Το ζήτημα με τη δικαιοσύνη είναι αντίστοιχο με τη «γυναίκα του Καίσαρα». Δεν αρκεί να είναι ανεξάρτητη, πρέπει και να το δείχνει.
Αυτά που είπε στους δημοσιογράφους ο πρώτος προϊστάμενος της Εισαγγελίας Αθηνών (κατ’ ουσίαν διορισθείς με το νόμο Χατζηγάκη) προκάλεσαν σοκ σε όλο το δικαστικό σώμα. Το ύφος του κ. Καρούτσου, ίσως να εξηγεί το μυστήριο για κάποιους της παραίτησης δύο δικαστικών. Αν ένας ανώτερος δικαστικός απευθύνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο στους δημοσιογράφους, μπορούμε να φανταστούμε πώς μιλούσε σ’ αυτούς που θεωρούσε υφισταμένους του.
Ουσιαστικότερο όμως είναι το νέο πνεύμα που εγκαθιδρύεται πλέον στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με την ερμηνεία του νέου προϊστάμενου της εισαγγελίας οι δικαστές που διενεργούν μια έρευνα δεν είναι ανεξάρτητοι, δεν εκφέρουν γνώμη, είναι απλά εκτελεστικά όργανα. «Η έρευνα γίνεται κατ’ εντολήν μου, εξ ονόματός μου. Εγώ έχω την ευθύνη, εγώ διέταξα την παραγγελία. Κακώς εξέφρασαν άποψη για την έρευνα. Εγώ θα το κρίνω εάν πάει στη Βουλή. Εγώ δίνω τις εντολές. Εκείνοι είναι εκτελεστικά όργανα, όπως οι πταισματοδίκες. Εγώ είμαι ο εντολέας. Εφόσον είναι η γνώμη τους τεκμηριωμένη θα την λάβω υπόψη μου. Εγώ θα κρίνω εάν πρέπει να πάει στη Βουλή».
Το πρόβλημα είναι το εξής. Είχαμε τον (έστω αγαθό) έλεγχο της κυβέρνησης στην κορυφή της δικαστικής ιεραρχίας. Η κυβέρνηση διορίζει τα προεδρεία των ανωτάτων δικαστηρίων. Οχι μόνο τώρα, αλλά διαχρονικά. Γι’ αυτό πολλοί γκρίνιαζαν για έλλειμμα ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης. Αυτή η εξάρτηση σταματούσε, διότι οι δικαστές εξέλεγαν τους προϊστάμενους των δικαστηρίων. Αυτό άλλαξε με τον νόμο Χατζηγάκη και τώρα (οι θεωρητικώς έστω) εξαρτημένοι ανώτατοι δικαστές κατ’ ουσίαν διορίζουν τους προϊστάμενους. Αφού προϊστάμενοι με τη σειρά τους θεωρούν τους δικαστές «εκτελεστικά όργανα, όπως οι πταισματοδίκες» σημαίνει ότι (θεωρητικώς πάντα) το χέρι της κυβέρνησης έγινε μακρύτερο και αγγίζει κάθε δικαστή.
Ολα αυτά βέβαια είναι σε θεωρητικό επίπεδο, διότι όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός η κυβέρνηση σέβεται την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Αλλά το ζήτημα με τη δικαιοσύνη είναι αντίστοιχο με τη «γυναίκα του Καίσαρα». Δεν αρκεί να είναι ανεξάρτητη, πρέπει και να το δείχνει. Θα το έδειχνε -έστω μερικώς- αν δεν υπήρχε εκείνος ο νόμος που κατάργησε το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων. Και κυρίως: η κυβέρνηση δεν θα είχε τους σημερινούς πονοκεφάλους. Αν ο προϊστάμενος της εισαγγελίας ήταν εκλεγμένος, ούτε οι κακοήθεις δεν θα σκέπτονταν ότι η παρέμβαση οφείλεται στο «μακρύ χέρι της κυβέρνησης».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 18.10.2008
