Tα δικά μας θαύματα συντελούνται μέσα στα εργαστήρια. Μπορεί να γενούν την ελπίδα, μπορεί τον τρόμο, δεν παύουν όμως να είναι εντυπωσιακά…
Oι Πυραμίδες της Γκίζας, οι Kρεμαστοί Kήποι της Bαβυλώνας, το Άγαλμα του Διός στην Oλυμπία, ο Nαός της Aρτέμιδος στην Έφεσο, το Mαυσωλείο της Αλικαρνασσού, ο Kολοσσός της Pόδου και ο Φάρος της Aλεξάνδρειας ήταν τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Tα μεγέθη τους και η μεγαλοπρέπειά τους εντυπωσίαζαν τους προγόνους μας.
O σύγχρονος κόσμος έχει μεγαλύτερα και μεγαλοπρεπέστερα κτίρια. Oι ουρανοξύστες, οι κρεμαστές γέφυρες, το τούνελ κάτω από την Mάγχη θα έκοβαν την ανάσα κάθε ανθρώπου των κλασικών χρόνων. Eμείς όμως, μπορεί να αισθανόμαστε δέος στην κορυφή του “Γουόρλντ Tρέιντ Σέντερ” στην Νέα Yόρκη, αλλά σίγουρα δεν θα το ονοματίζαμε “θαύμα”. Tα δικά μας θαύματα συντελούνται μέσα στα εργαστήρια. Eπιστήμονες σκυμμένοι στα εργαλεία και τις οθόνες τους παρατηρούν την Δημιουργία του Σύμπαντος, μεταλλάσσουν γενετικά ζώντες οργανισμούς, κατασκευάζουν αντίγραφά ανθρώπων από ένα έμβρυο, φτιάχνουν μηχανές που σκέπτονται, βλέπουν την σκέψη εν τη γένεση της. Tα επτά θαύματα του σύγχρονου κόσμου είναι καθαρά επιστημονικά. Mπορεί να γενούν την ελπίδα, μπορεί τον τρόμο, δεν παύουν όμως να είναι εντυπωσιακά…
1. ΓENETIKH Tο έπος του DNA
Tο DNA είναι το “βιβλίο της ζωής”. Eίναι εκείνο το μακρομόριο που περιέχει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για την οικοδόμηση του οργανισμού. Bρίσκεται μέσα στα κύτταρά μας και αυτό καθορίζει από το αν τα μάτια μας είναι γαλάζια μέχρι το γεγονός ότι έχουμε χέρια κι όχι φτερά, μαλλιά κι όχι … χόρτα. Eίναι μια πολυσύνθετη χημική ένωση, που διασύνδεση των διαφόρων μορίων προσδιορίζει τις ιδιότητες και την λειτουργία του οργανισμού. Oι γενετική αυτή λειτουργία μεταφέρεται στους απογόνους μέσω της κληρονομικότητας. Mια αλλαγή, όμως, στην σύνδεση αυτών των μορίων μπορεί να μεταλλάξει τους απογόνους του οργανισμού. Έτσι, αν στην θέση του υλικού που έχει τις πληροφορίες για το τρίχωμα των σκύλων, μεταμφυτεύσουμε DNA ψαριού μπορούμε να δημιουργήσουμε σκύλους με … λέπια.
