Οι επιτροπές του Δημοσίου αποτελούν άλλοθι αδράνειας για τον κρατικό μηχανισμό, κι ένα καλό αποκούμπι στην περίπτωση σκανδάλων.
Κάθε φορά που αποκαλύπτεται κάποιο σκάνδαλο, το πολιτικό σύστημα ακολουθεί διαδικασία ρουτίνας: Δίδεται μια συνέντευξη Τύπου και εξαγγέλλονται «μέτρα που θα θωρακίζουν τη διαφάνεια». Στις εξαγγελίες πάντα προηγείται μια επιτροπή η οποία θα είναι η αιχμή του δόρατος στον πόλεμο κατά της διαφθοράς.
Αυτό έγινε και στην υπόθεση της διαχείρισης των αποθεματικών του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ).
Υπενθυμίζουμε ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ο ιδιοκτήτης της χρηματιστηριακής εταιρείας «Aκρόπολις» αγόρασε ομόλογα αξίας πολλών εκατ. ευρώ. Τα μεταβίβασε σε υψηλότερη τιμή σε off shore εταιρεία δικών του συμφερόντων. Aμέσως μετά, πούλησε τα ομόλογα στο TEAΔY έναντι του «φουσκωμένου» τιμήματος. Το ταμείο τα αγόρασε, με αποτέλεσμα να ζημιωθεί κατά μερικά εκατ. ευρώ.
Ετσι, λοιπόν, ο υπουργός Απασχόλησης κ. Σ. Τσιτουρίδης έδωσε συνέντευξη μαζί με τον υποδιοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος κ. Π. Θωμόπουλο και από κοινού ανακάλυψαν ότι «υπάρχει κενό νόμου» και πρότειναν τη δημιουργία μιας νέας Επιτροπής Επενδυτικής Πολιτικής για τα Αποθεματικά των Ταμείων.
Ωραία! Να συστήσουμε και μια Επιτροπή Επενδυτικής Πολιτικής κ. λπ., η οποία φυσικά θα λειτουργεί παραλλήλως με την υπάρχουσα Ειδική Επιτροπή Ελέγχου και Διαχείρισης της Περιουσίας των Ταμείων, ενώ έχουμε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς που επιβλέπει αν οι χρηματιστές κλέβουν τους πελάτες τους (και συνεπώς τα ταμεία), μαζί με τις άλλες επιτροπές που λειτουργούν στα υπουργεία έτσι ώστε να ασφαλιστούν τα χρήματα των ασφαλισμένων.
Εν τω μεταξύ, η υπάρχουσα Επιτροπή Αξιοποίησης των Αποθεματικών έχει να λειτουργήσει από τον Μάιο του 2004, ενώ η υπεύθυνη των επενδύσεων του ΤΕΑΔΥ ματαίως ζητούσε επί ένα χρόνο τα πινακίδια των αγορών που η διοίκηση του ταμείου πραγματοποιούσε μέσω της εταιρείας «Ακρόπολις». Αυτά πιθανότατα απαντούν στο ερώτημα «με νόμους τα βάζουμε, με επιτροπές τα βγάζουμε, τι έχουν τα αποθεματικά και ψοφάνε;», αλλά θέτει και ένα γενικότερο ζήτημα.
Ο Αμερικανός πολιτικός Ρος Περό είχε πει κάποτε πως «αν δεις ένα φίδι, σκότωσέ το. Μη διορίζεις μια επιτροπή για να μελετήσει το πρόβλημα».
Στην Ελλάδα, κάθε φορά που ο πονηρός όφις δημιουργεί προβλήματα φτιάχνουμε επιτροπές. Ετσι, μπλέκουμε σε έναν ατέρμονα παραλογισμό. Ο υπουργός διορίζει τις διοικήσεις των ταμείων και μετά μαζί με άλλους υπουργούς διορίζουν μια επιτροπή για να ελέγχουν τις διορισμένες διοικήσεις και αφού η διορισμένη επιτροπή αποτύχει να ελέγξει τις διορισμένες διοικήσεις, θα διορισθεί μια επιπλέον επιτροπή για να ελέγχει τους διορισμένους που δεν ελέγχουν τους άλλους διορισμένους κ. ο. κ.
Μύλος διορισμών και δαπανών, αλλά το σημαντικότερο δεν είναι αυτό. Από την εμπειρία μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι επιτροπές δεν διορίζονται για να παράγουν κάποιο έργο, αλλά για να διαχέεται η ευθύνη στην περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Αποτελούν άλλοθι αδράνειας για όλο τον μηχανισμό και ένα καλό αποκούμπι στην περίπτωση σκανδάλων. Μέχρι να αντιληφθεί ο πολίτης «ποια επιτροπή είναι ποια», ποιος ευθύνεται και τι πήγε στραβά στο ΤΕΑΔΥ, το θέμα φεύγει από την επικαιρότητα.
Κακά τα ψέματα! Οπου υπάρχουν πολλά λεφτά -και τα ταμεία έχουν 29 δισ. ευρώ περιουσία- θα υπάρχουν και πολλοί «όφεις του πονηρού». Μπορούμε να φτιάχνουμε αενάως επιτροπές για τα φίδια, αλλά αυτά θα επιβιώνουν. Την αποκέντρωση του ελέγχου στους άμεσα ενδιαφερόμενους, δηλαδή στους ασφαλισμένους, το εξετάζει κανείς;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 7.3.2007
