Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να δημιουργήσει κάποια καινούργια αφήγηση ή θα συνεχίσει να παραμυθιάζει τους πολίτες;
Κάλλιο μετά από επτά μήνες, παρά ποτέ: «Δεν έχουμε χρόνο για καθυστερήσεις και μισόλογα. Πρέπει η κυβέρνηση να σχηματιστεί αμέσως, πρέπει να σηκώσουμε τα χέρια και να ξεκινήσουμε τη δουλειά», δήλωσε την επομένη της μεγάλης εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ ο τέως υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς (Real 21.9.2015).
Πράγματι είναι καιρός για τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να σηκώσουν τα μανίκια και να στρωθούν στη δουλειά. Μέχρι στιγμής θυμίζουν εκείνο τον «αποφασισμένο» συγγραφέα που ξύνει διαρκώς τα μολύβια του προκειμένου να μη γράψει. Τρεις φορές προετοιμάστηκαν: τον Ιανουάριο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο. Τώρα πρέπει να δημιουργήσουν· όχι το αριστούργημα της Θεσσαλονίκης, «αλλάζω την Ευρώπη και σκορπάω λεφτά», αλλά το πιο πεζό και ρεαλιστικό έργο της ανασυγκρότησης μιας οικονομίας η οποία δέχθηκε τεράστιο πλήγμα από την «περήφανη διαπραγμάτευσή» τους.
Υπάρχουν όμως πολλά ερωτήματα μετά τη μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί να δημιουργήσει κάποια καινούργια αφήγηση ή θα συνεχίσει να παραμυθιάζει τους πολίτες με ονειρικά success stories των διαπραγματεύσεων («η ελληνική σημαία κυμάτιζε στις πρωτεύουσες της Ευρώπης», είπε ο κ. Αλέξης Τσίπρας κατά την επινίκια δήλωσή του) και παράλληλα προγράμματα Θεσσαλονίκης; Θα μπορέσει να εξηγήσει στους πολίτες τον σιδηρού νόμο της οικονομίας, που αφορά την παραγωγή και την κατανάλωση, ή θα συνεχίσει τον κεϊνσιανισμό εκ του προχείρου, που θέλει την κατανάλωση να προηγείται της παραγωγής; Θα μπορέσει ο πρωθυπουργός να φτιάξει μια κυβέρνηση συγκροτημένων και εργατικών στελεχών (αναπάντεχα δημιουργήθηκε φυτώριο από την υπηρεσιακή) ή θα συνεχίσει με τους γνωστούς τηλεκαφενόβιους; Υπάρχει περίπτωση η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ να κατανοήσει ότι η βούληση (ακόμη κι αν υπήρχε) είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την καταπολέμηση της διαφθοράς, και ότι μόνο με σταθερούς δημοκρατικούς θεσμούς που αργούν να αποδώσουν υπάρχουν αποτελέσματα;
Από προηγούμενη εμπειρία μπορούμε να εικάσουμε ότι τρεις δρόμους έχει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ· οι αγκαλιές Τσίπρα-Καμμένου στο εκλογικό κέντρο του ΣΥΡΙΖΑ έδειξαν ότι τέτοια θα σχηματιστεί. Ο ένας είναι ο καταστροφικός του προηγούμενου επταμήνου, με τις τζάμπα μαγκιές για Κούγκια και πολλά συνθήματα. Αυτός είναι και ο πιο απίθανος. Οχι γιατί εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη κάποια από τα βαρίδια (Αριστερή Πλατφόρμα, Ζωή Κωνσταντοπούλου κ.λπ.) που έσερναν τη χώρα στον βυθό, αλλά διότι ακόμα και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ κατάλαβε έστω και αργά ότι έτσι η χώρα οδηγείται σε ναυάγιο.
Ο δεύτερος δρόμος είναι εκείνος του «ούτε βουλιάζουμε, ούτε αλλάζουμε», προσφιλής σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, οι οποίες ολημερίς εφάρμοζαν το μνημόνιο και το βράδυ περνούσαν τροπολογίες ακύρωσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτός ο δρόμος, το να κρύβουμε δηλαδή τις δομικές στρεβλώσεις κάτω από το χαλί, μοιάζει ασφαλής αλλά δεν είναι. Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα, η πραγματικότητα εκδικείται και ο δημοσιονομικός λογαριασμός έρχεται πιο βαρύς. Αλλά ούτε πολιτικά είναι ασφαλής. Αν ο κ. Τσίπρας δεν το κατανοεί, μπορεί να ρωτήσει και τους προκατόχους του.
Ο τρίτος δρόμος –της αλήθειας και των επώδυνων μεταρρυθμίσεων– είναι ο πιο δύσκολος και γι’ αυτό δεν τον διαλέγει κανείς.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 22.9.2015