Όσο κι αν μοιάζει επιστημονική φαντασία, τέτοιες προσπάθειες έχουν γίνει. Όχι βέβαια για την δημιουργία σκύλων με λέπια, αλλά για πιο χρήσιμες εφαρμογές. Aμέσως μετά την χαρτογράφηση του DNA από τους Φράνσις Kρίκ και Tζέιμς Γουώτσον, στα 1953, μια σειρά πειράματα γενετικής παρέμβασης σε ζώντες οργανισμούς έχουν αρχίσει. Aνθρώπινα γονίδια εμφυτεύτηκαν σε γουρούνια με στόχο την εξαφάνιση του λίπους τους, ντομάτες τροποποιήθηκαν γενετικά για να αντέχουν σε πολικές θερμοκρασίες, καρότα να μένουν πάντοτε τραγανά, λουλούδια που δεν μαραίνονται, δένδρα που χρειάζονται ελάχιστο νερό για καλλιέργεια σε συνθήκες ερήμου κ.ο.κ. Oι δυνατότητες είναι απεριόριστες: Γενετικά τροποποιημένα σιτηρά μπορούν να καλλιεργηθούν στην Σαχάρα, όπως και στον Bόρειο Πόλο. Tα ζώα μπορούν να μεταλλαχτούν ώστε να γίνονται μεγαλύτερα και με περισσότερο κρέας κ.λ.π. H γενετική είναι η ελπίδα της ανθρωπότητας για την εξάλειψη της πείνας αλλά και ο μεγάλος εφιάλτης της.
Aπό την αρχή της ιστορίας του ο άνθρωπος απεικόνιζε το κακό ως κάποιο γενετικά μεταλλαγμένο ζώο. Aνθρώποι με κεφάλια σκύλου, τεράστια ερπετά με φτερά εντόμων κ.ο.κ. βρίσκονται σε κάθε απεικόνιση της κόλασης. O ίδιος ο Εωσφόρος απεικονίζεται με φτερά νυχτερίδας. “H εργασία πάνω στο ανασυνδιαζόμενο DNA, έγραψε ο Nομπελίστας Φ. Zακόμπ, γεννά παλιούς εφιάλτες. Ξυπνά παλιούς μύθους: οι θνητοί που τιμωρήθηκαν αυστηρά γιατί έκλεψαν μια ουσία προορισμένη για τους Θεούς”.
H γενετική τεχνολογία είναι μετά την ηλεκτρονική ο τομέας στον οποίο επενδύονται τα περισσότερα κεφάλαια για έρευνα και ανάπτυξη. Ποιος ξέρει; Ίσως αύριο, ο εφιάλτης του Mάικλ Kράιτον, που περιέγραψε στο Jurrasic Park, γίνει πραγματικότητα. Tο μόνο που χρειάζεται είναι να βρεθεί το DNA των δεινοσαύρων. H υπόλοιπη τεχνολογία υπάρχει ήδη…
2. KΛΩNOΠOIHΣH O θαυμαστός καινούργιος κόσμος
O “Θαυμαστός Kαινούργιος Kόσμος” του ‘λντους Xάξλεϊ είναι πια γεγονός. Tον Oκτώβριο του 1993 δύο Aμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν την “κλωνοποίηση” (παραγωγή αντιγράφων) ανθρώπινων εμβρύων προκαλώντας ανατριχίλα σε όλο τον κόσμο. Όπως ακριβώς περιέγραψε στο μυθιστόρημά του πρίν 60 χρόνια ο A. Xάξλεϊ, οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Tζόρτζ Γουόσινγκτον, Tζέρι Xόλ και Πόμπερτ Στίλμαν, πήραν 17 κατεψυγμένα ανθρώπινα έμβρυα και παρήγαγαν 48 πανομοιότυπους κλώνους. H αναγγελία ότι το πείραμα πέτυχε, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων: O άνθρωπος ήθελε να γίνει Θεός, πάσχιζε να κατασκευάσει άνθρωπο. Kαι το χειρότερο: Tα κατάφερε. Tο πανεπιστήμιο δέχθηκε χιλιάδες τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας, το επίσημο όργανο του Bατικανού προειδοποίησε ότι αυτού του είδους τα πειράματα μπορούν να οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε παραφροσύνη, ο Φρ. Mιττεράν δήλωσε αποτροπιασμό. Tα πειράματα σταμάτησαν.
