Όλες οι απόψεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να γίνουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Γι’ αυτό και η κριτική δεν κρίνεται σύμφωνα με πιθανά αποτελέσματα της. Αντιθέτως κρίνεται για την αντιστοιχία της με τον πραγματικό κόσμο και για το κατά πόσο ορθολογικά δομημένη είναι.
«Είμαι μπερδεμένος», εξομολογήθηκε αμέσως μετά την 11η Σεπτεμβρίου ο μεγάλος βρετανός βιολόγος κ. Ρίτσαρντ Ντόκινς. «Γιατί οι φιλελεύθεροι κριτές μάς επιτρέπουν να προσβάλουμε οποιαδήποτε πολιτική, οικονομική, μουσική, καλλιτεχνική, λογοτεχνική άποψη, αλλά οι θρησκευτικές απόψεις παραμένουν πάντα στο απυρόβλητο.»
Ο κ. Ντόκινς ξεκινούσε από τη «θυσία» των αεροπειρατών για να συμπεράνει ότι «…η θρησκεία διδάσκει την επικίνδυνη ανοησία ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος… Αν ένας ικανός αριθμός ανθρώπων πείσουν τον εαυτό τους ή πεισθούν από τους ιερείς τους, ότι ο μαρτυρικός θάνατος είναι αντίστοιχο με το πάτημα ενός κουμπιού που θα μας στείλει σε ένα άλλο σύμπαν, τότε ο κόσμος γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο μέρος.»
Στην Ελλάδα πρέπει να είμαστε πολλαπλά μπερδεμένοι. Διότι εκτός από τις θρησκευτικές απόψεις, δεν μας επιτρέπεται να κρίνουμε ούτε όσες χρίζονται «αριστερές», «αντιδικτατορικές», «εξαρχειώτικες» κ.λ.π. Σύμφωνα δε με το άρθρο του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Νίκου Παρασκευόπουλου ο κ. Ντόκινς συμβάλει στη δημιουργία της «βαριάς βιομηχανίας της ενοχής» (Ελευθεροτυπία 29.1.2003). Ενοχοποιεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που πιστεύουν στην μετά θάνατον ζωή αφού κάποιοι ομόπιστοι τους στο παρελθόν έσφαξαν και σφάχτηκαν για την πίστη τους.
Βέβαια ο κ. Ντόκινς δεν είπε ποτέ ότι ο Πάπας που κηρύσσει την αιώνια ζωή είναι ένοχος για την τραγωδία της 11ς Σεπτεμβρίου. Ούτε καν οι μουφτήδες. Γενίκευσε -πιθανώς πρόχειρα- κι επιχειρηματολόγησε ότι ένα σύστημα αντιλήψεων (στην περίπτωση θρησκευτικών) μπορεί να δημιουργήσει καρκινώματα σαν την ισλαμική τρομοκρατία.
Έπρεπε, λοιπόν, να σιωπήσει ο Βρετανός βιολόγος επειδή τα επιχειρήματά του μπορεί να χρησιμοποιηθούν για πιθανούς μελλοντικούς διωγμούς πιστών;
Η αλήθεια είναι πως όλες οι απόψεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να γίνουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Γι’ αυτό και η κριτική δεν κρίνεται σύμφωνα με πιθανά αποτελέσματα της. Αντιθέτως κρίνεται για την αντιστοιχία της με τον πραγματικό κόσμο και για το κατά πόσο ορθολογικά δομημένη είναι. Η κριτική λοιπόν στην «Αριστερά» για το τρομοκρατικό φαινόμενο μπορεί να κριθεί ως πρόχειρη. Ή εξωπραγματική. Ή ανορθολογική. Όχι όμως κι ενοχοποιητική. Διότι αν κριθεί ενοχοποιητική κινδυνεύουμε να μπούμε σε ένα φαύλο κύκλο. Με την ίδια λογική κάποιος επικριτής (και κατά τον κ. Παρασκευόπουλο: ενοχοποιών) της Αριστεράς μπορεί να ψέξει τις απόψεις του κ. Παρασκευόπουλου ότι «επιχειρούν να ενοχοποιήσουν εκείνους που κρίνουν την Αριστερά». Κι έτσι, δια της «ενοχοποίησης» θα τελειώσει όποιος διάλογος μπορεί να γίνει σ’ αυτή τη χώρα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 30.1.2003