Για κάθε νόμο στην μεταπολίτευση αντιστοιχούσαν κατά μέσο όρο 6 προεδρικά διατάγματα και 34 υπουργικές αποφάσεις, χώρια οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι.
Η πρώτη και μεγάλη έκπληξη των τροϊκανών, όταν ήρθαν στην Ελλάδα, ήταν όταν διαπίστωσαν ότι οι νόμοι δεν τηρούνται. Ηρθαν με την πεποίθηση ότι είχαν να κάνουν με μια τυπική δυτική δημοκρατία, στην οποία αυτό που ψηφίζει η Βουλή είναι ιερό. Νόμιζαν ότι αρκούν μερικές νομοθετικές ρυθμίσεις για να σταματήσει η οικονομία τον κατήφορο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και να μπει σε τροχιά ανάπτυξης, απελευθερώνοντας την αγορά ή επιτρέποντας στους νέους να κάνουν τη δουλειά που επιθυμούν κ.λπ. Δεν γνώριζαν προφανώς για το ΠΑΜΕ κι άλλες ευαγείς οργανώσεις που νομοθετούν στο πεζοδρόμιο, αλλά δεν ήξεραν και την καπατσοσύνη των δικών μας υπουργών. Κατάλαβαν αργά ότι οι νόμοι που ψηφίζει το ελληνικό κοινοβούλιο δεν αξίζουν ούτε το χαρτί των εκατοντάδων υπουργικών αποφάσεων και «ερμηνευτικών εγκυκλίων» που εκδίδουν μετά από κάθε ψηφοφορία οι καπάτσοι πολιτικοί. Για παράδειγμα: όταν «απελευθερώθηκε» η αγορά των οδικών μεταφορών αυτοκινήτων θεσπίστηκε και μια διάταξη η οποία λέει ότι όποιος θέλει να μισθώσει ένα Ι.Χ. φορτηγό (π.χ. για μια μετακόμιση) είναι ελεύθερος να το κάνει, αλλά η μίσθωση πρέπει να είναι για τουλάχιστον δύο έτη. Το αποτέλεσμα είναι η αγορά να είναι «απελευθερωμένη» αλλά όλοι να αναγκάζονται να μισθώνουν φορτηγά από την κλειστή συντεχνία των Δημοσίας Χρήσεως. Πώς να πέσουν οι τιμές;
Η κ. Εφη Στεφοπούλου από το Γραφείο Καλής Νομοθέτησης της Γραμματείας της Κυβέρνησης μελέτησε την παραγωγή κανονιστικών ρυθμίσεων. Βρήκε ότι την περίοδο 1974-2005 είχαν ψηφιστεί 3.430 νόμοι, ενώ είχαν εκδοθεί 20.580 προεδρικά διατάγματα και 114.905 υπουργικές αποφάσεις. Με άλλα λόγια, για κάθε νόμο αντιστοιχούσαν κατά μέσο όρο 6 προεδρικά διατάγματα και 34 υπουργικές αποφάσεις, χώρια οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι. Αυτός ο πληθωρισμός κανονιστικών ρυθμίσεων -που επικάθεται στον νομοθετικό πληθωρισμό (η Βουλή ψηφίζει κατά μέσο όρο ένα νόμο ανά τρεις ημέρες)- λέει πολλά για την ποιότητα της δημοκρατίας και τη διάχυση της ανομίας στη χώρα. Κατ’ αρχήν όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι δουλεύουν μόνο με νόμους, χρειάζονται άπειρες ερμηνευτικές εγκυκλίους για να τους εφαρμόσουν καταλαβαίνουμε την ποιότητα αυτών των νόμων. Μπορούμε επίσης να διαπιστώσουμε πόσο κατανοεί τους νόμους ο απλός πολίτης, ο οποίος μάλιστα είναι (διά νόμου) υποχρεωμένος να τους γνωρίζει.
Φυσικά, δεν ισχυριζόμαστε ότι οι υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι είναι γενικώς αχρείαστες. Ο αριθμός τους όμως δείχνει -ακόμη και στην πιο αθώα εκδοχή- με πόση προχειρότητα ψηφίζονται οι νόμοι ώστε να χρειάζονται τόσες χιλιάδες επιπλέον διευκρινίσεις για να εφαρμοστούν.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η φαλκίδευση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Οταν ο κύριος όγκος των ρυθμίσεων μιας κοινωνίας περνά έξω από τη Βουλή (πολύ περισσότερο τώρα με τις απανωτές Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου) η αξία των ρυθμίσεων στην κοινωνία υποβαθμίζεται. Πολλώ δε μάλλον όταν οι υπουργικές αποφάσεις στην ουσία αναιρούν όσα ψήφισε η Βουλή, όπως τοις πράγμασι διαπίστωσαν οι απεσταλμένοι της τρόικας. Οι πτωχοί τω ελληνικώ πνεύματι νόμιζαν ότι ψηφίζοντας τους νόμους εφαρμόζεται το Μνημόνιο. Αμ δε… Μέχρι που έμαθαν κι άρχισαν να ζητούν τον ονομαστικό κατάλογο των δημοσίων υπαλλήλων που θα μπουν σε διαθεσιμότητα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 23.5.2013
