Κυβέρνηση και αντιπολίτευση πολιτεύονται με το άγχος «της δεξιάς παρένθεσης». Η πρώτη να το διαψεύσει, η δεύτερη να το επιβεβαιώσει.
Σε όλο τον κόσμο οι κυβερνήσεις φθείρονται λόγω άσκησης εξουσίας. Κάποιους απογοητεύουν, κάποιους εξοργίζουν, κάποιοι δυσανασχετούν, με αποτέλεσμα να εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους με την πρώτη ευκαιρία. Ειδικά αν οι εκλογές είναι σχετικώς ακίνδυνες για το κόμμα που επέλεξαν στις εθνικές εκλογές. Για παράδειγμα: παρά τη φιλολαϊκή (μέχρις: «πάρε κόσμε χρήματα») πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου, τρία χρόνια μετά την περιφανή νίκη του 1981, το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές του 1984 εμφανίστηκε να πέφτει από το 48% στο 41,6%. Αν πιστέψουμε, λοιπόν, τους πανηγυρισμούς της Ν.Δ. ο νόμος της πολιτικής εντροπίας για πρώτη φορά δεν ίσχυσε. «Η Ν.Δ.», λένε, «ενισχύθηκε στις δημοτικές εκλογές».
Σε όλο τον κόσμο, αν δεν συμβεί κάτι δραματικό, οι κυβερνήσεις φθείρονται αλλά δεν καταρρέουν στα μέσα της τετραετίας. Μόνο στην Ελλάδα, την επόμενη ακριβώς των εκλογών του 2004, οι ηττημένοι άρχισαν να βάζουν στοιχήματα για το πότε θα πέσει η κυβέρνηση. Και κάθε φορά που η πραγματικότητα διέψευδε τις προσδοκίες άρχιζε η αμφισβήτηση του αρχηγού. «Αχ, και να ζούσε ο Ανδρέας, είναι ο βαθύς αναστεναγμός» του βαθέος ΠΑΣΟΚ.
Δημιουργήθηκε ένα επικοινωνιακό επιφαινόμενο το οποίο κυριάρχησε τελικά στην πολιτική ζωή. Το φάντασμα της «δεξιάς παρένθεσης». Το αστείο είναι ότι και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση πολιτεύονται με το άγχος αυτό. Η κυβέρνηση για να το διαψεύσει και η αντιπολίτευση για να το επιβεβαιώσει. Αυτό είναι εμφανές από το γεγονός ότι η πρώτη απέφυγε κάθε σύγκρουση με κατεστημένες δομές και συμφέροντα «για να μην έχει την τύχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη» και στο ΠΑΣΟΚ πήραν το υποδεκάμετρο και μετρούν ανά γκάλοπ τη διαφορά. Οποτε παρουσιάζεται κάποια διακύμανση, βγαίνουν βαρύγδουπα πολιτικά αποτελέσματα: «αυτόν τον μήνα μειώθηκε (ή αυξήθηκε) η διαφορά κατά μισή ποσοστιαία μονάδα και αυτό δείχνει ότι ο λαός επιβραβεύει (ή τιμωρεί) τις τακτικές της κυβέρνησης (ή της αντιπολίτευσης)». Για πρώτη φορά στον κόσμο ακόμη και τα στατιστικά λάθη δημιουργούν πολιτικά γεγονότα.
Επίσης, για πρώτη φορά στην ιστορία το φυσιολογικό αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών εμφανίζεται ως εξωπραγματικό. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει παρά την φυσιολογική της φθορά, πανηγυρίζει διότι είναι μικρότερη της κατάρρευσης που το ιδεολόγημα της «δεξιάς παρένθεσης» θέλει, και στο ΠΑΣΟΚ (παρά τα όσα διατείνονται για «αλλαγή του πολιτικού σκηνικού») θλίβονται για τον ίδιο λόγο.
Το πρόβλημα του δημόσιου διαλόγου στην Ελλάδα μέχρι σήμερα ήταν ότι περιοριζόταν στον σχολιασμό του πολιτικού σκηνικού. Ολοι ασχολούνταν με «σου ‘πα, μου ‘πες» των Σουφλιά-Μεϊμαράκη ή Βενιζέλου-Διαμαντοπούλου. Δημιουργούνται πολιτικά γεγονότα με βάση «αιχμές», «μπηχτές», «συγκρούσεις» κ. λπ. κουτσομπολιά που έχουν μεν την αξία τους αν τους γίνει μια ανάγνωση σε δεύτερο επίπεδο, αλλά δεν αποτελούν την ουσία της πολιτικής. Από τις δημοτικές εκλογές και μετά περάσαμε στον σχολιασμό του εικονικού πολιτικού σκηνικού. Ανατροπή που δεν υπήρξε είδαν στο ΠΑΣΟΚ, «όλη η Ελλάδα είναι μπλε» λένε στη Νέα Δημοκρατία βασισμένοι σε ένα χάρτη ο οποίος εκ της φύσεώς του είναι αφαιρετικός. Η πολυπλοκότητα των πολλών μηνυμάτων που εστάλησαν σ’ αυτές τις εκλογές μπήκε στο προκρούστειο κρεβάτι της τηλεόρασης και το άγχος των κομματικών επιτελείων ήταν ποιος θα κερδίσει τις πρώτες εντυπώσεις αμέσως μετά τα διαβόητα «έξιτ-πoλς».
Μόνο που οι εντυπώσεις είναι μέρος της πολιτικής διαδικασίας, αλλά όχι το σημαντικότερο. Μπορεί τελικά να αποδειχθεί ότι δεν είναι καν σημαντικές. Θυμάστε πόσο εντυπωσιακά ξεκίνησε την καριέρα του ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ο κ. Γιώργος Παπανδρέου;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 19.10.2006
