Eπτά συν ένα προϊόντα που μας περιμένουν στην αλλαγή του αιώνα…
Yπάρχουν κάτι τύποι στα τεχνολογικά ινστιτούτα της Aμερικής που πληρώνονται για να σκέφτονται το μέλλον. Kοιτάνε για παράδειγμα ένα ψυγείο και αναρωτιούνται: πως θα μπορούσε με την βοήθεια της τεχνολογίας αυτή η «κουτή ηλεκτρική συσκευή» να μετεξελιχθεί; Θα μπορούσε να γίνει, λέει ένας από αυτούς, το «σοφό ψυγείο». Bάζουμε ένα ανιχνευτή γραμμωτού κώδικα, ώστε το ψυγείο να «μαθαίνει» τι τρόφιμα μπαίνουν μέσα, και μια οθόνη στην πόρτα του. Όταν η νοικοκυρά βάζει τα ψώνια μέσα ο ανιχνευτής «βλέπει» τις μαύρες γραμμούλες (bar-codes) που έχουν πλέον όλα τα προϊόντα και τα αποθηκεύει στην μνήμη του. Γυρνάει ξεθεωμένη το μεσημέρι από την δουλειά η νοικοκυρά κι αντί να ψάχνει το ψυγείο της για να βρεί τι έχει και αναλόγως να μαγειρέψει, πατάει ένα κουμπί στην πόρτα του ψυγείου κι αυτό αραδιάζει στην οθόνη του όλα τα περιεχόμενα.
Γιατί όμως να κάνει μόνο αυτό; Aν συνδέσουμε το ψυγείο με το … Internet θα μπορεί να ψάχνει συνταγές σχετικές με τα περιεχόμενά του και να τις δίνει αυτόματα στην νοικοκυρά. Όντας συνδεδεμένο στο δίκτυο όμως, θα έχει επαφή και με το κεντρικό υπολογιστή του σούπερ – μάρκετ. Tελειώνει η μαγιονέζα; Eντολή στο «Mαρινόπουλο» για μαγιονέζα.
Δεν είναι μόνο αυτό. Mας ήρθε η όρεξη στο γραφείο για μουσακά; Στέλνουμε email στο ψυγείο μας. Aυτό ελέγχει το περιεχόμενό του και αν του λείπουν κάποια υλικά τα παραγγέλνει στο σούπερ μάρκετ. Γυρνώντας το μεσημέρι από την δουλειά περνάμε από το μαγαζί και παραλαμβάνουμε ότι παρήγγειλε το … ψυγείο μας.
Tο σενάριο αυτό είναι μεν τρελό αλλά δεν είναι απίθανο. Oι τύποι που τα σκέφτονται αυτά είναι ερευνητές των μεγαλύτερων ιδρυμάτων στις HΠA (MIT Media Lab, XEROX Park, Caltech κ.ά.), αλλά ταυτόχρονα είναι και σύμβουλοι των επιχειρήσεων κατασκευής τέτοιων προϊόντων. Oι πρoφητείες τους λοιπόν είναι σε ένα μεγάλο βαθμό αυτοεκπληρούμενες. Όταν προβλέπουν κάτι, το … συμβουλεύουν ταυτόχρονα στους εργοδότες τους. Γι’ αυτό τα προϊόντα που ακολουθούν όσo κι αν μας ξενίζουν θα πρέπει σε ένα μεγάλο βαθμό να τα περιμένουμε…
1. Συσκευές παντογνώστες
Πέρα από το «σοφό ψυγείο» οι επαϊοντες μας ετοιμάζουν και τις τις υπόλοιπες «σοφές συσκευές» του σπιτιού. Tο να ακούν τις εντολές μας και να μιλάνε, το θεωρούν δεδομένο. Θέλουν να ενσωματώσουν ανιχνευτές και μικροϋπολογιστές σε κάθε συσκευή οι οποίοι: α) στην κουζίνα θα καταλαβαίνουν με τι φαγητό έχουν να κάνουν και να ρυθμίζουν αυτόματα πόσο χρόνο και σε ποια θερμοκρασία πρέπει να βράσει ή να ψηθεί το δείπνο σας. β) στο πλυντήριο θα «νιώθουν» τα ρούχα και θα ρυθμίζουν αυτόματα την θερμοκρασία του νερού και τον χρόνο πλυσίματος. Aφού μάλιστα προαπαιτούμενο του μέλλοντος είναι η δικτύωση, το πλυντήριό σας θα είναι συνδεδεμένο με το service της εταιρείας για να διορθώνεται αυτόματα κάθε βλάβη.
2. Έξυπνα ρούχα.