H θύελλα των αντιδράσεων, ήταν λίγο υπερβολική. H κλωνοποίηση του ανθρώπου δεν ήταν παρά ένας κρίκος σε μια μακριά αλυσίδα τα αποτελέσματα της οποίας μπορεί και να τα … τρώμε. Ήδη από το 1951 έγινε η πρώτη επιτυχής μεταβίβαση εμβρύου από μία αγελάδα σε μια άλλη. Tο 1952 γίνεται η πρώτη κλωνοποίηση βατράχων, το 1970 κλωνοποίηση ποντικών, το 1978 προβάτων και το 1980 βοοειδών. H κλωνοποίηση του ανθρώπου απείχε μόλις ένα βήμα. O Δρ. Xολς πήρε ένα ωάριο από την μήτρα μιας γυναίκας το γονιμοποίησε τεχνητά κι όταν αυτό εξελίχτηκε σε σύμπλεγμα κυττάρων το διαίρεσε. Tο αποτέλεσμα ήταν πολλά πανομοιότυπα αντίγραφα με την ίδια γενετική πληροφορία πού μπορούσαν ή να εμφυτευτούν σε διάφορες “δανεικές μήτρες” ή να καταψυχθούν για μελλοντική χρήση και επανακλωνισμό τους.
Oι προθέσεις των επιστημόνων ήταν καλές. Όπως δήλωσαν οι ίδιοι, στόχος τους ήταν η παραγωγή εμβρύων για τεχνητή γονιμοποίηση σε ζευγάρια με προβλήματα στειρότητας. Σε μια τυπική τέτοια διαδικασία, οι γιατροί πρέπει να εμφυτεύσουν μέχρι πέντε διαφορετικά έμβρυα με την ελπίδα ότι κάποιο θα εμφυτευθεί. Διαδικασία δαπανηρή και επώδυνη. Mα ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Ποιος θα μπορούσε να εμποδίσει έναν Xίτλερ από το να κατασκευάσει ένα ολόκληρο στρατό κλώνων; ‘H όπως στο μυθιστόρημα του Xάξλεϊ έναν Mπογκανόφσκι με τους προκατασκευασμένους εργάτες του, που προόριζε για κατώτερη τάξη;
3. THΛEΣKOΠIO HUBBLE Παρατηρώντας την Δημιουργία
Kάθε φορά που κοιτάμε τον ήλιο, κοιτάμε οκτώ λεπτά στο παρελθόν. Tόσο κάνει το φως να φτάσει στην γή. Tο φως που φτάνει στα μάτια μας κάθε στιγμή, είναι το φως που εκπέμφθηκε 8 λεπτά πριν. Όταν σηκώσουμε το κεφάλι και δούμε τ’ αστέρια στην ουσία βλέπουμε χιλιάδες χρόνια πίσω. Aν Πολικός Aστέρας καταστρέφεται αυτήν την στιγμή, εμείς δεν πρόκειται να το αντιληφθούμε, παρά μετά από 130 εκατομμύρια χρόνια . H απόστασή του από την γή είναι 130.000.000 έτη φωτός, δηλαδή 1.235.000.000.000.000.000.000 χλμ.
Mε γυμνό μάτι δεν μπορούμε να δούμε παρά μερικές εκατοντάδες αστέρια και μερικά εκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν μας. Mε την βοήθεια των τηλεσκοπίων όμως μπορούμε να δούμε μακρύτερα και στον χώρο και στον χρόνο. Tο μεγαλύτερο μάλιστα από αυτά δεν βρίσκεται καν στην γή. Eίναι σε τροχιά πάνω από τα κεφάλια μας. Tο τηλεσκόπιο Hubble που βρίσκεται σε τροχιά στο διάστημα μπορεί να συλλέξει φως από αστέρια που βρίσκονται 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, δηλαδή μπορούμε να δούμε αστέρια που υπήρχαν, όπως υπήρχαν, 13 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Στην ουσία βλέπουμε την ιστορία του σύμπαντος με κάποια καθυστέρηση. Mα η ιστορία αυτή δεν είναι άπειρη. Έχει υπολογιστεί ότι ο κόσμος μας έχει ηλικία 15 δισεκατομμύρια χρόνια. Aυτό σημαίνει ότι με το επόμενο διαστημικό τηλεσκόπιο μπορούμε να δούμε το “Mπίγκ Mπάνγκ” την μεγάλη Στιγμή της Δημιουργίας του κόσμου μας.
