Ο ελληνικός αντιρατσισµός είναι ένα δεμάτι συνθημάτων και όχι κάποια επεξεργασμένη θεωρία. Λογικό, διότι η Ελλάδα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είχε μειονότητες για να αναπτυχθεί ο ρατσισμός και δι’ αυτού να να υπάρξει επεξεργασμένος αντιρατσισμός. Οι Εβραίοι ξεπαστρεύτηκαν από τους ναζί, η μειονότητα στη Θράκη ζούσε σε ένα τεράστιο στρατόπεδο με στρατιωτικά φυλάκια τριγύρω, ενώ από τη συλλογική μνήμη απουσιάζουν παρελθόντα κρούσματα, όπως το πογκρόμ κατά των Εβραίων στην Κέρκυρα το 1891, η αντιμετώπιση των προσφύγων μετά το 1922 κ.ά.
Για να καταλάβουμε το ροζ συννεφάκι στο οποίο ζούμε, πρέπει να σημειώσουμε ότι μέχρι το 1990 υπήρχαν Ελληνες πολίτες που δεν μπορούσαν να έχουν δίπλωμα οδήγησης, να είναι ιδιοκτήτες γης, να ξεκινήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα, επειδή είχαν διαφορετικό θρήσκευμα και κατά την ελληνική πολιτεία ήταν δυνητικώς Τούρκοι, και συνεπώς «πράκτορες του εχθρού». Εκείνη την εποχή, το μεγάλο σουξέ στις ταβέρνες ήταν το «αρχινισμένο σύνθημα, πάντα μου μένει…».
Εκείνη τη δεκαετία, η χώρα έζησε το πρώτο σοκ μαζικής μετανάστευσης. Η αντιμετώπιση δεν ήταν σύμφωνη με τα θρυλούμενα περί «ελληνικού DNA», από το οποίο απουσιάζει το γονίδιο του ρατσισμού. Τότε ο «Αλβανός» ήταν συνώνυμο του «κακοποιός» και μάλιστα το 1998, οι κάτοικοι ενός χωριού της Πιερίας είχαν απαγορεύσει την κυκλοφορία αλλοδαπών μετά τη δύση του ηλίου. Υπήρξαν και δολοφονίες τυχαίων Αλβανών –όπως στη Ζάκυνθο το 2004– δηλαδή, με καθαρά ρατσιστικά κίνητρα. Αυτά ουδόλως μάς ανησύχησαν. Αποδόθηκαν σε διαταραγμένους, δηλαδή κάποιους που είχαν… χαλασμένο «ελληνικό DNA».
Τελικώς, η ένταξη αυτών των μεταναστών ήταν σχετικώς ομαλή, τόσο που να μη θυμόμαστε τις θεωρίες που ανέπτυσσαν κάποιοι στα τηλεπαραθύρια, για την προσπάθεια δημιουργίας μειονότητας, στην άσπιλη από μειονότητες Ελλάδα· τότε ο Σόρος δεν υπήρχε στη δημόσια συζήτηση, αλλά υπήρχαν άλλες «σκοτεινές δυνάμεις». Η σχετικώς ομαλή ένταξη οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, υπήρχε οικονομικό κίνητρο. Τα οικονομικά οφέλη της μετανάστευσης διαχύθηκαν ευρύτατα. Σε μια χώρα μικροϊδιοκτητών, όλοι χρειάζονταν τα φθηνά μεροκάματα για το χωράφι, για τη μάντρα του εξοχικού, για τις επιδιορθώσεις στο σπίτι κ.λπ. Δεύτερον, υπήρχε ο… κέρβερος της ιδεολογικής κυριαρχίας της Αριστεράς. Οποιαδήποτε υποψία ρατσιστικής απόφανσης απαξιωνόταν με τον γνωστό τρόπο. Αυτό ήταν ευεργετικό σε πρώτη φάση, αλλά αποδείχθηκε δίκοπο μαχαίρι στη συνέχεια.
Θα συνεχίσουμε…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 1.9.2023