Όλοι οι δημοσιογράφοι του κόσμου καταγράφουν την πραγματικότητα. Οι βρετανοί την φτιάχνουν κιόλας…
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι οι δημοσιογράφοι καταγράφουν την επικαιρότητα. Δημοσιοποιούν ότι συμβαίνει στον κόσμο κι αξίζει να δημοσιευτεί. Όσα που κοινοποιούν είναι συνήθως η πραγματικότητα. Καμιά φορά γίνονται λαθροχειρίες, δημοσιεύονται δηλαδή ψευδείς ειδήσεις. Όποτε αυτό αποκαλύπτονται οι ψεύτες τιμωρούνται δια του κραξίματος. Στη Βρετανία εσχάτως αναπτύσσεται ένα νέο είδος, «επιθετικής -θα λέγαμε- δημοσιογραφίας». Πολλοί δημοσιογράφοι δεν καταγράφουν απλώς τα γεγονότα. Τα δημιουργούν κιόλας. Το είδαμε με δημοσιογράφο της εφημερίδας «Daily Mirror» που ντύθηκε μπάτλερ και πέρασε στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, δημοσιογράφους του καναλιού «Channel 4» που κατάφεραν να περάσουν σουγιάδες στο αεροδρόμιο «Χίθροου», το είδαμε και προχθές με την κ. Λόρα Πίκ των «Τάιμς του Λονδίνου» η οποία (κατά την μαρτυρία της) έκανε δίωρη βόλτα στα γιαπιά του «Ολυμπιακού Σταδίου».
Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει από αυτά τα συμβάντα της «επιθετικής δημοσιογραφίας», είναι αν και κατά πόσον αποτελεί χρέος του δημοσιογράφου να ελέγχει τοις πράγμασι αν οι δηλώσεις των υπευθύνων είναι πραγματικές. Μην παρεξηγηθούμε: Είναι χρέος του δημοσιογράφου να ελέγχει την αλήθεια των λεχθέντων όσων ασκούν εξουσία. Μόνο που αυτή η δουλειά πρέπει αν γίνεται με άντληση επιπλέον πληροφοριών, με διασταύρωση ειδήσεων, αλλά όχι με πονηρές αυτοψίες. Το τελευταίο ανήκει στην αρμοδιότητα των επιθεωρητών. Όχι των δημοσιογράφων. Ας να το κάνουμε πιο λιανά -έστω κι αν το παρατραβάμε. Ας υποθέσουμε ότι η κ. Φάνη Πάλλη Πετραλιά δηλώνει ότι: «αν κάποιος βουτήξει ηθελημένα από τη στέγη Καλατράβα δεν παθαίνει τίποτε». Τι θα κάνει η κ. Λόρα Πικ; Θα επιχειρήσει ένα σάλτο μορτάλε ώστε να διαψεύσει την ελληνίδα υπουργό; Αν ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δηλώσει ότι: «πήραμε όλα τα μέτρα για να αποφύγουμε δολοφονικές απόπειρες κατά του προέδρου», θα πρέπει οι δημοσιογράφοι να αρχίσουν να πυροβολούν τον κ. Τζορτζ Μπους για να αποδείξουν του λόγου το αναληθές;
Η σπουδή των βρετανών δημοσιογράφων να ελέγχουν τα μέτρα ασφαλείας όπου γης έχει να κάνει με την τρομοϋστερία των ημερών. Όλοι μιλούν για μέτρα ασφαλείας και οι δημοσιογράφοι που ονειρεύονται πρωτοσέλιδο το όνομα τους τρέχουν να τα δοκιμάσουν. Έχει να κάνει και με τον τρομαχτικό ανταγωνισμό των MME. Όταν λείπουν τα εντυπωσιακά θέματα από μια εφημερίδα, κάποιοι θέλουν να τα δημιουργήσουν. Έχει όμως να κάνει και με μια υπεροψία των δημοσιογράφων (διευθυντών και μη) που φαντάζονται εαυτούς πρωταγωνιστές του παιγνιδιού, αντί να περιοριστούν στον απλό ρόλο του καταγραφέα.
«Δώσε μου εσύ τις εικόνες και θα σου δώσω εγώ τον πόλεμο» είχε τηλεγραφήσει στον έκπληκτο εικονογράφο του, ο μεγαλοεκδότης των HΠA William Rundolf Hearst. Ο Frederick Remington ήταν αμερικανός ζωγράφος και είχε πάει ως απεσταλμένος των εφημερίδων του Hearst το 1895 στην Κούβα για να εικονογραφήσει τον πόλεμο των Ισπανών με τους κουβανούς αντάρτες. Δεν βρήκε πόλεμο και σκέφθηκε να γυρίσει. Ο εκδότης του τον απέτρεψε με την προαναφερθείσα -και διάσημη πλέον- ρήση του. Κι έτσι έγινε. Οι εικόνες του Remington δημοσιευόταν πρωτοσέλιδες στις εφημερίδες του Hearst, η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε, οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο κατά της Ισπανίας και ο Hearst κέρδισε τον δικό του πόλεμο (των κυκλοφοριών) με τον αντίπαλο μεγαλοεκδότη Joseph Pulitzer.
Πολλοί είναι οι γόνοι του Hearst. Δημοσιογράφοι, διευθυντές, εκδότες κ.λ.π. κολακεύονται όταν «δημιουργούν ιστορία». Κάπως έτσι είδε τον εαυτό της και η κ. Λόρα Πικ και ο αρχισυντάκτης της. Είναι σίγουρο πως θα διηγούνται στα κοκτέιλ-πάρτι την βόλτα στο γιαπί του ΟΑΚΚΑ που… έσωσε την ανθρωπότητα από ένα επόμενο χτύπημα του Μπιν Λάντεν. Γι’ αυτό, όποτε η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει τέτοια φαινόμενα, δεν χρειάζονται κραυγές ούτε φαντασία επιπέδου Τόλκιν. Δεν συνωμοτεί το σύμπαν εναντίον της χώρας. Μωροφιλοδοξίες δημοσιογράφων αντιμετωπίζουν οι «Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004». Αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται, αλλά πρώτα να καταγράφονται στις σωστές τους διαστάσεις. Γιατί αν μπούμε σε θεωρίες συνομωσίας το πιθανότερο είναι να λύνουμε λάθος προβλήματα σε ότι αφορά την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 16.5.2004