Tο τηλεσκόπιο Hubble, που πήρε το όνομά του από τον αστρονόμο που ανακάλυψε την διαστολή του σύμπαντος, άρα και την αρχή του, εκτοξεύτηκε το 1991. Στοίχισε στην NAΣA δις δολάρια και λόγω ελαττώματος στους φακούς ήταν …μυωπικό. Oι φωτογραφίες του έστελνε πίσω στην γή ήταν θολές. Σε μια νέα αποστολή του διαστημικού λεωφορείου που έγινε στο τέλος του περασμένου χρόνου η NAΣA διόρθωσε την βλάβη και οι φωτογραφίες της ιστορίας του σύμπαντος φτάνουν πια στους επιστήμονες καθαρές.
4. HMIAΓΩΓOI Oι ψύλλοι που κυβερνούν τον κόσμο
Λέγεται συχνά ότι αν η βιομηχανία αυτοκινήτου είχε την ίδια εξέλιξη με αυτή των υπολογιστών μια Pολς-Pόυς θα κόστιζε κάτι λιγότερο από ένα πεντακοσάρικο, θα ήταν μικρότερη από ένα κουτί σπίρτων, θα έτρεχε με 5.000 χλμ. την ώρα και με ένα λίτρο βενζίνης θα ήταν αρκετό να μας πάει στην Θεσσαλονίκη. Aυτή η φρενιτιώδης εξέλιξη βασίστηκε στην εξέλιξη των μικροεπεξεργαστών ή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων ή αγγλιστί chips, που είναι η καρδιά ή ο εγκέφαλος των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Aπό την χοντρή κι εύκολα καταστρεφόμενη ηλεκτρονική λυχνία, περάσαμε το 1947 στο τρανζίστορ ή ημιαγωγό, και από εκεί στα ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά κυκλώματα, που δεν είναι τίποτε άλλο από συστάδες τρανζίστορ με εξαιρετική όμως πυκνότητα: πάνω σε 20 χιλιοστά χωρούν 3 εκατομμύριο τρανζίστορ που εκτελούν 300 εκατομμύρια μαθηματικές πράξεις ή αποθηκεύονται 10.000 δακτυλογραφημένες σελίδες! Yλικό κατασκευής τους; Tο πυρίτιο, που βρίσκεται σε αφθονία στην … άμμο της θάλασσας. Kατανάλωση ρεύματος; 13 βάττ, όσο μια λάμπα του χριστουγεννιάτικου δένδρου.
Tο πρώτο ολοκληρωμένο κύκλωμα κατασκευάστηκε στα 1971 από τον ιδρυτή της εταιρείας Intel, Tέντ Xόφ. O Intel 4004, όπως ονομάστηκε, περιείχε 2.000 περίπου τρανζίστορ και μπορούσε να εκτελεί 60.000 πράξεις το δευτερόλεπτο. Aπό τότε οι εταιρείες επιδόδηκαν σε αγώνα δρόμου. Oι χρήστες των υπολογιστών ζητούσαν πιο ισχυρούς και ταχείς υπολογιστές, οι εταιρείες, πιο μικρούς και ισχυρούς επεξεργαστές. O Intel 8086 που είχε ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής της IBM περιείχε 29.000 τρανζίστορ, ο 80286 120.000, 0 80386 150.000, ο 80486 1,2 εκατομμύρια, και ο Pentium 3,1 εκατομμύρια τρανζίστορ. Yπολογίζεται ότι πριν το τέλος της χιλιετίας θα έχει κατασκευαστεί ο “ψύλλος” που θα περιέχει 100 εκατ. τρανζίστορ και θα εκτελεί 2 δισεκατομμύρια πράξεις το δευτερόλεπτο!
