Το πρόβλημα της Αριστεράς σήμερα μπορεί να συμπυκνωθεί στο διαζύγιο που έχει πάρει από την πρόοδο.
Αν μη τι άλλο στις λέξεις τα καταφέρνουν καλά! «Η επίμονη ανάγκη και γοητεία της Αριστεράς στη σημερινή Ευρώπη», ήταν ο τίτλος ημερίδας που διοργάνωσε ο Όμιλος Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας (ΟΠΕΚ). Σύμφωνα με μακροσκελέστατο τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου ο υπουργός Οικονομικών κ. Ν. Χριστοδουλάκης, ο ευρωβουλευτής κ. Μ. Παπαγιαννάκης, ο καθηγητής κ. Ν. Μουζέλης και διευθυντής της εφημερίδας «Ελευθεροτυπίας» κ. Σ. Φυντανίδης συζήτησαν για τον ρόλο της Αριστεράς στην Ευρώπη. Διαπίστωσαν για μια ακόμη φορά πως, στο πεδίο του κοινωνικού, η εγχείρηση απέτυχε αλλά ο ιατρός απέθανε. Για τον ασθενή είναι συζητήσιμο πόσο καλά είναι. Το μόνο σίγουρο είναι πως είναι καλύτερα απ’ ότι παλιότερα.
«Είμαστε», τόνισε ο κ. Παπαγιαννάκης, «δέσμιοι ενός ουτοπικού λόγου, μιας φαντασιακής κοινωνίας, αποκλεισμένοι από τις εξελίξεις την ταχύτητα των αλλαγών και τα προβλήματα του απλού πολίτη». Είναι να αναρωτιέται κανείς αν χρειαζόταν ολόκληρη ημερίδα, για να καταλήξει κάποιος στο προφανές…
Το πρόβλημα της Αριστεράς σήμερα μπορεί να συμπυκνωθεί στο διαζύγιο που έχει πάρει από την πρόοδο. Ποδηγετημένη ιδεολογικά από την σταλινική Αριστερά, η σοσιαλδημοκρατία θεώρησε ως δυνάμει απειλή κάθε τι που προερχόταν από τη Δύση. Από τις νέες τεχνολογίες -ας θυμηθούμε λίγο την αριστερή φιλολογία που υπήρξε τα πρώτα χρόνια για το διαδίκτυο- μέχρι τις σύγχρονες μεθόδους μάνατζμεντ, όλα θεωρήθηκαν φτηνά κόλπα των καπιταλιστών «για να ρουφήξουν το αίμα των εργαζόμενων». Το διττό κόμπλεξ της σοσιαλδημοκρατίας (απέναντι αφενός στην κομουνιστική Αριστερά και αφετέρου στην μητρόπολη του καπιταλισμού) την ώθησε στην αμηχανία. Δεν είδε ευκαιρίες «στα κόλπα των καπιταλιστών», παρά μόνο απειλές. Για παράδειγμα: την δεκαετία του 1980 οι αμερικανικές επιχειρήσεις άρχισαν να δίνουν μετοχές στους εργαζόμενους εν είδει κίνητρων. Όλη η Αριστερά (με πρώτη βέβαια την σταλινική, αλλά χωρίς να υπολείπεται και η σοσιαλδημοκρατική) χαρακτήρισε την τακτική αυτή «μέθοδο εντατικοποίησης της εργασίας». Ήταν και τέτοια, φυσικά. Αλλά ήταν κι ένα μέτρο εκδημοκρατισμού της λειτουργίας των επιχειρήσεων, έστω δια της …επάρατης καπιταλιστικής οδού.
Το πρόβλημα της Αριστεράς είναι η προς δυσμάς μυωπία της. Η δαιμονοποίηση κάθε πτυχής του αμερικανικού μοντέλου και η ενδόμυχη πεποίθησή της ότι «που θα πάει; Θα καταρρεύσει». Δυστυχώς έτσι είναι η ευρωπαϊκή Αριστερά. Έχασε μια ολόκληρη Ήπειρο και δεν βρήκε ακόμη ένα ρόλο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aπογευματινή» στις 21.6.2002
