Η πληροφόρηση είναι αμφίδρομο παιγνίδι. Δεν αρκεί να πληροφορεί κάποιος. Πρέπει να θέλει και ο άλλος να πληροφορείται.
Σάββατο μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας. Η μεγάλη διαδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ έχει ξεκινήσει, ενώ στους γύρω από το αποκλεισμένο κέντρο δρόμους γίνεται μια άλλη διαδήλωση. Εκείνη των αγανακτισμένων οδηγών που «δεν είχαν μάθει» για το κλείσιμο των δρόμων. «Εμάς δεν μας ενημέρωσε κανείς», ήταν η κατακλείδα της αγανάκτησής τους. Το ερώτημα βέβαια που δεν ετέθη ήταν: ποιος ακριβώς έπρεπε να τους ενημερώσει; Oφειλε να πάει κάποιος σπίτι τους και να τους ρωτήσει: «Μήπως θα βγείτε Σαββατοκύριακο στην Αθήνα; Αν ναι, πρέπει αποφύγετε τους παρακάτω δρόμους…».
Σκηνή δεύτερη, εντός ΚΕΠ του Δήμου Αθήνας: σε έντονο ύφος ένας πολίτης επιπλήττει τον ευγενή υπάλληλο διότι δεν τον ενημερώνει επαρκώς για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που χρειάζεται για εξετάσεις του ΑΣΕΠ. «Μα, τα γράφει όλα στο έντυπο που σας έδωσα», απαντά ο υπάλληλος. «Και ποιος θα κάτσει να το διαβάσει όλο αυτό;», ήταν η απελπισμένη απόκριση του πολίτη. Βέβαια, το εν λόγω «όλο αυτό!» ήταν μόλις δύο σελίδες.
Αυτή η χώρα πρέπει να έχει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν παραγωγή εντύπων στον κόσμο. Τους περισσότερους τίτλους εφημερίδων. Πρέπει να έχει τα περισσότερα κανάλια σε αναλογία με τον πληθυσμό της στις προηγμένες χώρες. Iσως και σε απόλυτους αριθμούς. Τόνοι χαρτιού τυπώνονται κάθε μέρα. Κάποιοι χαριτολογούν ότι φονεύουμε μυριάδες δένδρα χωρίς λόγο. Χιλιάδες ώρες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγράμματος αναλώνονται για ειδήσεις. Κι όμως οι περισσότεροι Eλληνες δηλώνουν μη-ενημερωμένοι. Χειρότερα: όλα τα προβλήματα της χώρας έχουν ως κατακλείδα την κακή ενημέρωση.
Για παράδειγμα, το πρόβλημα του τριτογενούς τομέα συρρικνώνεται στην «μη-ενημέρωση» των αγροτών. Oλοι σχεδόν ισχυρίζονται ότι «οι αγρότες δεν ξέρουν τι πρέπει να καλλιεργήσουν». Από την άλλη η Ελλάδα πρέπει να είναι η μόνη χώρα που έχει εφημερίδα αποκλειστικά για αγροτικά θέματα, ενώ εκδίδονται και τρία-τέσσερα περιοδικά για τα ίδιο θέμα. Κατά καιρούς κλιμάκια του υπουργείου Γεωργίας περιοδεύουν την Περιφέρεια προωθώντας εναλλακτικές καλλιέργειες. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι το καθεστώς των επιδοτήσεων τελειώνει και ότι ο αγροτικός τομέας πρέπει αν βρει άλλους δρόμους παραγωγής εισοδήματος και πλούτου. Κι όμως! Το 2013 θα ακούσουμε εκ νέου το γνωστό τροπάρι: «αυτούς τους ανθρώπους δεν τους ενημέρωσε κανείς».
Αλλά ακόμη κι αν υπάρχει αγρότης που δεν έχει ακούσει ούτε για την ανάγκη εκσυγχρονισμού της εκμετάλλευσής του, ούτε έχει ενημερωθεί για την ανάγκη αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, η φθίνουσα τιμή κάποιων προϊόντων δεν του λέει κάτι; Σε όλο τον κόσμο η αγορά θεωρείται ο καλύτερος δίαυλος πληροφόρησης. Δίνει σήματα στους παραγωγούς τι ζητούν οι καταναλωτές για να προσαρμοστούν καταλλήλως. Πέραν αυτού κάθε επιχειρηματίας, στον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα, φροντίζει να μαθαίνει τουλάχιστον τα της δουλειάς του. Σε κάποιες χώρες μάλιστα ψάχνουν μέχρι και στο… Διαδίκτυο.
Στηλιτεύουμε διαρκώς και δικαιολογημένα το τοπίο που παρουσιάζει η ενημέρωση στη χώρα μας. Oμως, παρά τα προβλήματα που έχουν τα ελληνικά Μέσα, κάποια πράγματα τα κάνουν καλά. Oπως να διαφωτίζουν τους Αθηναίους για τα προβλήματα που παρουσιάζει η κυκλοφορία στην πόλη τους. Μόνο που η πληροφόρηση είναι αμφίδρομο παιγνίδι. Δεν αρκεί να πληροφορεί κάποιος. Πρέπει να θέλει και ο άλλος να πληροφορείται. Ενημέρωση με το ζόρι δεν γίνεται.
Ε, λοιπόν, όλη η ενημέρωση που χρειαζόταν κάποιος για τους κλειστούς δρόμους το Σάββατο, βρισκόταν κρεμασμένη στο περίπτερο. Μερικοί την προτίμησαν, σχεδίασαν τη μέρα ή τη διαδρομή τους και δεν ταλαιπωρήθηκαν. Aλλοι βολεύτηκαν στο «ωχ αδελφέ» με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία και την γκρίνια. Αυτούς τους έδειξε και η τηλεόραση.
Κάποιοι βέβαια θα ισχυριστούν ότι η ενημέρωση έχει κόστος. Eνα ευρώ κάνουν οι εφημερίδες. Η άγνοια όμως έχει μεγαλύτερο κόστος. Οι εχέφρονες προτίμησαν το κόστος του ενός ευρώ. Οι άλλοι το κόστος της ταλαιπωρίας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 9.5.2006