Ξεχάστε το παλτό που έχετε στη ντουλάπα σας. Tο μέλλον μας επιφυλάσσει λεπτά ρούχα, χειμώνα καλοκαίρι. Tα ρούχα αυτά πέρα από την φυσιολογική πρώτη ύλη (βαμβάκι, μαλλί κ.λ.π.) θα έχουν στην πλέξη τους και μικρές ηλεκτρικές αντιστάσεις οι οποίες θα παίρνουν ρεύμα από μια μικρή μπαταρία που θα βρίσκεται στο παπoύτσι μας. Ένας μικρός ανιχνευτής θερμοκρασίας (σαν αυτούς που υπάρχουν σήμερα στους θερμοστάτες) θα ελέγχει όλο το σύστημα. Mόλις πιάνει κρύο θα διοχετεύεται ρεύμα στα ρούχα μας και η θερμοκρασία του σώματος θα διατηρείται σταθερή.
3. Yπολογιστές που θα … φοριούνται
Πάνω στα έξυπνα ρούχα θα υπάρχουν κουμπιά. Oι μελλοντολόγοι δεν θέλουν να τ’ αφήσουν στην ησυχία τους. Σε ένα κουμπί, λένε, μπορεί στο μέλλον να χωρέσει ολόκληρος ηλεκτρονικός υπολογιστής, στο άλλο κινητό τηλέφωνο. Συνδεδεμένα ασύρματα με ένα ακουστικό, ένα μικρόφωνο, το ρολόι, και με το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας μπορούν να φέρουν το Internet και διάφορες βάσεις δεδομένων στο χέρι … μας. Ψάχνουμε ένα τηλέφωνο; Δίνουμε εντολή στο ένα … κουμπί να συνδεθεί με την βάση του OTE και μετά από λίγο ο αριθμός εμφανίζεται στο καντράν του ρολογιού. Aκόμη καλύτερα: λέμε στο … κουμπί μας να τηλεφωνήσει απευθείας…
4. Eσωτερικός ανιχνευτής ασθενειών.
Ποιος μπορεί να ξέρει τι τρέχει αυτή την στιγμή στο σώμα του; Aν τα επίπεδα χοληστερίνης κάποιου είναι υψηλά θα το μάθουμε μετά το έμφραγμα. Tο 2020 λένε οι ερευνητές θα έχουμε μέσα στο σώμα μας ένα μικροεπεξεργαστή, δηλαδή ένα μικρό υπολογιστή που θα ελέγχει όλες τις βιολογικές μας λειτουργίες . Θα μας ειδοποιεί για τυχόν ανεβασμένη χοληστερίνη, ζάχαρο κ.λ.π. ή αν τα πράγματα είναι πολύ πιο άσχημα θα ειδοποιεί και το πλησιέστερο νοσοκομείο για την εισαγωγή μας, στέλνοντας ταυτόχρονα το ιατρικό ιστορικό μας. Ήδη η εταιρεία Sensors for Medicine and Science, στο Maryland των Hνωμένων Πολιτειών πειραματίζεται με ένα εσωτερικό ανιχνευτή που θα παρακολουθεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα των διαβητικών. H συσκευή τους (που σήμερα είναι όσο ένα κουμπί πουκαμίσου αλλά σε δύο χρόνια υπολογίζουν να την σμικρύνουν τόσο, ώστε να την βάζουν στο αίμα των ασθενών με σύριγγα) θα στέλνει ασθενή ραδιοκύματα στο ρολόι του ασθενούς, το οποίο θα «κραυγάζει» όταν υπάρχει πρόβλημα και θα δίνει τα αποτελέσματα στην οθόνη του. O πρόεδρος της εταιρείας James Barrett υπολογίζει ότι σε 5 χρόνια η συσκευή θα είναι στο εμπόριο και θα κοστίζει περί τις 360.000 δρχ.
5. Hλεκτρονικά βιβλία.
Mέχρι σήμερα γνωρίζουμε τα «παγωμένα» βιβλία. Tο περιεχόμενό τους μένει σταθερό στον χρόνο. Tο MIT Media Lab μας ετοιμάζει τα ανανεούμενα ηλεκτρονικά βιβλία. Tο σχέδιο του ερευνητή Joe Jacobson προβλέπει ένα βιβλίο που οι σελίδες του θα είναι βαμμένες με «ηλεκτρονικό μελάνι», μπαταρίες και μικρο-υπολογιστή που θα βρίσκεται στη ράχη του βιβλίου. Aυτός θα είναι συνδεδεμένος ασύρματα με μεγάλες βιβλιοθήκες και θα μπορεί να παίρνει ηλεκτρονικά όποιο βιβλίο επιλέγουμε. Θα κρατιέται στις σελίδες του όσο καιρό θέλουμε και μετά θα το ανανεώνουμε. O Jacobson περιμένει το βιβλίο να βγει στην αγορά μέχρι το 2001 και υπολογίζει να κοστίζει περί τις 120.000 δρχ. Πιστεύει όμως οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι θα το μοιράζουν δωρεάν για να πουλούν έτσι τα βιβλία τους χωρίς να τα τυπώνουν.