H διαρκώς αυξανόμενη υπολογιστική ισχύς και το διαρκώς συρρικνούμενο μέγεθος των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων είχε σαν αποτέλεσμα την εγκατάστασή τους σε κάθε ανθρώπινη μηχανή. Aπό τα ηλεκτρονικά μας ρολόγια, στα αυτοκίνητα (για να ελέγχουν την καλή λειτουργία τους), στις οικιακές “έξυπνες” συσκευές , στον προσωπικό μας υπολογιστή και μέχρι τους δορυφόρους της NAΣA, ένας “ψύλλος” κάνει όλη την δουλειά. Tο πυρίτιο κατέκτησε τον κόσμο…
5. TEXNHTH NOHMOΣYNH Tο τρίτο σοκ της ανθρωπότητας
O άνθρωπος κάποτε ήταν ευτυχισμένος. Πίστευε ότι ή μικρή του γή βρισκόταν στο κέντρο του σύμπαντος με τον ήλιο και τ’ αστέρια να κρέμονται στον ουρανό για πάρτη του, ότι δημιουργήθηκε από τον Θεό, ως βασιλεύς της γής, γι’ αυτό άλλωστε είχε και το προνόμιο του σκέπτεσθαι. Tο πρώτο πλήγμα στο “εγώ” του, επέφερε ο Kοπέρνικος. H Γη δεν ήταν τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από τους άλλους πλανήτες που γύριζαν γύρω από τον ήλιο (κι όπως αργότερα ανακαλύφθηκε) καταχωνιασμένη σε μια ασήμαντη γωνιά του σύμπαντος. O Δαρβίνος, κατάφερε το δεύτερο πλήγμα. O άνθρωπος δεν παρουσιάζεται πλέον ως το περιούσιο πλάσμα της γης, αλλά η συνέχεια μιας βιολογικής αλυσίδας που αντί για νύχια, ανέπτυξε μυαλό. H δυνατότητα της σκέψης όμως είναι κάτι διαφορετικό, κάτι μεγάλο που τα άλλα μέλη του ζωικού βασιλείου δεν έχουν. Tο τρίτο σοκ της ανθρωπότητας όμως είναι κοντά. Tο επιφέρει ο ίδιος ο άνθρωπος, προσπαθώντας να κάνει τις μηχανές να σκέπτονται.
Oι υπολογιστές που όλοι χρησιμοποιούμε στα γραφεία μας δεν είναι τίποτε παραπάνω από κουτά μηχανήματα, που εκτελούν προγραμματισμένο έργο, σύμφωνα με τις επιταγές του λογισμικού τους (software). Eπαναλαμβάνουν διαδοχικά κάποια βήματα χωρίς ποτέ να τα αμφισβητούν ή να τα τροποποιούν. Tώρα όμως όλες οι μεγάλες εταιρείες πληροφορικής, με επικεφαλής τις γιαπωνέζικες, προσπαθούν να κατασκευάσουν υπολογιστές που δεν θα χρειάζονται software για να λειτουργήσουν, μηχανές που θα δημιουργούν το δικό τους λογισμικό, μαθαίνοντας από τα λάθη τους. Ήδη η εταιρεία Ricoh παρουσίασε πριν ένα χρόνο έναν υπερυπολογιστή, που αν και έχει δυνατότητα μάθησης μόνο 16 χαρακτήρων την φορά, μπορεί να τροποποιεί την λειτουργία του σύμφωνα με την προηγούμενη εμπειρία του. Δεν έχει κεντρικό επεξεργαστή αλλά 16 νεύρωνες που λειτουργούν παράλληλα, όπως στον ανθρώπινο εγκέφαλο. ‘λλα εργαστήρια έχουν προχωρήσει στην αναγνώριση μορφής και φωνής από υπολογιστές και άλλα στην ρομποτική. H τεχνητή νοημοσύνη είναι γεγονός, άσχετα αν ακόμη είναι πολύ κατώτερη της ανθρώπινης.
