Ο αγώνας για την αποκομματικοποίηση του κράτους πρέπει να είναι διαρκής. Ανεξαρτήτως κυβέρνησης και χρώματος.
Mπορεί να μη συγκινούν τις μάζες, όσα εξήγγειλε προχθές ο κ. Παπανδρέου στην διακαναλική του συνέντευξη, αλλά αν εφαρμοστούν θα αποτελέσουν επανάσταση στον δημόσιο τομέα. Αρκεί μη λιώσουν στις μυλόπετρες του βαθέος κόμματος, το οποίο αυτή τη στιγμή περιμένει να γίνει αλλαγή κομματικής φρουράς.
Ειδικά το μέτρο της προκήρυξης μέσω Διαδικτύου «όλων των θέσεων πολιτικής ευθύνης, ακόμα και στο ανώτερο επίπεδο από τους Γενικούς Γραμματείς, τα Διοικητικά Συμβούλια των ΔΕΚΟ μέχρι και το Περιφερειακό Δημόσιο Νοσοκομείο» μπορεί να γίνει ο μοχλός για το τσάκισμα του κομματικού κράτους που μαστίζει την χώρα από την απελευθέρωση και εντεύθεν.
Ας μη γελιόμαστε· τέτοιες τομές δεν είναι εύκολο πράγμα. Προϋποθέτουν ριζική αλλαγή αντιλήψεων. Οχι μόνο των κομμάτων, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας – μέρος της οποίας είναι και οι κομματικοί στρατοί. Ισως να χρειαστεί σιδερένια πυγμή εντός του κόμματος για να γίνουν τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Λέμε τα «πρώτα βήματα» διότι το κράτος είναι τόσο αχανές που δεν μπορεί ένας πρωθυπουργός, όσο καλές προθέσεις κι αν έχει, να ελέγξει κάθε γωνιά του για αν επιβάλει την αξιοκρατία. Ετσι κι αλλιώς, το «σύστημα», όλοι αυτοί που σήμερα «ράβουν κουστούμια», έχει ρίζες και παράδοση· και στη χώρα και στα κόμματα.
Είναι παράλογο, λοιπόν, να περιμένει κάνεις ότι αρκεί μια νέα κυβέρνηση και η βούληση του αρχηγού για να μεταμορφωθεί ο δημόσιος τομέας εν μια νυκτί από μια κομματική κόλαση σε ένα αξιοκρατικό παράδεισο. Αυτά υπήρχαν και το 2004 και μάλιστα στον υπερθετικό βαθμό. Υπήρχε ένας πανίσχυρος πρωθυπουργός, τις προσωπικές προθέσεις του οποίου ουδείς αμφισβητεί. Παρά το γεγονός ότι ο κ. Καραμανλής ήθελε να ελέγξει τα «κουστούμια» του δικού του κόμματος δεν τα κατάφερε. Ελειπε το σχέδιο για το ξεδίπλωμα των μεγάλων τομών που χρειαζόταν η ελληνική κοινωνία και κυρίως το Δημόσιο. Η εντολή για «σεμνότητα και ταπεινότητα» συγκινεί, αλλά δεν λύνει προβλήματα. Η «ηθική» είναι χρήσιμη, αλλά δεν μπορεί να μετατραπεί σε αξιόπιστη πολιτική.
Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να μπολιαστεί ο δημόσιος τομέας με νέες λογικές και θεσμούς που σταδιακά θα παράγουν την αξιοκρατία. Η προκήρυξη των θέσεων και η εκτεταμένη χρήση του Διαδικτύου είναι προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν θα λυθούν αυτομάτως τα προβλήματα, αλλά μπορεί και σε πρώτη φάση να δημιουργηθούν περισσότερα. Μπορεί, για παράδειγμα, ένα μη κομματικός εγκάθετος σε μια θέση ευθύνης να βρεθεί χωρίς συμμάχους. Θα υπονομεύεται από τους αντιπολιτευόμενους, αλλά κυρίως από τους συμπολιτευόμενους. Πολλά τωρινά άξια στελέχη των ΔΕΚΟ έχουν αυτή πικρή εμπειρία. Πρόεδροι και διοικητές οργανισμών προπηλακίζονται σε κομματικές μαζώξεις επειδή δεν κάνουν τα χατίρια βουλευτών και κομματικών στελεχών. Από την άλλη, κάθε αλλαγή δημιουργεί τριβές και δευτερεύοντα προβλήματα.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, ο αγώνας για την αποκομματικοποίηση του κράτους πρέπει να είναι διαρκής. Ανεξαρτήτως κυβέρνησης και χρώματος. Δεν πρόκειται ποτέ να επιτευχθεί το απόλυτο καλό, το στοίχημα πλέον είναι να γίνονται διαρκώς βήματα προς την ορθή κατεύθυνση.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 2.10.2009