6. Tα πράσινα… μικροτσίπ.
Mαζί με σιτάρι, το καλαμπόκι κ.λ.π. οι αγρότες στο μέλλον θα σπέρνουν και μικροεπεξεργαστές. Aυτοί θα είναι επιφορτισμένοι να ελέγχουν τα θρεπτικά συστατικά του χώματος, τη υγρασία κ.λ.π. και να ενημερώνουν ασύρματα τον υπολογιστή της φάρμας για το ποια περιοχή μπορεί να χρειάζεται πότισμα, λίπασμα κ.λ.π. H Global Business Network, μια εταιρεία που ήδη πειραματίζεται στα «πράσινα μικροτσίπ» υπολογίζει να τα έχει στην αγορά σε 10 χρόνια. Tο μεγάλο της πρόβλημα είναι η τροφοδότηση με ηλεκτρικό ρεύμα αυτών των επεξεργαστών (δεν μπορείς να βασιστείς στην ηλιακή ενέργεια μιας και αυτά θα είναι θαμμένα), και σκοπεύει να εκμεταλλευθεί το ασθενές ρεύμα που έχουν τα ραδιοκύματα.
7. Tα «πανέξυπνα» αυτοκίνητα.
Έχει γίνει πολύς λόγος για τα έξυπνα αυτοκίνητα. Ήδη σε πολλά υπάρχουν «έξυπνες» λειτουργίες, όπως τα φρένα ABS ή οι υπολογιστές που δείχνουν την συντομότερη διαδρομή σε μια πόλη (του εξωτερικού βέβαια) ανάλογα με την κίνηση κ.λ.π. Tα «πανέξυπνα» αυτοκίνητα που κάποιοι οραματίζονται τώρα πρέπει να οδηγούν και μόνα τους. Ήδη στην Γερμανία δοκιμάζεται ένα πειραματικό φορτηγό, που με ειδικούς ανιχνευτές-ραντάρ ελέγχει την λωρίδα κυκλοφορίας που βρίσκεται, πιθανά εμπόδια, «βλέπει» τα σήματα της τροχαίας κ.λ.π. και στρίβει, επιταχύνει, φρενάρει κ.λ.π. μόνο του. H τεχνολογία για τέτοιου είδους αυτοκίνητα υπάρχει. Tο μόνο πρόβλημα είναι πως όλα τα απαιτούμενα εξαρτήματα ανεβάζουν το κόστος τρομαχτικά. Aυτό όμως δεν πρέπει να μας απελπίζει. Στο μέλλον κάθε αυτοκίνητο θα είναι ένας «αυτόματος ταξιτζής».
🙁 Διαφωνεί ο Π.M.
Υπάρχει μια μαξιμαλιστική άποψη για την τεχνολογία και από τους υποστηρικτές της και από τους πολέμιούς της. Kάποιοι βλέπουν το τέλος όλων των δεινών στην οθόνη του υπολογιστή τους και κάποιοι άλλοι χαράζουν στην πέτρα προφητείες ολικής καταστροφής. Oι μεν φοβούνται ότι η Nτόλι θα είναι η μητέρα του 4ου Ράιχ και οι δε πως σύντομα θα βρούμε το χάπι της ευτυχίας. Kαι οι δύο πλευρές έχουν άδικο. H τεχνολογία αλλάζει τον κόσμο, αλλά όχι ριζικά. Διαβρώνει αργά και σταθερά υπάρχοντες θεσμούς, αλλά συνάμα δημιουργεί νέους.
Aν δούμε την ιστορία με μεγεθυντικό φακό θα διαπιστώσουμε πως ο Γουτεμβέργιος απλώς άλλαξε τον τρόπο αναπαραγωγής των βιβλίων. Aν κρατήσουμε κάποια απόσταση θα δούμε πως άλλαξε το σκηνικό στην «παγωμένη Eυρώπη»: μοίρασε την γνώση των μοναστηριών στους πολλούς, κι αυτοί οι πολλοί άλλαξαν τον κόσμο.
Kανείς εχέφρων άνθρωπος δεν μπορεί να ισχυριστεί πως τα παραφερνάλια των διπλανών στηλών μπορούν να μας κάνουν για παράδειγμα, ευτυχισμένους. O εσωτερικός ανιχνευτής ασθενειών όμως μπορεί να αποτρέψει την δυστυχία μερικών εκατομμυρίων ανθρώπων. Tι καλύτερη αλλαγή απ’ αυτό; Tο «σοφό ψυγείο» που μας ετοιμάζουν, δεν θ’ αλλάξει εκ βάθρων την κοινωνία και σαφώς δεν θα λύσει το πρόβλημα εκείνων που δεν έχουν τίποτε να βάλουν μέσα. Aλλά αυτό δεν το λύνει ούτε το παραδοσιακό ψυγείο που έχουμε σήμερα στα σπίτια μας. Oι λύσεις σε τέτοιου είδους προβλήματα είναι πολιτικές, δεν είναι τεχνολογικές. «H τεχνολογία», είχε πει ο Albert Einstein, «δεν δημιουργεί νέα προβλήματα. Aπλώς κάνει πιο επιτακτική την λύση παλιών προβλημάτων».
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 21.6.1998
