Είναι λογικότερο να ξοδεύουν οι πολιτικοί το πολιτικό κεφάλαιο που έχουν στο εξωτερικό για να πετύχουν αντισταθμιστικά οφέλη για τη χώρα, αντί να αναλώνονται σε μάχες επί του συμβολικού για εσωτερική κατανάλωση.
Ενα όνομα στοιχειώνει από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 την ελληνική διπλωματία. Αυτό που τότε θεωρήθηκε η ψυχή μας. Το ελληνικό θυμικό φτιάχτηκε νωρίς. Με συνωμοσίες περί «μουσουλμανικών τόξων στα Βαλκάνια» που θα έπνιγαν τη μικρή Ελλάδα· με συλλαλητήρια στα οποία κυριαρχούσε το μαύρο χρώμα και οι δικέφαλοι αετοί· με πολλά δημοσιεύματα στον Τύπο, όχι και τόσο αθώα: όπως κατήγγειλε αργότερα ο πρώην πρωθυπουργός κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, το υπ. Εξωτερικών, στο οποίο προΐστατο ο κ. Αντώνης Σαμαράς, τροφοδοτούσε με μυστικά κονδύλια ημεδαπούς δημοσιογράφους για να περνούν την εθνική γραμμή στο εσωτερικό. Ηταν μια μελανή σελίδα της εγχώριας δημοσιογραφίας που δυστυχώς δεν ξεκαθάρισε ποτέ.
Ο συμβολισμός ήταν βαρύς σαν Ιστορία. Συνεπήρε πολλούς και στο τέλος η Ελλάδα βρέθηκε πολλαπλώς χαμένη. Το πακέτο Πινέιρο, για σύνθετη ονομασία, που πέτυχε σε μια Σύνοδο Κορυφής ο κ. Μητσοτάκης τορπιλίστηκε και από τον τότε υπουργό των Εξωτερικών κ. Σαμαρά και από τις πλατείες στις οποίες συνέρρεαν άνθρωποι αγαθών προθέσεων, αλλά ανύποπτοι για τα πολιτικά παιχνίδια της εποχής.
Το αποτέλεσμα της μάχης των συμβολισμών, στην οποία συμμετείχε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της χώρας, ήταν πολλαπλώς επιζήμιο. Πέρα από το διπλωματικό κεφάλαιο που συνεχίζει να σπαταλά, η χώρα μας από δύναμη σταθερότητας και πρώτος ευρωπαϊκός παίχτης στα Βαλκάνια, έγινε μέρος του προβλήματος. Ο κόσμος άλλαζε ραγδαία και οι Ελληνες διπλωμάτες έτρεχαν από συνάντηση σε συνάντηση και από διεθνές φόρουμ σε διεθνές φόρουμ, διορθώνοντας ταμπέλες και καρτελάκια με το όνομα. Εκαναν διαβήματα επί του συμβολικού αντί να προωθούν τα πραγματικά συμφέροντα της χώρας.
Είκοσι χρόνια μετά καταλήξαμε σε ένα τραγέλαφο: όλος ο κόσμος ονομάζει τη γείτονα Μακεδονία κι εμείς κατά του ονόματος και των παράγωγων του, την ονομάζουμε με το παράγωγο «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Οι μάχες των συμβολισμών μπορεί να συνεπαίρνουν τα πλήθη, σπανίως όμως κερδίζονται κι όταν κερδίζονται απομένεις με ένα πουκάμισο αδειανό. Κι αυτό διότι τέτοιες μάχες δεν έχουν στόχο τα πραγματικά συμφέροντα του τόπου. Γίνονται για εσωτερική κατανάλωση και βραχύβια πολιτικά οφέλη.
Σήμερα ο κ. Σαμαράς ξεκινά μια νέα μάχη επί του συμβολικού. Δεν υπογράφει, λέει, τη δανειακή σύμβαση με την οποία συμφωνεί επικαλούμενος την αρχαία ελληνική αρετή της «μπέσας» – που παρεμπιπτόντως είναι λέξη αλβανική. Βεβαίως, οι Ελληνες έχουμε «μπέσα», αλλά το ξέρουμε μόνο εμείς. Και η διεθνής όσο και η καθημερινή πρακτική προϋποθέτουν υπογραφές πριν από την εκταμίευση των δανεικών. Δύσκολα πάει κάποιος σε μια τράπεζα με τον λόγο του ως υπογραφή. Οσο μπεσαλής κι αν είναι.
Οι χειρισμοί του κ. Παπανδρέου με το δημοψήφισμα δίνουν στον κ. Σαμαρά ένα καλό πάτημα να μετακινηθεί. Του προσφέρθηκε απλόχερα και από τον κ. Ολι Ρεν. Εκτός αυτού όμως η πορεία της Ελλάδος και με τη δανειακή σύμβαση θα είναι δύσκολη. Οι διαπραγματεύσεις όλα τα επόμενα χρόνια θα είναι μακρές και σκληρές. Είναι λογικότερο να ξοδεύουν οι πολιτικοί το πολιτικό κεφάλαιο που έχουν στο εξωτερικό για να πετύχουν αντισταθμιστικά οφέλη για τη χώρα, αντί να αναλώνονται σε μάχες επί του συμβολικού για εσωτερική κατανάλωση.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 16.11.2011