Η εργασία είναι δικαίωμα, το ίδιο και η άρνησή της. Υπό κανονικές συνθήκες (δηλαδή όταν δεν υπάρχει πόλεμος, λιμός, λοιμός, σεισμός, καταποντισμός), το δικαίωμα στην απεργία υπερέχει του δικαιώματος κάποιου άλλου να εξυπηρετηθεί.
Από την ειδησεογραφία πληροφορούμαστε πως κάτοικοι της Λάρισας διαμαρτύρονται ότι ένα κεραμοποιείο της περιοχής καίει ένα όπως το χαρακτηρίζουν «επικίνδυνο και τοξικό» υλικό ονόματι «πετ-κοκ». Δικαιολογημένη πιθανώς η διαμαρτυρία τους, αλλά οι οργανώσεις που κινητοποιούν τους πολίτες αντί να κλείσουν την είσοδο της κεραμοποιίας (ώστε να μη διακινηθεί και το επικίνδυνο υλικό) κλείνουν την εθνική οδό Λάρισας-Θεσσαλονίκης.
Λίγο παραπάνω, οι κάτοικοι του Πλαταμώνα θέλουν αλλαγή του «Καποδίστρια» σε ό,τι αφορά τον οικισμό τους. Δίκαιο άδικο το αίτημα δεν γνωρίζουμε, αλλά κι αυτοί στην εθνική οδό ξεσπούν. Την κλείνουν συμβολικά για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Παλιότερα οι αγρότες κι ακόμη πιο παλιά οι φίλαθλοι, όποτε είχαν αιτήματα, την εθνική οδό έκλειναν.
Εδώ υπάρχει μια καραμπινάτη παρανομία, είτε το δούμε στενά νομικά (παρακώλυση συγκοινωνιών) είτε συνολικά. Οι εθνικοί οδοί δεν έχουν την παραμικρή συνάφεια με τα αιτήματα, είτε των αγροτών είτε των δημοτών κάποιων Καποδιστριακών Δήμων. Δεν υπάρχει καν η συμβολική νομιμοποίηση για την οποία αρέσκεται να επιχειρηματολογεί η Αριστερά. Είναι άμεσος εκβιασμός στο κοινωνικό σύνολο: Ή ικανοποιείτε τα αιτήματα μας στο χωράφι ή σας σταματάμε στην άσφαλτο. Κι εκεί η πολιτεία έχει κάθε δικαίωμα παρέμβασης, ακόμη και δυναμικής. Στην παραβίαση του νόμου δεν απαντάς με διάλογο, απαντάς με την εφαρμογή του νόμου.
Δεν ισχύει το ίδιο για το δικαίωμα της απεργίας, ασχέτως των αποτελεσμάτων που έχει αυτή. Η εργασία είναι δικαίωμα, το ίδιο και η άρνησή της. Υπό κανονικές συνθήκες (δηλαδή όταν δεν υπάρχει πόλεμος, λιμός, λοιμός, σεισμός, καταποντισμός), το δικαίωμα στην απεργία υπερέχει του δικαιώματος κάποιου άλλου να εξυπηρετηθεί.
Το καθεστώς επιστράτευσης είναι ένα κλασικό παράδειγμα εκείνων των ρυθμίσεων που είτε λαμβάνονται σε περιόδους εκτάκτων καταστάσεων και βολικά ξεχνιούνται να καταργηθούν είτε προβλέπονται για περιόδους εκτάκτων καταστάσεων. Η επιστράτευση που έκανε το ΠΑΣΟΚ στους ναυτεργάτες βασίστηκε στο πρώτο. Όλοι γνωρίζουμε ότι το 1974 χρειάστηκε να μπούμε σε καθεστώς γενικής επιστράτευσης. Ο κίνδυνος για τη χώρα τότε ήταν πραγματικός. Παρόλο που η έκτακτη ανάγκη πέρασε, οι ρυθμίσεις έκτακτης ανάγκης παρέμειναν. Έτσι, νομότυπα μεν αντιδημοκρατικά δε, το ΠΑΣΟΚ προχώρησε στην επιστράτευση. Η επιστράτευση στην οποία κατέφυγε η τωρινή κυβέρνηση δεν είχε καν το νομότυπον του πράγματος. Η γενική επιστράτευση (που επέτρεπε την επιστράτευση κάποιων εργαζομένων) έχει ήδη καταργηθεί.
Πρέπει σ’ αυτή τη χώρα να αποκτήσουμε και να εμβαθύνουμε στην κουλτούρα των ατομικών δικαιωμάτων, τα οποία υπερέχουν των αναγκών του κοινωνικού συνόλου. Για παράδειγμα, στο παρελθόν πολλοί θεωρούσαν αναγκαίο για το κοινωνικό σύνολο να μιλούν όλοι οι πολίτες με μια φωνή για κάποια θέματα. Οι αντιρρησίες φυλακίζονταν (ή ακόμη παλιότερα θανατώνονταν) αν εκστόμιζαν κάτι που βρισκόταν εκτός της ενιαίας γραμμής. Με τον καιρό και την εμπειρία καταλάβαμε ότι το ατομικό δικαίωμα στην ελευθερολογία είναι ισχυρότερο του έτσι κι αλλιώς ατεκμηρίωτου κοινωνικού συμφέροντος. Κατακτήσαμε το δικαίωμα να λέμε ό,τι θέλουμε (με το κόστος που συνεπάγεται αυτό: να μας σούρνουν ό,τι θέλουν για τα λεγόμενά μας), χωρίς να υπολογίζουμε το πιθανό και πάντα ετεροπροσδιοριζόμενο «κοινωνικό κόστος» των λόγων μας.
Το αυτό συμβαίνει με την εργασία ή την άρνηση παροχής της. Ο διά της επιστράτευσης καταναγκασμός πλήττει ένα από τα βασικά δικαιώματά μας, στο όνομα ενός ατεκμηρίωτου κοινωνικού κόστους που προχθές αφορούσε τις τομάτες, επί ΠΑΣΟΚ τον τουρισμό, κι αύριο πιθανώς κάτι άλλο. Το δικαίωμα στην απεργία είναι ιερό, γιατί πηγάζει από τον πυρήνα των ατομικών δικαιωμάτων…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 26.2.2006
