής ή νομοθετικής εξουσίας;
Το πρόβλημα με την κριτική που κάνουν οι πολιτικοί στις δικαστικές αποφάσεις είναι άλλο. Επειδή υπάρχει η εξάρτηση της δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση, κάθε κριτική μπορεί να είναι και μια συγκαλυμμένη απειλή. Ο πολιτικός που ασκεί κριτική τους δικαστές έχει -ή μπορεί (αν είναι στην αντιπολίτευση) να έχει στο μέλλον- λόγο στην ανέλιξή τους. Γι’ αυτό και η κριτική των πολιτικών δεν είναι αθώα· έπεται μιας ανάρμοστης σχέσης εξουσίας.
Το ζητούμενο, λοιπόν, για τους δικαστές δεν πρέπει να είναι το απυρόβλητο από την κριτική. Αυτή πάντα καταλήγει να είναι ευεργετική. Εκείνο που πρέπει να απαιτήσουν είναι επιτέλους να κανονίζουν οι ίδιοι τα του οίκου τους. Μετά ο κ. Δένδιας και ο κ. Βενιζέλος μπορούν να λένε ότι θέλουν…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 17.4.2009
