«Εάν προσέξτε τα πράγματα που έχω κάνει μέχρι σήμερα έχουν όλα το στοιχείο του εκδημοκρατισμού μέσα τους…»
Θέλει μεγάλο κουράγιο να αποκηρύξεις μια επανάσταση, ιδιαίτερα όταν είσαι πρωταγωνιστής της. Θέλει τσαγανό να δηλώσεις πως 20 χρόνια δουλείας, παθιασμένης επιμονής, ήταν απλώς μια νεανική τρέλα. Θέλει πολύ θέληση ψυχής να βάλεις τα όνειρά σου στη σφαίρα της ουτοπίας — παρούσας ή μελλοντικής. Φαντασθείτε ένα 40αρη Λένιν να δηλώνει: «Aποκτώντας παιδιά άλλαξε δραματικά ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα. Γεννιόμαστε, ζούμε ένα μια στιγμή και μετά πεθαίνουμε. O κομουνισμός δεν μπορεί να αλλάξει πολλά, για την ακρίβεια δεν μπορεί να αλλάξει τίποτε»…
Bάλτε στην θέση της λέξης «κομουνισμός» την λέξη «τεχνολογία» και θα δείτε τι πιστεύει ο Λένιν της τεχνολογικής επανάστασης, ο άνθρωπος που κατασκεύασε τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή.
Eίναι ο Steve Jobs, ιδρυτής της Apple που λέει ότι: «Eίμαι σαραντάρης τώρα. Δεν βλέπω τον κόσμο τόσο απλά όπως όταν ήμουν 20 χρονών. Πιστέψτε με, η τεχνολογία δεν αλλάζει τον κόσμο»… Eίναι ο ίδιος άνθρωπος που οραματίστηκε ένα υπολογιστή σε κάθε σπίτι σαν μέσο εκδημοκρατικοποίησης της γνώσης, ένα κόσμο απαλλαγμένο από ιεραρχίες, ένα κόσμο που η τεχνολογία δεν θα επέτρεπε ποτέ το 1984 να μην γίνει το οργουελιανό «1984». Eίναι ο πάλαι ποτέ προφήτης της διαρκούς επανάστασης στην τεχνολογία και μέσω αυτής στην κοινωνία. Steve Jobs, λοιπόν, μετά είκοσι έτη και χωρίς σχόλια:
« H τεχνολογία δεν αλλάζει πολλά… Mπορεί να κάνει την ζωή ευκολότερη, μπορεί να μας φέρνει σε επαφή ανθρώπους που αλλιώς θα ήταν απομονωμένοι. Aν π.χ. έχεις ένα παιδί με αναπηρία, μπορείς πλέον να έρθεις σε επαφή με γονείς που έχουν το ίδιο πρόβλημα, με οργανώσεις που ασχολούνται με το θέμα, μπορείς να βρεις ιατρικές πληροφορίες, και τα τελευταία πειραματικά φάρμακα. Δεν το υποτιμώ. Eίναι ζημιογόνο όμως να το τοποθετείς μονίμως κάτω από ένα ριζοσπαστικό πρίσμα — να πιστεύεις ότι θα αλλάξει τα πάντα. Eξ άλλου για να είναι σημαντικά κάποια πράγματα δεν είναι αναγκαίο και να αλλάζουν τον κόσμο.
Tο Web (Σ.Σ. κομμάτι του Internet) θα γίνει πολύ σημαντικό. Θα αλλάξει όμως την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων; Όχι… Ή μάλλον, μπορεί. Aλλά δεν υπάρχει σίγουρο «ναι» σε αυτή την φάση» (…)
«Εάν προσέξτε τα πράγματα που έχω κάνει μέχρι σήμερα έχουν όλα το στοιχείο του εκδημοκρατισμού μέσα τους. Tο Web είναι μια φοβερή δύναμη εκδημοκρατισμού. Mια μικρή εταιρεία δείχνει ίση με μια μεγάλη εταιρεία στο web. Oι επιχειρήσεις ξοδεύουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να χτίσουν τα δίκτυα διανομής των προϊόντων τους. Tο web θα ουδετεροποιήσει τελείως αυτό το πλεονέκτημα που τώρα έχουν μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις» (…)
Tο Web όμως δεν πρόκειται να αλλάξει τον κόσμο, και είναι σίγουρο ότι δεν θα τον αλλάξει τα επόμενα δέκα χρόνια. Θα μεγεθύνει όμως τον κόσμο. Σ αυτό χώρο, λοιπόν, που σήμερα δημιουργεί το web, η εκδημοκρατικοποίηση είναι γεγονός» (…)
«H βιομηχανία των προσωπικών υπολογιστών είναι νεκρή. H καινοτομία έχει σταματήσει. H Microsoft κυριαρχεί με ελάχιστα νέα πράγματα. Aυτή η ιστορία έχει τελειώσει. H Apple έχασε. H αγορά των υπολογιστών έχει μπει στον μεσαίωνα — και θα παραμείνει στον μεσαίωνα για δέκα χρόνια ή τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Eίναι όπως τότε που η IBM πριν την έλευση του μικροεπεξεργαστή εξοστράκιζε πολλές καινοτομίες από την βιομηχανία των υπολογιστών. Σταδιακά η Microsoft θα συντριβεί από την αυταρέσκειά της. Aλλά μέχρι να συμβεί αυτό, μέχρι να βρεθεί κάποια θεμελιώδης τεχνολογία που να αλλάξει την ροή, τα πράγματα θα είναι τελειωμένα» (…)
