Σάββατο μεσημέρι σε ένα καφέ της επαρχίας, οι εφημερίδες έχουν απλωθεί, όπως και η κουβέντα. Πρώτο θέμα συζήτησης, φυσικά, η οικονομική κατάσταση και τα μέτρα…
Στα καφέ της περιφέρειας η μεταπολίτευση δεν τέλειωσε. Πρώτο θέμα συζήτησης είναι τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Η κουβέντα δεν έχει το πάθος του παλιού καιρού, αλλά έχει περισσότερα χωρατά και μεγαλύτερο βάθος. Τα «μπλε και πράσινα καφενεία είναι παρελθόν», όπως εξάλλου και τα περισσότερα καφενεία. Τώρα όλοι συχνάζουν σε ημιπολυτελή καφέ, όπου το εσπρέσο κοστίζει περισσότερο, απ’ όσο θα το πλήρωνε κανείς στις όχθες του Σηκουάνα. Είναι κι αυτό ένα σημάδι της στρεβλής σύγκλισης με την Ευρώπη που καταφέραμε. Οι τιμές είναι ευρωπαϊκές, αλλά το περιβάλλον ελληνικό: όλα τα μαγαζιά είναι πνιγμένα στον καπνό. Τα πανάκριβα μηχανήματα εξαερισμού δεν προλαβαίνουν τους θεριακλήδες, οι οποίοι -ίσως λόγω κρίσης- ανάβουν το ένα τσιγάρο μετά το άλλο.
Σάββατο μεσημέρι σε ένα καφέ της επαρχίας, οι εφημερίδες έχουν απλωθεί, όπως και η κουβέντα. Πρώτο θέμα συζήτησης, φυσικά, η οικονομική κατάσταση και τα μέτρα. Μόνο που πλέον διανθίζεται από το χάπενινγκ του κ. Παπουτσή στη Βουλή. Ως γνωστόν ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ επιτέθηκε με σφοδρότητα στον υφυπουργό Οικονομικών κ. Φίλιππο Σαχινίδη ρωτώντας τον στη Βουλή: «Σε ποια κυβέρνηση νομίζετε ότι είστε υφυπουργός;… Αλλο πράγμα η έξοδος από την κρίση και άλλο το να χάσουμε την ψυχή μας. Δεν σας το επιτρέπουν κάτι τέτοιο τα εκατομμύρια ψηφοφόρων που έστειλαν το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση κι εσάς στη σημερινή σας θέση».
«Ρε σεις. Πάει καλά ο Χρήστος;», ρωτάει ρητορικώς ένα από τα τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ κοιτώντας τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων (σ. σ.: μεταξύ συντρόφων υπάρχει γνωριμία και οικειότητα, εξ ου και το «Χρήστος», αντί του «Παπουτσής»). «Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα…», χλευάζει ο δεξιός της παρέας, αλλά ο ΠΑΣΟΚτζής δεν δίνει σημασία· τώρα μιλούν οι σύντροφοι: «Εδωσε κανείς από εσάς εδώ την αποκλειστική αντιπροσωπεία της ψυχής μας στον Χρήστο;»
«Μπορεί να τη βρήκε καταγής και να την περιμάζεψε», σαρκάζει ο νεαρός του Συνασπισμού, αλλά κι αυτός δεν έχει τύχη στην «εσωκομματική κουβέντα». «Ελα, μωρέ! Αφού τον ξέρεις τον Χρήστο», πετάγεται -ίσως για να τον δικαιολογήσει- ο συνδικαλιστής του παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ. «Παιδιαρίζει, όπως έκανε πάντα. Τώρα βγήκε στη Βουλή για να τους πει ελάτε να μετρηθούμε, για να δούμε ποιος έχει τη μεγαλύτερη σοσιαλιστική συνείδηση».
Ο εν λόγω συνδικαλιστής ξέρει καλύτερα. Ηταν ένας από εκείνους που την περίοδο 1996-1999 πίστεψαν ότι ο Χρήστος θα γυρνούσε από τις Βρυξέλλες τροπαιούχος για να γλιτώσει το ΠΑΣΟΚ από τον εκσυγχρονισμό του Σημίτη. Δεν ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι ο κ. Παπουτσής εκλέχτηκε ο χειρότερος μεταξύ των 15 επιτρόπων στις Βρυξέλλες, αλλά το όνειρό του πνίγηκε στις Πόρτες της Πάρου. Αντέδρασε σθεναρά στην «προδοσία Γιαννίτση», αλλά τώρα είναι σκεπτικός: «Αν συμμαζεύαμε τότε το μαγαζί, θα γλιτώναμε τα σημερινά χάλια…», λέει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί.
Η χρεοκοπία μούδιασε τα πολιτικά στελέχη της επαρχίας. Οσο κι αν φανεί περίεργο, καταλυτική υπήρξε η παρέμβαση των Financial Times, στο Νταβός. Το κυνήγι του πρωθυπουργού στους διαδρόμους του ξενοδοχείου δεν εξόργισε· ήταν καμπανάκι για την κατάσταση της χώρας. Ολοι οι αριθμοί για τα ελλείμματα, τα χρέη, τα spreads δεν σήμαιναν τίποτε· ο βομβαρδισμός των ερωτήσεων έκανε και τους πιο αριστερούς στα καφέ της επαρχίας να καταλάβουν ότι τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά.
Μπορεί να επιχειρηματολογούν για τις «διαχρονικές ευθύνες του δικομματισμού», αλλά σιωπούν στο ερώτημα «και τώρα τι κάνουμε;» Η επανάσταση σκοντάφτει στη σκληρή πραγματικότητα. «Ωραία ρε Νίκο! Τα μέτρα είναι, όπως λες, μονεταριστικά -ανάθεμα κι αν καταλαβαίνω τον όρο! Αλλά από μονεταριστές πάμε να δανειστούμε. Δυστυχώς η Κούβα δεν έχει να μας δώσει τα πενήντα δισ. που χρειαζόμαστε. Οταν δεν έχεις να πληρώσεις μισθούς και συντάξεις και κανένας δεν θέλει να σε δανείσει, κάνεις τα πάντα για να αποφύγεις τα χειρότερα. Ας γλιτώσουμε τώρα τον κάβο και μετά συζητάμε για τη φύση των αγγέλων. Οπως είπε και ο Σαχινίδης είναι μεταφυσικό το δίλημμα “ανάπτυξη ή ύφεση”. Το ερώτημα τώρα είναι τα δανεικά. Διότι και η ανάπτυξη με λεφτά γίνεται. Χωρίς αυτά, όχι ανάπτυξη δεν κάνεις, αλλά ούτε τον ιταλικό καφέ που πίνεις δεν θα μπορείς να πληρώσεις. Κέρνα τώρα για να καταλάβεις πώς λειτουργεί η πραγματική οικονομία, και φρόντισε να κρατήσεις τις αποδείξεις…».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 9.3.2010