Το πολυτιμότερο δημοκρατικό δικαίωμα -αυτό της ελεύθερης έκφρασης- υπόκειται μονίμως σε περιορισμούς με στόχο «ανώτερες» επιδιώξεις. Η μεταβλητή σ’ αυτή τη χώρα είναι πάντα η ελευθερία της έκφρασης.
Το τίμημα της ελευθερίας είναι η αιώνια επαγρύπνηση.
Τόμας Τζέφερσον
Προς τι ο οδυρμός του ΠΑΣΟΚ για το νέο νομοσχέδιο περί «βασικού μετόχου»; Αν είχαν διαβάσει τον «Δρόμο προς την Δουλεία» του Φρίντριχ Χάγιεκ (εκδόσεις ΚΠΕΕ, 1981) θα ήξεραν πως οι ανελεύθερες κοινωνίες δεν ξεπηδούν από ένα πραξικόπημα, ούτε αποτελούν ρήξη στην ιστορία ενός τόπου. Χτίζονται σιγά-σιγά: μέτρο-μέτρο, συνταγματική διάταξη-συνταγματική διάταξη. Θα ήξεραν ότι οι περιορισμοί στην ελευθερία του ατόμου (όποιου ατόμου, ακόμη κι αν αυτός είναι ο χείριστος εγκληματίας -όπως θεωρούνται οι επιχειρηματίες στη χώρα μας) γεννούν την ανάγκη για περισσότερους περιορισμούς.
Είναι αστείο, λοιπόν, να χτυπιέται και να οδύρεται στη Βουλή ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, αυτός που άνοιξε τον δρόμο σ’ αυτόν τον παραλογισμό ανελευθερίας του βασικού μετόχου. Και φυσικά ουδείς μπορεί να πεισθεί ότι το ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή υπερασπίζει αρχές (θου Κύριε!) επιχειρηματικής ελευθερίας, όταν όλα αυτά τα χρόνια καλλιέργησε όλο αυτό το αντιεπιχειρηματικό κλίμα. Δεν είναι άμοιρο το ΠΑΣΟΚ για το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός πιστεύει ότι όποιος επιχειρεί ή είναι είτε διαπλεκόμενος (αν επιχειρεί με το Δημόσιο), είτε κερδοσκόπος (αν επιχειρεί με τον ιδιωτικό τομέα). Κουΐζ: Υπάρχει Έλληνας που μπορεί να φέρει στο μυαλό του, κάποιον καλό επιχειρηματία;
Η συζήτηση στη Βουλή ήταν θλιβερή. Κατ’ αρχήν διαπλοκή βαφτίστηκε το παράπονο κάθε πικραμένου. Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ δήλωσε από του βήματος ότι το ν/σ δεν του αρκεί γιατί οι εφημερίδες κάνουν πρώτο θέμα είτε το ΠΑΣΟΚ, είτε τη ΝΔ, ενώ το ΚΚΕ γίνεται πάντα μονόστηλο. Πιθανώς θα ήθελε ένα νομοσχέδιο που να προβλέπει ότι μία φορά την εβδομάδα το «κόμμα του λαού» θα είναι πρώτο θέμα σε όλες τις εφημερίδες. Κάποιοι βουλευτές θεώρησαν διαπλοκή το γεγονός ότι στα τηλεοπτικά παράθυρα βγαίνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι. Πιθανότατα θα ήθελαν ποσοστώσεις. Ο κ. Αλαβάνος μας είπε ότι στεναχωρήθηκε που η Liberation έπεσε στα χέρια ενός τραπεζίτη. Προφανώς θέλει να εξάγουμε το βασικό μέτοχο σε όλη την Ευρώπη. Το ΠΑΣΟΚ κατήγγειλε ότι ευνοούνται ή πνίγονται κάποιοι επιχειρηματίες και η Ν.Δ. ότι το αίτημα της διαφάνειας είναι παλλαϊκό.
Ένας προβληματισμός μόνο δεν μπήκε στη συζήτηση. Αυτός της ελευθερίας. Δεν συζητήθηκε καθόλου το γεγονός ότι έχουμε μπει σε ένα δρόμο ανελευθερίας. Το πολυτιμότερο δημοκρατικό δικαίωμα -αυτό της ελεύθερης έκφρασης- υπόκειται μονίμως σε περιορισμούς με στόχο «ανώτερες» επιδιώξεις. Είτε αυτές λέγονται «κρατούσα θρησκεία», είτε «πρόεδρος Δημοκρατίας», είτε «προστασία από τα άσεμνα», είτε «εθνική ασφάλεια», είτε «διαφάνεια», είτε -ποιος ξέρει τι άλλο ζήτημα θα μας προκύψει στο μέλλον. Η μεταβλητή σ’ αυτή τη χώρα είναι πάντα η ελευθερία της έκφρασης.
Ήταν υποκριτικό το ξέσπασμα του ΠΑΣΟΚ χθες στη Βουλή. Εκείνο άνοιξε τον δρόμο προς την ανελευθερία. Είχε την χρυσή ευκαιρία με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2000 αντί να επιμηκύνει το άρθρο 14 του Συντάγματος να το περικόψει. Το χειρότερο είναι πως το η ανελευθερία είναι βασική πεποίθηση όχι μόνο της συντριπτικής πλειοψηφίας των 300 της Βουλής, αλλά και των γνωμηγητόρων (είδατε την ΕΣΗΕΑ, για παράδειγμα, να θέτει θέμα για τόσες και τόσες ανελεύθερες διατάξεις του Συντάγματος ή της νομοθεσίας;), αλλά τελικά και της κοινωνίας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 20.1.2005