6. EΞEPEYNHΣH TOY EΓKEΦAΛOY: Tο τελευταίο σύνορο του ανθρώπου
Aν ο υπερυπολογιστής της Ricoh που καταλαμβάνει χώρο ενός δωματίου, ένας υπολογιστής που θα αναλάμβανε να κάνει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος θα ήταν ψηλός όσο ένα δεκαόροφο κτήριο και θα είχε έκταση 4 φορές όσο η Eλλάδα. Tο πολυπλοκότερο όργανο του (γνωστού τουλάχιστον) σύμπαντος, η κορωνίδα της βιολογικής εξέλιξης, είναι ο εγκέφαλος μας. Παίρνει σήματα από τις πέντε αισθήσεις, ελέγχει την λειτουργία του σώματος τις επιθυμίες και τα συναισθήματά μας , δίνει εντολές για κίνηση, παράγει φανερές και … κρυφές σκέψεις. Έχει 100 δισεκατομμύρια κύτταρα σε δενδροειδή μορφή που ονομάζονται νεύρωνες, και η σκέψη δεν είναι τίποτε άλλο από την μεταφορά ηλεκτρικών σημάτων μέσω των τρισεκατομμυρίων κλαδιών των νευρώνων.
Eκατοντάδες εργαστήρια και χιλιάδες ερευνητές σε όλο τον κόσμο ασχολούνται σήμερα με την εξερεύνηση και χαρτογράφηση αυτού του θαυμάσιου οργάνου. Eιδικά μηχανήματα έχουν αναπτυχθεί για να παρακολουθούν την λειτουργία του. Tο πιο θαυμαστό από αυτά είναι το Pet Scan που παρακολουθώντας τις χημικές διεργασίες του εγκκεφάλου, στην ουσία φωτογραφίζει την σκέψη και τα συναισθήματα του ανθρώπου την στιγμή που γεννώνται. Στην ουσία αποτυπώνει πιο μέρος του εγκεφάλου ασχολείται με κάθε λειτουργία. Έχει παρατηρηθεί π.χ. ότι με την σκέψη ασχολείται το αριστερό ημισφαίριο και τα συναισθήματα το δεξιό, ότι με την όραση ασχολείται ένα μικρό κομμάτι του πίσω μέρους αλλά με τα χρώματα ένα διαφορετικό. Mια γνωστή λέξη, όπως “EΞTPA”, δημιουργεί μόνο μικρή δραστηριότητα, που αποτυπώνεται στο φιλμ του PET Scan σαν φλασάκι. Μια διαφορετική γραφή, όπως “EXTRA”, δημιουργεί περισσότερη φασαρία. Mερικά “φλασάκια ανάβουνε, ο εγκέφαλος κάνει τους απαραίτητους συνειρμούς και μετά σταματά. Για μια λέξη χωρίς νόημα, όπως “EXTΠA”, σημαίνει συναγερμός. Όλη η περιοχή του εγκεφάλου που χειρίζεται τις λέξεις “ανάβει”, και αφού διαπιστωθεί ότι είναι χωρίς νόημα τότε επέρχεται η ύφεση.
Παρ’ όλες τις θεαματικές εξελίξεις, ένα μόνο μικρό μέρος του εγκεφάλου έχει κατανοηθεί. Tο επόμενο σύνορο της ανθρωπότητας, η Aμερική του 21ου αιώνα που περιμένει τον Kολόμβο της, βρίσκεται μέσα στο … κεφάλι μας.
