Δεν περίμενε κανείς τον κ. Κοντονή να «παρέμβει στη Δικαιοσύνη» για να το μάθει τα προβλήματά της.
Είναι λεπτά τα όρια στις σχέσεις της εκτελεστικής με τη δικαστική εξουσία. Επειδή το υπουργικό συμβούλιο διορίζει τις ηγεσίες των ανωτάτων δικαστηρίων (και συνεπώς υπάρχει έστω άρρητη σχέση εξουσίας), πρωθυπουργοί και υπουργοί δεν πρέπει να κρίνουν τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Οι δικαστές που αποφασίζουν είναι στο έλεος των κυβερνώντων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προαγωγές τους. Επομένως, κάθε κρίση δικαστικής απόφασης από υπουργό εκλαμβάνεται σαν κρίση αρεσκείας ή απαρέσκειας προς τον λειτουργό, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις του.
Ομως η Γενική Συνέλευση της Ενώσεως Εισαγγελέων, που έγινε την περασμένη Κυριακή, δεν ήταν κάποιο τηλεοπτικό πάνελ, όπου συνήθως (ακόμη και υπουργοί) κρίνουν τις δικαστικές αποφάσεις. Γίνεται για να συζητηθούν τα προβλήματα της Δικαιοσύνης και ο υπουργός εκλήθη να μιλήσει γι’ αυτά. Δεν τον φώναξαν για να τον δουν, ούτε (μόνο) για να του τα πουν, αλλά για να συμβάλει σε έναν αναγκαίο διάλογο. Και, όπως και να το κάνουμε, είναι πρόβλημα η άρνηση των δικαστών να υποστούν τη μοίρα των άλλων δημόσιων λειτουργών, δηλαδή να υποβάλλουν δήλωση «πόθεν έσχες». Μεγαλύτερο ακόμη πρόβλημα είναι κάτι για το οποίο βοά όλη η υφήλιος: οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, που γίνονται επί της ουσίας αρνησιδικία. Το γράφουν όλες οι εκθέσεις διεθνών οργανισμών, το λέει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) σε καταδικαστικές αποφάσεις για τη χώρα μας. Δεν περίμενε κανείς τον κ. Κοντονή να «παρέμβει στη Δικαιοσύνη» για να το μάθει…
Η έκρηξη του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Νίκου Σακελλαρίου, με την πρωτοφανή στα δικαστικά χρονικά ρητή καταγγελία του για «ωμή παρέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης από τον υπουργό» (επειδή ο κ. Κοντονής είπε ότι αποτελεί «πρόβλημα το γεγονός ότι εκδόθηκε πρόσφατα από το ΣτΕ απόφαση που ακυρώνει τον έλεγχο των δηλώσεων του πόθεν έσχες»), σηματοδοτεί ένα μόνο πράγμα. Ο ανώτατος δικαστικός θεωρεί ότι η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι βιλαέτι των δικαστών. Αυτοί θα κανονίζουν τους μισθούς τους και τα αναδρομικά τους, μόνοι τους θα εξαιρούν τον εαυτό τους από τους γενικούς κανόνες που αφορούν τους δημόσιους λειτουργούς.
Το αίτημα της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης είναι σεβαστό και πρέπει να ξεκινήσει με έναν πιο αδιάβλητο τρόπο επιλογής των προεδρείων των ανωτάτων δικαστηρίων, αντί να το κάνει μόνη της η εκάστοτε κυβέρνηση. Η έκρηξη όμως του κ. Σακελλαρίου δεν αφορά την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης· είναι απαίτηση για το ανεξέλεγκτο των δικαστών σε ό,τι αφορά συντεχνιακά τους αιτήματα. Εξάλλου, αυτή η κυβέρνηση έχει δώσει πλείστες αφορμές χωρίς να διατυπωθεί καταγγελία για «παρέμβαση». Αλλά για αυτές τις παρεμβάσεις πρέπει να συνεχίσουμε αύριο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 12.12.2017