Δεν πρέπει να μας τρομάζει αυτή η παράξενη εποχή. Αντικατοπτρίζει βαθύτερες διεργασίες στην ελληνική κοινωνία. Οι Έλληνες είδαν πως οι εύκολες συνταγές του παρελθόντος προσφέρουν πανηγύρια, αλλά όχι λύσεις.
Παράξενη εποχή! Η κυβέρνηση δεν κυβερνάει, η αντιπολίτευση δεν αντιπολιτεύεται και τα κανάλια ψάχνουν στα απομεινάρια ενός σεμιναρίου εργασίας του «Ινστιτούτου Κ. Καραμανλής» για να βγάλουν κάποιο θέμα με ένταση έτσι ώστε να δικαιολογήσουν τα δίωρα ή ωριαία δελτία τους. Ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό βρίσκεται σε αμηχανία. Η κυβέρνηση ακολουθεί εν πολλοίς την πολιτική των προκατόχων της, και οι προκάτοχοί της -υπό την πίεση ότι πρέπει να υπάρξει (έστω για το θεαθήναι) αντιπολίτευση- άρχισαν να αντιπολιτεύονται τον εαυτό τους. Πράγματα που είχαν ξεκινήσει επί ΠΑΣΟΚ -όπως η ελληνοτουρκική προσέγγιση- ανεβαίνουν αυθημερόν στο αμόνι της αντιπαράθεσης για να κατέβουν την επόμενη μέρα. Οι μάζες -το φιλοθεάμων κοινό των τηλεοπτικών δελτίων- περιμένει «σκληρή αντιπολίτευση». Ποιος τολμά να διαψεύσει τα όνειρα τους;
Παράξενη εποχή! Ποιος θα φανταζόταν πριν πέντε χρόνια το ΠΑΣΟΚ υπό τον κ. Γιώργο Παπανδρέου να φοβάται μια επίσκεψη του κ. Ταγίπ Ερντογάν στη Θράκη και τον αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας να λέει δια του εκπροσώπου του ότι «η Ελλάς δεν φοβάται»; Ποιος θα φανταζόταν την φιλελεύθερη κυβέρνηση της Ν.Δ., να αντιτίθεται δια στόματος του κ. Σιούφα στην απελευθέρωση της εκπαίδευσης;
Παράξενη εποχή! Το πολυθρύλητο τέλος της μεταπολίτευσης είναι εδώ. Το ακούσαμε πολλές φορές μα η αμηχανία και τα γεγονότα των τελευταίων δύο μηνών το πιστοποιούν. Πολλοί πολιτικοί και όλα τα κόμματα τσαλαβουτούν στην ρητορεία του παρελθόντος για να σχηματοποιήσουν θεωρία για το μέλλον. Δεν γίνονται επ’ ουδενί πειστικοί. Η Ελλάδα γυρίζει σελίδα. Οι πολιτικοί το διαισθάνονται: πασχίζουν να πάρουν θέση για την επόμενη μέρα. Κοιτούν στο παρελθόν μα λίγα αυτό έχει να τους διδάξει. Μέχρι και η Αριστερά -το κατ’ εξοχήν προσκολλημένο στο παρελθόν κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας κομμάτι- άρχισε να αναζητεί στα σοβαρά ρόλο στη νέα μεταπολίτευση. Η διάσπαση της νεοπαγούς ΣΥΡΙΖΑ αυτό δείχνει, και όπως σωστά επισημαίνει ο κ. Γιώργος Γιαννουλόπουλος «στο όνομα μιας αφηρημένης και πολιτικά εξαϋλωμένης Αριστεράς, [η ΣΥΡΙΖΑ] κατασκεύασε την απολίτικη και συνεπώς εύθραυστη ενότητά της, που κατέρρευσε με τον πρώτο κλυδωνισμό» («Η Αριστερά ως αφηρημένη έννοια», Ελευθεροτυπία 19.5. 2004)
Δεν πρέπει να μας τρομάζει αυτή η παράξενη εποχή. Αντικατοπτρίζει βαθύτερες διεργασίες στην ελληνική κοινωνία. Οι έλληνες είδαν πως οι εύκολες συνταγές του παρελθόντος προσφέρουν πανηγύρια, αλλά όχι λύσεις. Είδαν πως με τις ανέξοδες κορώνες μις δεκαετίας πολλά έχασαν και τίποτε δεν κέρδισαν. Άρχισαν να αντιλαμβάνονται πως προκοπή χωρίς δουλειά δεν γίνεται και στόχοι χωρίς οργάνωση δεν επιτυγχάνονται. Γι’ αυτό δίνουν και τόση αβάντα στη νέα κυβέρνηση. Κατανοούν την συνθετότητα των προβλημάτων. Δεν κρεμούν όπως παλιά στην πολιτική όλα τα προβλήματα του τόπου. Αργά ή γρήγορα αντιλαμβάνονται ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν να δώσουν λύσεις στα κοινωνικά προβλήματα. Περιμένουν όμως να αφήσουν ελεύθερη την κοινωνία να δώσει λύσεις στα προβλήματά της.
Ζούμε πραγματικά το τέλος της μεταπολίτευσης. Φαίνεται από την πολιτική και κοινωνική αμηχανία. Η Ελλάδα ψάχνει νέο μοντέλο κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης. Είμαστε στην διαδικασία της κατά Τόμας Κουν «αλλαγής παραδείγματος». Το παλιό εξακολουθεί να αντιστέκεται. Χωρίς ελπίδα και προοπτική. Μέχρι όμως να γεννηθεί το καινούργιο θα νοιώθουμε πως ζούμε χαοτικές καταστάσεις. Πάντα έτσι γίνεται, μα η διαδικασία είναι μακροπρόθεσμα ευεργετική.
Η Ελλάς γυρίζει σελίδα. Όλο περιμέναμε με αδημονία το τέλος της μεταπολίτευσης. Επιτέλους, ήρθε. Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν ξέρει τι να κάνει στη νέα εποχή. Κάποια κόμματα και κάποιοι πολιτικοί ξαναγυρνούν στο παρελθόν προσπαθώντας να αποκτήσουν πολιτική υπόσταση. Ξεχνούν όμως ότι τσαλαβουτώντας στο παρελθόν, η υπόσταση που αποκτάς ανήκει στο παρελθόν. Δεν μπορεί να έχει σχέση με το αύριο. Ζούμε σε παράξενη εποχή! Πριν λοιπόν βγάλουμε οριστικά συμπεράσματα, ας περιμένουμε τουλάχιστον να ολοκληρωθεί η διαδικασία…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 20.5.2004