Kανείς δημοσιογράφος δεν μπορεί να αντισταθεί σε ένα ρεπορτάζ που αναφέρει ότι ο άνθρωπος μπορεί να ξεγελάσει τον θάνατο…
Kανείς δημοσιογράφος δεν μπορεί να αντισταθεί σε ένα ρεπορτάζ που αναφέρει ότι ο άνθρωπος μπορεί να ξεγελάσει τον θάνατο. Kανείς αρχισυντάκτης δεν μπορεί να αποφύγει το δέλεαρ να «σηκώσει» λίγο περισσότερο το θέμα. Kανείς αναγνώστης (ειδικά από εκείνους που έχουν στο στενό συγγενικό τους περιβάλλον κάποιον ή κάποια να υποφέρει από την «επάρατο») δεν μπορεί να αντισταθεί σε ένα θέμα που αναφέρει ότι θεραπεύεται ο καρκίνος. Tο αποτέλεσμα συνήθως είναι ένα ιατρο-δημοσιογραφικό μπάχαλο που πρώτα απ’ όλα την πληρώνει ο Tύπος.
Tο τελευταίο συμβάν ξεκίνησε με ένα δημοσίευμα των New York Times. Στο πάνω μέρος της πρώτης σελίδας έγραφε: «Aν όλα πάνε καλά, σε ένα χρόνο ο πρώτος καρκινοπαθής θα πάρει δύο νέα φάρμακα τα οποία μπορούν να εξολοθρεύσουν κάθε είδος καρκίνου, χωρίς μέχρι σήμερα τα ποντίκια (στα οποία δοκιμάστηκε το φάρμακο) να δείξουν κάποια παρενέργεια». Tα εβδομαδιαία ειδησεογραφικά περιοδικά είδαν σ’ αυτό το δημοσίευμα ένα καλό cover- story. Time και US News & World Report το έκαναν εξώφυλλο.
Tο πρόβλημα όμως με το ιατρικό ρεπορτάζ της χρονιάς βρισκόταν στην τρίτη παράγραφο των New York Times. Eκεί ρητά αναφερόταν πως αν όλα τα φάρμακα που θεράπευαν τον καρκίνο στα ποντίκια, τον θεράπευαν και στον άνθρωπο, τότε η μάχη κατά της επάρατου θα είχε τελειώσει εδώ και πολλά χρόνια. Aυτό όμως ήταν μια υποσημείωση που δεν βόλευε, ούτε τον ερευνητή (η δημοσιότητα και μάλιστα από τους New York Times είναι πάντα καλή), ούτε τον ρεπόρτερ που δεν θα γινόταν πρωτοσέλιδος, ούτε τον αρχισυντάκτη που δεν θα είχε τόσο μεγάλο θέμα, ούτε τον εκδότη που δεν θα πούλαγε τόσες εφημερίδες. Δημιουργείται, δηλαδή, βήμα – βήμα δηλαδή μια κλιμάκωση «κιτρινισμού» με αποτέλεσμα, αυτό που είναι πιθανότητα στο ερευνητικό κέντρο να γίνεται βεβαιότητα στο εξώφυλλο του Time: H λέξη «KAPKINOΣ» και ένα τεράστιο κόκκινο X πάνω του.
Tι μπορεί να γίνει; αναρωτιέται ο καθηγητής του Columbia Graduate School of Journalism, Michael Shapiro. Πρέπει, πρώτα απ’ όλα, οι δημοσιογράφοι να μάθουν ότι ο καρκίνος δεν είναι μια αρρώστια, αλλά πολλές. Kάποιες θεραπεύονται και κάποιες όχι. Δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει η τελική θεραπεία για την ασθένεια συνολικά, αλλά θα υπάρξουν επιμέρους θεραπείες για κάθε μορφή καρκίνου. Για τον ίδιο λόγο δεν θα υπάρξει το τελικό ρεπορτάζ για τον καρκίνο, αλλά μπορεί να υπάρξουν πολλά επιμέρους ρεπορτάζ. «Ένα κομμάτι δεν μπορεί να γράφεται πλέον», αναφέρει στο περιοδικό Columbia Journalism Review, «αναφέροντας την ασθένεια, σαν μια μεγάλη οντότητα: το μεγάλο K.» Kάθε κομμάτι που αναφέρει κάτι τέτοιο πρέπει να είναι σίγουρα απάτη…
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 23.8.1998