Ποιος είχε την φαεινή ιδέα να βάλει τον πρωθυπουργό να επαναλάβει την καταστροφική για τον πρεσβύτερο Τζορτζ Μπους ιστορική φράση «read my lips, no more taxes» («διαβάστε τα χείλη μου: όχι άλλοι φόροι»);
Oσοι αυτές τις μέρες παίρνουν τα ραβασάκια της εφορίας με την έκτακτη εισφορά, σίγουρα φέρνουν στο μυαλό τους την εικόνα του πρωθυπουργού, ο οποίος, κάνοντας τις χαρακτηριστικές του χειρονομίες, διαβεβαίωνε του Ελληνες πολίτες ότι δεν πρόκειται να επιβληθούν νέοι φόροι. Και βρίζουν. Δεν πείθονται ότι «άλλο είναι η έκτακτη εισφορά και άλλο οι νέοι φόροι». Ξέρουν απλώς ότι θα βγάλουν από την τσέπη τους ένα, δύο, τρία χιλιάρικα (ό,τι τέλος πάντων περισσεύει στον καθένα) και ξαναβρίζουν…
Βέβαια, είναι φυσιολογικό να βρίζει κάποιος όποτε τον θυμάται η εφορία. Οσα λεφτά κι αν έχει ένας πολίτης, δεν θέλει να τα μοιράζεται με το κράτος και δη το ελληνικό. Μόνο που η άφιξη αυτού του φακέλου θα έχει πολύ περισσότερες πολιτικές παρενέργειες, πέρα από την φυσιολογική φθορά που κάθε κυβέρνηση έχει όταν φορολογεί.
Πρώτον: τις τακτικές εισφορές στον πίθο των Δαναΐδων, που ονομάζεται δημόσιο ταμείο, οι πολίτες τις έχουν συνηθίσει. Ξέρουν ότι μια φορά τον χρόνο θα αιμοδοτούν ένα δαιδαλώδες σύστημα, επιτροπών, παρατρεχάμενων, αγροφυλάκων και λοιπών εφαπτόμενων σε κάθε κυβερνών κόμμα. Είχαν, όμως, την αίσθηση ότι τα έκτακτα φορολογικά μέτρα ανήκαν στο παρελθόν, τότε που η οικονομία είχε τα χάλια της ή, έστω, όταν υπήρχαν συνθήκες μεγάλων καταστροφών.
Δεύτερον: η εισφορά έρχεται σε περίοδο κρίσης για τα νοικοκυριά, η οποία ακόμη κι αν δεν έχει χτυπήσει την πόρτα τους, σίγουρα τους φοβίζει. Κάθε αφαίμαξη εισοδήματος σε τέτοιες μέρες, κοστίζει πολιτικά διπλά. Κατ’ ουσίαν ειρωνεύεται τους εύλογους φόβους των.
Τρίτον και κυριότερο: δεν ξέρουμε ποιος είχε την φαεινή ιδέα να βάλει τον πρωθυπουργό να επαναλάβει την καταστροφική για τον πρεσβύτερο Τζορτζ Μπους ιστορική φράση «read my lips, no more taxes» («διαβάστε τα χείλη μου: όχι άλλοι φόροι»). Η διάψευσή όμως αυτής της υπόσχεσης σε λίγους μόνο μήνες από την εκφορά της πλήττει το τελευταίο ισχυρό χαρτί της Νέας Δημοκρατίας, τον ίδιο τον κ. Καραμανλή.
Φυσικά, οι υποσχέσεις όλων των πρωθυπουργών κατά καιρούς διαψεύδονται. Συνήθως, όμως, λίγοι το αντιλαμβάνονται. Στην περίπτωση της έκτακτης εισφοράς, η διάψευση εστάλη ταχυδρομικώς στα σπίτια χιλιάδων φορολογουμένων. Το μόνο που δεν έγραφε το χαρτί της εφορίας ήταν: «Και μην ξεχάσετε στις άλλες εκλογές να ψηφίστε ΠΑΣΟΚ». Για την ακρίβεια αυτή, η έκτακτη εισφορά πρέπει να είναι η αποτελεσματικότερη ταχυδρομική καμπάνια μιας κυβέρνησης υπέρ της αντιπολίτευσης στην ιστορία του τόπου. Είναι μετρημένο ότι οι διαφημιστικές εκστρατείες διά του ταχυδρομείου έχουν ανταπόκριση 2%· αυτή η καμπάνια θα έχει διψήφιο ποσοστό αποτελεσματικότητας. Αλλά για τους απέναντι.
Το βασικό συμπέρασμα, όμως, είναι ότι και αυτή η κίνηση αποδεικνύει ότι ο επικοινωνισμός δεν έχει απλώς κοντά ποδάρια· γίνεται στην πραγματική πολιτική μπούμερανγκ. Στα ωραία λόγια και στις ομορφότερες υποσχέσεις αντιπαρατίθεται μια δυσάρεστη πραγματικότητα και στο τέλος είναι αυτή που κερδίζει. Η αντικειμενική, όμως, φθορά που έχει κάθε κυβέρνηση πολλαπλασιάζεται όταν ωραιοποιούνται οι καταστάσεις και δίνονται υποσχέσεις, που είναι ανέξοδες – αλλά μόνο την στιγμή που λέγονται. Διότι μετά, όταν διαψεύδονται, κοστίζουν πολύ περισσότερο από το φυσιολογικό.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 8.7.2009