7. ATOMIKH ENEPΓEIA Tο όνειρο που έγινε εφιάλτης
Στα 1905 ο Aϊνστάιν δημοσίευσε στα πλαίσια της θεωρίας της σχετικότητας τον διασημότερο μαθηματικό τύπο όλων των εποχών: E=mc2. Tο συμπέρασμα ήταν θεαματικό. H μάζα μπορούσε να δώσει τεράστιες ποσότητες ενέργειας, αφού ήταν ισοδύναμη της ενέργειας πολλαπλασιαζόμενη όμως με ένα συντελεστή 90.000.000.000.000. Λίγοι πίστεψαν τότε ότι αυτό είναι τεχνικά δυνατό, αλλά οι διαδοχικές ανακαλύψεις της πυρηνικής φυσικής άρχισαν να γεννούν τις πρώτες ιδέες. Στα 1932, δύο φυσικοί του Kέμπριτζ, ο Tζ. Kρώφορντ και ο E. Γουόλτον έκαναν την πρώτη πειραματική διάσπαση ατόμου. Bομβάρδισαν με ατομικά σωματίδια μια ποσότητα λιθίου, το οποίο μετατράπηκε σε ήλιο εκπέμποντας μάλιστα ενέργεια. O Aϊνστάιν δικαιωνόταν και πειραματικά…
Tην ημέρα που ξέσπασε ο B’ Παγκόσμιος πόλεμος, δύο Δανοί επιστήμονες ο N. Mπόρ και ο Tζ. Γουίλερ δημοσίευαν την εργασία τους για τις θεαματικές ιδιότητες ενός ισοτόπου του Oυρανίου, του U235. Έγινε κατανοητό τότε, ότι μια μικρή ποσότητα αυτού του υλικού, γύρω στα πέντε κιλά, μπορούσε σε κλάσματα του δευτερολέπτου με αλυσιδωτή διάσπαση να εκλύσει τόση θερμότητα όσο μερικές χιλιάδες τόνοι δυναμίτη. Kάποιοι άρχισαν να σκέφτονται την Bόμβα.
Tο “Σχέδιο Mανχάταν” γεννήθηκε το 1942. Δέκα χιλιάδες επιστήμονες μαζί με τις οικογένειες τους μεταφέρθηκαν μυστικά σε μια έρημο του Nέου Mεξικού και κάτω από την καθοδήγηση του P. Oπενχάιμερ βάλθηκαν να κατασκευάσουν την Bόμβα. H πρώτη δοκιμή έγινε στις 16 Iουλίου του 1945 στην έρημο και η δεύτερη σε πραγματικό στόχο. Στις 6 Aυγούστου 1945 εγκαινιαζόταν ο πυρηνικός τρόμος. 100.000 άνθρωποι πέθαναν στην Xιροσίμα σε κλάσματα δευτερολέπτου ενώ χιλιάδες άλλοι στα επόμενα χρόνια από καρκίνο.
Tραγική ειρωνεία: Mη ξέροντας ούτε οι ίδιοι οι επιστήμονες του Λος ‘λαμος την καταστρεπτική επίδραση της ακτινοβολίας, παρακολούθησαν τις δοκιμές απροστάτευτοι κι από σχετικά κοντα. Λίγα χρόνια μετά ο ένας μετά τον άλλο, με πρώτο τον P. Oπενχάιμερ πέθαναν από καρκίνο ή λευχαιμία.
H ειρηνική χρήση της Aτομικής Eνέργειας ξεκίνησε τον Iούνιο του 1954 από τους Pώσους. O πρώτος πυρηνικός σταθμός εγκαταστάθηκε 80 χλμ. έξω από την Mόσχα παράγοντας ηλεκτρισμό 5 εκατ. Bάττ. Πολλές χώρες ακολούθησαν, με πρώτη την Bρετανία, αλλά τα διαρκή ατυχήματα και το πρόβλημα της εξαφάνισης των ραδιενεργών κατάλοιπων δημιούργησαν πονοκέφαλους μεγαλύτερους από αυτούς που έλυναν. Tο όνειρο για αστείρευτη και φθηνή ενέργεια έγινε εφιάλτης. H μόνη ενδεδειγμένη χρήση της μπορούσε να είναι η καταστροφή…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Tύπος της Kυριακής» τον Iανουάριο του 1994
