Το πώς θα χρηματοδοτηθεί το αυξανόμενο κόστος της πολιτικής είναι ένα ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί πουθενά ακόμη στον κόσμο.
Στις παλιές κωμωδίες υπήρχε συνήθως ένα σαχλό αστείο. Κάποιος επιστρέφει ξαφνικά σπίτι του και βρίσκει τη συμβία με τον εραστή γυμνούς στο κρεβάτι. Εκείνη το πρώτο που σκέφτεται να του πει είναι: «Αγάπη μου, δεν είναι αυτό που νομίζεις…».
Κάπως έτσι είναι και η τακτική της κυβέρνησης στο σκάνδαλο Siemens. Κάποιος επικοινωνιακός φωστήρας συμβούλευσε τον πρωθυπουργό να βάλει την κυβέρνηση στη γωνία. Η κατηγορηματική άρνηση «ούτε ένα ευρώ από τη Siemens δεν μπήκε στα ταμεία της Ν.Δ.» μοιάζει όλο και περισσότερο με το προαναφερθέν αστείο των παλιών ταινιών: στις προκλήσεις του κ. Χριστοφοράκου (π.χ. «αν η Νέα Δημοκρατία θέλει στοιχεία για πληρωμές στα ταμεία της από τη Siemens τότε ας μας στείλει σχετικό αίτημα… και ο κ. Χριστοφοράκος θα της απαντήσει επακριβώς») η Ν.Δ. κώφευσε και απαντά στον ελληνικό λαό «αγάπη μου, δεν είναι αυτό που νομίζεις…». Στις καταθέσεις στελεχών της Siemens ότι χρηματοδοτούσαν και τα δύο κόμματα, η Ν.Δ. απαντά στους πολίτες: «Δεν είναι αυτό που νομίζεις…».
Είναι δεδομένο ότι η χρηματοδότηση των δαπανηρών προεκλογικών εκστρατειών έτσι γινόταν. Και όχι μόνο των δύο μεγάλων κομμάτων όπως υποκριτικά υποστηρίζουν πολλοί. Ας μην ξεχνάμε ότι και τα μικρότερα κομμουνιστικά κόμματα χρηματοδοτούνταν από τρίτους, και μάλιστα από το εξωτερικό. Μπορεί να μην έγινε για την «καλλιέργεια του πολιτικού τοπίου», αλλά γινόταν στο πλαίσιο της «διεθνιστικής αλληλεγγύης». Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες πρώην στελεχών τους, οι οποίες δεν έγιναν ποτέ πρωτοσέλιδες ούτε προκάλεσαν ρίγη ηθικής ανάτασης σαν αυτά που βλέπουμε σήμερα. Η χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων έχει πολλά ποδάρια και η ηθική δεν είναι ακριβής επιστήμη για να έχουν κάποιοι το καντάρι για να μετρούν, ότι η χρηματοδότηση κομμάτων από ξένες επιχειρήσεις είναι κακό πράγμα, ενώ από ξένες κυβερνήσεις είναι καλό.
Το θέμα είναι ότι η πολιτική διαδικασία γίνεται όλο και πιο δαπανηρή για λόγους ανεξάρτητους της πολιτικής. Τα Μέσα Ενημέρωσης πληθαίνουν (και χρειάζονται περισσότερες διαφημίσεις), ενώ το ενδιαφέρον των πολιτών (attention span) μειώνεται, που σημαίνει ότι τα κόμματα πρέπει να δαπανούν όλο και περισσότερα για να τους προσέξει ο ψηφοφόρος. Το πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό το αυξανόμενο κόστος της πολιτικής είναι ένα ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί πουθενά ακόμη στον κόσμο.
Αυτό όμως που γίνεται σε άλλες χώρες είναι: 1) Οι υποθέσεις των παράνομων χρηματοδοτήσεων των κομμάτων να ξεκαθαρίζουν γρήγορα· σύμφωνα πάντα με τον νόμο και όχι με μια γενική αίσθηση δικαίου που μπορεί να υπάρχει στην κοινωνία. 2) Συζητούν θαρρετά το ζήτημα της χρηματοδότησης των κομμάτων. Θέτουν τα ζητήματα ως έχουν χωρίς να αναλίσκονται σε λαϊκισμούς και περιττές ηθικολογίες. Τα κόμματα και οι πολιτικοί χρειάζονται λεφτά για να μεταδίδουν τα μηνύματά τους και αυτά τα λεφτά μπορεί να προέλθουν είτε από ιδιώτες είτε από το κράτος είτε και από τους δύο. Καμία λύση δεν είναι άριστη· όλες έχουν θετικά και αρνητικά.
Αντί, λοιπόν, τα κόμματα να κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους ή να ηθικολογούν, ήρθε η ώρα να συζητήσουν σοβαρά. Να καταλήξουν σε κάποιους κανόνες και μηχανισμούς επιβολής τους ώστε αυτοί οι κανόνες να αρχίσουν να εφαρμόζονται αυστηρά…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 19.8.2009
