Tα ΣΔΙΤ δεν είναι για χόρταση. Γίνονται θετικά σε επενδύσεις που εκ των πραγμάτων ο ιδιωτικός τομέας έχει μεγαλύτερη εμπειρία από τον δημόσιο και σίγουρα δεν αφορούν ευαίσθητες λειτουργίες του κράτους.
Οι Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (κατά κόσμον ΣΔΙΤ) είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να δανείζεται ο δημόσιος από τον ιδιωτικό τομέα. Οταν το κράτος αδυνατεί (συνήθως λόγω δημοσιονομικών σπαταλών) να φτιάξει υποδομές τις οποίες οφείλει ή έχει υποσχεθεί, τις αναθέτει στους ιδιώτες και κατόπιν τις ενοικιάζει. Αντί δηλαδή να δανείζεται ρευστό από τους ιδιώτες με κάποιο επιτόκιο, δανείζεται υποδομές και το επιτόκιο της επένδυσης του ιδιώτη ενσωματώνεται στο υψηλότερο τίμημα.
Για μια υπερχρεωμένη χώρα σαν την Ελλάδα κάθε επιπλέον δανεισμός είναι κακός, αλλά σαφέστατα για υποδομές που πρέπει να γίνουν, τα ΣΔΙΤ είναι αποτελεσματικότερα από τον δανεισμό χρημάτων. Ο ιδιώτης, προσδοκώντας το κέρδος, θα χτίσει π.χ. ένα οίκημα ταχύτερα και φθηνότερα απ’ ό,τι θα το έχτιζε μια κρατική υπηρεσία. Μπορεί ο ιδιώτης να κερδίζει περισσότερα απ’ ό,τι θα κέρδιζε αν αγόραζε κρατικά ομόλογα, αλλά κερδίζει περισσότερα και το κράτος, αφού εκ των πραγμάτων έχει μικρότερη εμπειρία στο χτίσιμο, κάτι που σημαίνει μεγαλύτερη αναποτελεσματικότητα και περισσότερες σπατάλες. Τα ΣΔΙΤ είναι ένα παίγνιο θετικού αθροίσματος. Κερδίζουν και οι δύο συμβαλλόμενοι, έστω διότι παρακάμπτεται η εγγενής γραφειοκρατία και σπατάλη του κράτους.
Μόνο που τα ΣΔΙΤ δεν είναι για χόρταση. Γίνονται θετικά σε επενδύσεις που εκ των πραγμάτων ο ιδιωτικός τομέας έχει μεγαλύτερη εμπειρία από τον δημόσιο και σίγουρα δεν αφορούν ευαίσθητες λειτουργίες του κράτους, όπως είναι η άμυνα και η ασφάλεια της χώρας. Μπορεί δηλαδή ένας ιδιώτης επιχειρηματίας να χτίσει καλύτερα και ταχύτερα ένα συγκρότημα εργατικών κατοικιών ή ένα σχολείο, δεν ξέρουμε όμως αν μπορεί ή και αν πρέπει να συμπράξει στην ασφάλεια των στρατοπέδων. Ακόμη και στις υπερφιλελεύθερες ουτοπίες το κράτος κρατά τον ρόλο του νυχτοφύλακα. Για λόγους στοιχειώδους προστασίας.
Στη χώρα της υπερβολής, όμως, ισχύει στο ακέραιο η παλιά παροιμία «βρήκαμε παπά, να θάψουμε πέντ’-έξι». Ετσι η Διυπουργική Επιτροπή Συμπράξεων Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα ανακοίνωσε ένα ευρύ πρόγραμμα 877,9 εκατομμυρίων ευρώ για διάφορες επενδύσεις, κάποιες από τις οποίες είναι του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Στον σχετικό κατάλογο διαβάζουμε ότι πολλές αφορούν κτιριακές υποδομές (οικήματα στέγασης ΥΕΘΑ), κάποιες όμως αφορούν συστήματα ασφάλειας στρατοπέδων, μέχρι και ένα πρότυπο κέντρο εξομοιωτών πτήσεως που θα φτιαχτεί στη Μαγνησία. Σε ό,τι αφορά τα πρώτα, η σύμπραξη είναι εύλογη και κατανοητή. Υπάρχει ανάγκη όμως να γίνει το ίδιο για τα συστήματα ασφάλειας στρατοπέδων ή ακόμη και για εξομοιωτές πτήσεων, ή απλώς η δημοσιονομική στενότητα φορτώνει πλέον τα πάντα στα ΣΔΙΤ, ακόμη και την τεχνική διαχείριση της Σχολής Ευελπίδων;
Πολύ φοβούμαστε ότι ισχύει το δεύτερο, αφού η ασφάλεια πρέπει να είναι αποκλειστικά στα χέρια εκείνων που μας παρέχουν ασφάλεια και δεν πρέπει να υπάρχει ιδιώτης που να έχει μεγαλύτερη εμπειρία σε συστήματα εξομοίωσης πτήσεων απ’ ό,τι το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας. Κι εδώ δημιουργείται ένα διττό πρόβλημα: πέρα από το ευαίσθητο της ασφάλειας, αν κάτι πάει στραβά θα συκοφαντηθούν τα ΣΔΙΤ στο σύνολό τους.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 1.2.2008