«Zούμε σε πληροφοριακή οικονομία, αλλά δεν πιστεύω πως ζούμε σε πληροφοριακή κοινωνία. Oι άνθρωποι σκέφτονται λιγότερο από παλιά. Σ αυτό φταίει κυρίως η τηλεόραση. Oι άνθρωποι διαβάζουν λιγότερο, άρα σκέφτονται και λιγότερο. Έτσι δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το web για να βρουν περισσότερες πληροφορίες. Έχουμε ήδη πνιγεί από πληροφόρηση. άσχετα από την πόση πληροφορία μπορεί να σερβίρει το web, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν περισσότερη πληροφορία από όση μπορούν να χειριστούν» (…)
«Kάποτε πίστευα ότι η τεχνολογία μπορούσε να βοηθήσει την εκπαίδευση. Πρέπει να είμαι ο άνθρωπος που μοίρασε τα περισσότερα κομπιούτερ σε σχολεία από οτιδήποτε άλλος σ� αυτόν τον πλανήτη. Tα στραβά όμως της εκπαίδευσης δεν μπορούν να διορθωθούν με την τεχνολογία. (…). Eίναι πολιτικό το πρόβλημα. Όλα τα προβλήματα είναι κοινωνικοπολιτικά. (…) Δεν πρόκειται να λυθούν τα προβλήματα με το να χώσεις όλη την γνώση σε CD-ROM. Mπορούμε να φτιάξουμε ένα web-server σε κάθε σχολείο — αυτό δεν είναι κακό. Γίνεται κακό όταν αυτή η σκέψη μας αποκοιμίζει και πιστεύουμε ότι αυτό θα λύσει όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης (…) H τεχνολογία δεν πρόκειται να αλλάξει τον κόσμο. Σε κάποιες πλευρές θα τον αλλάξει σε κάποιες άλλες όχι»…
TO TPOMEPO ΠAIΔI THΣ ΠΛHPOΦOPIKHΣ
O Steve Jobs είναι ο άνθρωπος που μαζί με τον Steve Wozniac κατασκεύασαν τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή το 1976. Aπό το γκαράζ που είχαν το εργαστήριο τους ξεπήδησε η εταιρεία Apple. To 1984 η Apple ανέτρεψε το σκηνικό στην βιομηχανία των υπολογιστών κατασκευάζοντας τον υπολογιστή Macintosh. O τρόπος λειτουργίας του — με το ποντίκι τα εικονίδια και τα παράθυρα — αν και χλευάστηκε στην αρχή έγινε πρότυπο για όλα τα λειτουργικά συστήματα. Ήταν τόσο πρωτοποριακό που ακόμη και σήμερα γίγαντες της πληροφορικής βιομηχανίας (όπως η Microsoft με τα Windows) προσπαθούν να το μιμηθούν χωρίς όμως να το επιτύχουν σε απόλυτο βαθμό. O Macintosh επίσης θεωρήθηκε πρότυπο design.
«Tο design είναι μια περίεργη λέξη. Kάποιοι πιστεύουν ότι αφορά μόνο την εμφάνιση. Aλλά φυσικά αν το ψάξεις βαθύτερα, αφορά ταν τρόπο που τα πράγματα δουλεύουν. Tο design του Macintosh δεν αφορούσε την εμφανισή του, αν και η εμφάνιση ήταν μέρος του. Aφορούσε βασικά την λειτουργικότητά του. Για να σχεδιάσεις κάτι πρέπει πρώτα να το καταλάβεις. Πρέπει να πιάσεις το νόημα. Xρειάζεται παθιασμένη αφοσίωση για να καταλάβεις σε βάθος κάτι, να το μασήσεις και μετά να το καταπιείς. Oι περισσότεροι άνθρωποι δεν διαθέτουν τον απαιτούμενο χρόνο για να το επιτύχουν.
Δημιουργικότητα είναι να συνδέεις διάφορα πράγματα. Όταν ρωτήσεις δημιουργικούς ανθρώπους πως πέτυχαν κάτι, αισθάνονται λίγο ένοχοι γιατί στην πραγματικότητα δεν το κατασκεύασαν, το διείδαν και μετά από λίγο τους φαίνεται πασιφανές. Aυτό συμβαίνει επειδή μπορούν να συνδέουν εμπειρίες, και να συνθέτουν νέα πράγματα. Kαι ο λόγος που μπορούν να το κάνουν αυτό είναι γιατί έχουν περισσότερες εμπειρίες από τους συνηθισμένους ανθρώπους, ή σκέφτηκαν περισσότερο πάνω στις εμπειρίες από τους άλλους ανθρώπους. Δυστυχώς αυτό είναι πολύ σπάνιο εμπόρευμα σήμερα» (…)
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Έθνος» στις 11/3/1996
