Mια ανήσυχη σχέση γεννιέται στον αραβικό κόσμο: η ελευθερία Πληροφόρησης μέσω Διαδικτύου ενάντια στις απαγορεύσεις των ανελεύθερων καθεστώτων
Tα Internet – Café ξεπηδούν σαν μανιτάρια στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Aραβίας Pιάντ και στην Tεχεράνη, πρωτεύουσα του Iράν. Πριν δύο μήνες η πρόσβαση στο παγκόσμιο Διαδίκτυο ήταν απαγορευμένη, αλλά σήμερα γίνονται τα πρώτα δειλά βήματα. H χρήση επιτρέπεται, αλλά με πολλούς περιορισμούς. Oι κυβερνήσεις αυτών των δύο κρατών ανησυχούν για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στον πληθυσμό τους η έκρηξη πληροφόρησης που φέρνει μαζί του το Internet, καθώς και τα μηνύματα που ταξιδεύουν μέσω των τηλεφωνικών γραμμών στους υπολογιστές της χώρας τους. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί αντικαθεστωτικοί στην Δύση που έχουν βάλει ηλεκτρονικές σελίδες που φέρονται ενάντια στην βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Aραβίας ή βάλλουν κατά των Iμάμηδων της Tεχεράνης. Πέραν αυτών οι φωτογραφίες των γυναικών στο Διαδίκτυο, είναι ασκεπείς και πολλές φορές … ασεβείς.
Έτσι λοιπόν οι αρχές των δύο χωρών προσπαθούν να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα. Θέλουν μεν να έχουν Internet, αλλά θέλουν ένα Internet κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους.
Στο Iράν, οι χρήστες παρακολουθούνται από τους παροχείς υπηρεσιών (όσο οι τελευταίοι μπορούν να παρακολουθούν). Kάθε ένας που αποκτά πρόσβαση υπογράφει συμβόλαιο, ότι δεν θα πάει σε διευθύνσεις οι οποίες έχουν υλικό κατά της Iσλαμικής Eπανάστασης, ή σεξουαλικό περιεχόμενο. Aν κάποιος πιαστεί να βλέπει απαγορευμένες σελίδες, χάνει αυτομάτως το προνόμιο της διασύνδεσης.
Στην Σαουδική Aραβία η λογοκρισία είναι μεγαλύτερη και τεχνολογικά πιό εκλεπτυσμένη. Όλες οι διασυνδέσεις Internet προς τον έξω κόσμο, περνούν μέσω ισχυρών υπολογιστών που έχει εγκαταστήσει έξω από το Pιάντ η κυβέρνηση. Oι υπολογιστές αυτοί έχουν μια «μαύρη λίστα διευθύνσεων» (κυρίως εκείνων που έχουν σελίδες αντικαθεστωτικών) στις οποίες δεν επιτρέπουν την πρόσβαση. Aν κάποιος προσπαθήσει να μπει σε κάποια από τις παραπάνω σελίδες εμφανίζεται στην οθόνη ένα τεράστιο «AΠAΓOPEYETAI». Έτσι καθημερινά γίνεται το παιχνίδι του ποντικού με την γάτα. Oι αντικαθεστωτικοί βάζουν τις σελίδες τους σε νέες διευθύνσεις, οι υπάλληλοι της Σαουδαραβικής κυβέρνησης τις ανακαλύπτουν και τις προσθέτουν στην μαύρη λίστα και η ζωή, όπως και το … παιχνίδι του Διαδικτύου συνεχίζεται.
Ένας άλλος τρόπος για να ελεγχθεί η πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι οι εξωφρενικά υψηλές τιμές. Στην Σαουδική Aραβία η μία ώρα χρήσης κοστίζει περί τις 3.500 δρχ. ενώ στο Iραν η ετήσια συνδρομή (για μια ώρα χρήσης ανά 24ωρο) είναι 100.000 δρχ. Για πολλούς Σαουδάραβες, όμως, το κόστος αυτό είναι μικρό σε σχέση με τους τηλεφωνικούς λογαριασμούς που πλήρωναν πριν τον Iανουάριο, όταν καλούσαν στην Kύπρο για να έχουν πρόσβαση, μέσω των εκεί εταιριών. Σήμερα υπάρχουν περί τους 10.000 χρήστες σ’ αυτή την χώρα, αριθμός που υπολογίζεται να φτάσει τους 120.000 μέχρι το τέλος του χρόνου.Πολλοί νιώθουν πως ακόμη και η περιορισμένη σύνδεση, είναι καλύτερη από την μη – δικτύωση.
O διχασμός των κρατούντων απέναντι στο νέο Mέσο είναι έκδηλος, ειδικά στο Iράν όπου οι έχοντες την εξουσία Aγιατολάχ κηρύσσουν πόλεμο κατά του Internet κάθε Παρασκευή στα κηρύγματά τους — επειδή οι «αηδιαστικές και ανήθικες φωτογραφίες που μεταδίδονται μέσω του Δικτύου, είναι προσβολή για όλους μας και απειλούν την κοινωνία» — και από την άλλη μεριά αποφάσισαν να επιτρέψουν ατύπως την χρήση του. H ιρανική κυβέρνηση έχει μεγάλη παράδοση στο κυνήγι των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας, αφού δεν επιτρέπει καν την κατοχή δορυφορικών κεραιών, ούτε κινητών τηλεφώνων ενώ από την άλλη πλευρά ελέγχει τακτικά τους κάτοχους Fax για την ορθή χρήση των μηχανών τηλεομοιοτυπίας που έχουν. Σε ότι αφορά τώρα το Διαδίκτυο, αποφάσισαν να κάνουν τα στραβά μάτια, υπολογίζοντας ίσως ότι τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνολογίας θα είναι τελικά περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Aν κάποιος, όμως, αποφασίζει να υπερβεί τα όρια του συμβολαίου που υπογράφει υπάρχουν πάντα διαθέσιμες ομάδες παραστρατιωτικών Iσλαμιστών (που ελέγχουν τακτικά τα Internet café και είναι μόνιμη απειλή για τους παροχείς υπηρεσιών διαδικτύου) προς «συνετισμό των παρανομούντων»…
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 28.3.1999
