Ο μόνος τρόπος για να επιζήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι η αποκέντρωση των υπηρεσιών.
Κοιτάζοντας την κατάσταση στα νοσοκομεία πρέπει να θυμηθούμε ένα παλιό ανέκδοτο που ήθελε κάποιον να πηγαίνει στην κόλαση έχοντας όμως το προνόμιο να επιλέξει την εθνικότητα του καζανιού που προτιμά. Oταν επισκέφτηκε το γερμανικό άκουσε οιμωγές και ρώτησε κάποιον κολασμένο πώς περνά. «Ασ’ τα!», ήταν η απάντηση. «Μας έχουν τρεις μέρες σε καυτή πίσσα και μια μέρα μας μαστιγώνουν». Αντίστοιχες καταστάσεις συνάντησε και στα βρετανικά και στα αμερικανικά καζάνια, αλλά μόνο έξω από το ελληνικό άκουσε μπουζούκια και εύθυμες φωνές. Oταν ρώτησε κάποιον κολασμένο πώς είναι η ζωή εκεί, απάντησε όπως και ο Γερμανός: «Μας έχουν τρεις μέρες σε καυτή πίσσα και μια μέρα μας μαστιγώνουν». «Μα ακούω τραγούδια και κραυγές ευθυμίας…», απόρησε ο επισκέπτης. «Ε, δεν ξέρεις το ελληνικό Δημόσιο; Πότε δεν έχουμε μαστίγια, πότε μας λείπει η πίσσα…»
Κάπως έτσι γίνεται και στον χώρο της Yγείας. Παλιότερα υπήρχε προσωπικό και δεν είχαμε νοσοκομεία, τώρα υπάρχουν νοσοκομεία και μας λείπει το προσωπικό και όταν αποκτήσουμε και προσωπικό και νοσοκομεία θα μας λείπουν τα μηχανήματα. Αυτή η κατάσταση όμως -παρά τα όσα και διά των ανεκδότων θρυλούνται- δεν είναι ίδιον της φυλής. Ούτε χαρακτηριστικό των Ρώσων που το έζησαν επί Σοσιαλισμού σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Είναι αποτέλεσμα του συγκεντρωτικού κράτους που θέλει τα πάντα να κινούνται από το κέντρο. Στο Σοβιετικό Σύστημα Υγείας που έχουμε σήμερα, για να προσληφθεί ένας νοσοκόμος στα Γρεβενά πρέπει να γίνει αίτηση στην Αθήνα, να κινητοποιηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός στην οδό Αριστοτέλους, να ξεκινήσουν οι διαδικασίες του ΑΣΕΠ, αν επικυρωθούν τα αποτελέσματα κ.λπ. Πάντα δε ελλοχεύει ο κίνδυνος ο προσληφθείς να ζητήσει και να επιτύχει (με κοινωνικά ή απλώς ρουσφετολογικά κριτήρια) μετάθεση στην Αθήνα. Οπότε το νοσοκομείο στα Γρεβενά θα πρέπει να ξεκινήσει τη διαδικασία από την αρχή.
Πιο ορθή και λειτουργική είναι η λύση που πρότεινε χθες ο κ. Αντώνης Καρκαγιάννης («Πέραν του κρατικού Σοσιαλισμού» «Καθημερινή» 29.6.2006). Αποκεντρωμένες μονάδες υγείας που θα έχουν μεν δημόσιο χαρακτήρα, αλλά θα λειτουργούν ως μεγάλες επιχειρήσεις. Οι διοικούντες γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες κάθε νοσοκομείου, και μπορούν με απλές και γρήγορες διαδικασίες να καλύψουν τα κενά που παρουσιάζονται.
Eνα αποκεντρωμένο σύστημα υγείας θα μπορεί, επίσης, να προσφέρει αναλόγως της περιοχής που υπάρχουν τα νοσοκομεία πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας, από το γενικό κοστούμι που κόβεται και ράβεται σε κάποια γραφεία των Αθηνών. Από την εμπειρία που σωρεύεται σε κάθε περιοχή (π.χ. η Δυτική Μακεδονία έχει λόγω της ρύπανσης από τα εργοστάσια της ΔΕΗ διαφορετικές υγειονομικές ανάγκες από την Hπειρο που κατοικείται σε μεγαλύτερο βαθμό από υπερήλικες) θα αναπτύσσεται το σύστημα υγείας σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής και όχι σύμφωνα με όσα μαθαίνουν ή φαντάζονται οι γραφειοκράτες των Αθηνών.
Eνα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας (ΠΕΣΥ) που προώθησε ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος, αλλά δυστυχώς πάγωσε ο διάδοχός του κ. Στεφανής και καταργεί αυτή η κυβέρνηση. Oπως κάθε τολμηρή κίνηση αποκέντρωσης είχε πολλές δυσλειτουργίες στο ξεκίνημά της. Αυτό φαίνεται πως τρόμαξε την πολιτική τάξη των Αθηνών, η οποία ανακάλυψε να φεύγει από τα χέρια της ένα κομμάτι της εξουσίας. Δεν πίστεψε κανείς στην αποκέντρωση ούτε στο ΠΑΣΟΚ, πόσω δε μάλλον στη Νέα Δημοκρατία. Με αποτέλεσμα να σωρεύονται στην Αθήνα τα προβλήματα και οι λύσεις που δίνονται επειδή ακριβώς είναι γενικές δεν θα είναι ποτέ επαρκείς…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 30.6.2006
