Όσο το αίτημα για διαφάνεια στις προσλήψεις παραμένει ζωντανό, κάθε παράκαμψη του ΑΣΕΠ είναι λάθος νομοθεσία. Έστω και αν είναι διακομματική…
Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) υπήρξε η απάντηση του πολιτικού συστήματος σε ένα χρόνιο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας. Το θεσμοθέτησε το ΠΑΣΟΚ πονηρά σκεπτόμενο. Υστερα από μακρά διακυβέρνηση κατάλαβε ότι το ρουσφέτι έχει κοντά ποδάρια. Το πολιτικό όφελος από ένα διορισμό συνεπαγόταν συντριπτικά μεγαλύτερο πολιτικό κόστος. Με κάθε ένα που διοριζόταν, δέκα που έμεναν εκτός δυσαρεστούνταν. Κάποιες φορές μάλιστα αδίκως. Ακόμη και αν ο ένας διορισθείς ήταν καθ’ όλα άξιος, οι δέκα που έμεναν εκτός ποτέ δεν θα το παραδεχόταν. Στο περιβάλλον τους δεν απαξίωναν εαυτούς, στιγμάτιζαν το κυβερνών κόμμα: «Ελα τώρα, μωρέ! Ολοι ξέρουμε πώς διορίσθηκαν οι άλλοι…».
Το αίτημα της διαφάνειας αναγκαστικά προσθέτει βάρη στη διαδικασία. Εχει κόστος: γραφειοκρατικό, χρονικό, οικονομικό. Κάθε φορά λοιπόν πρέπει να συνυπολογίζουμε το όφελος ενός μέτρου διαφάνειας και το κόστος του. Αν το πρώτο είναι μεγαλύτερο του δεύτερου πρέπει να προχωράμε. Υπό μία όμως προϋπόθεση: ότι ο ελληνικός λαός κατανοεί το αλισβερίσι. Αλλιώς, απαξιώνει το σύστημα στο σύνολό του.
Η πρόταση του κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου για προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ απαντά σε ένα πιεστικό αίτημα της κοινωνίας: τη στελέχωση των νοσοκομείων. Ακούγεται ορθό: έχουμε κενές θέσεις και άνεργους νοσηλευτές. Το μόνο που τους χωρίζει είναι μια γραφειοκρατική διαδικασία, μια διαδικασία όμως που επίσης είναι αίτημα της ελληνικής κοινωνίας.
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι όλα τα κόμματα της Βουλής (ακόμη και το απίθανο ΚΚΕ) συμφωνούν. Τριακόσιοι και όχι διακόσιοι της Βουλής αποφασίζουν να παρακάμψουν το ΑΣΕΠ. Το πρώτο ζήτημα που μπαίνει είναι τα κριτήρια της διακομματικής επιλογής: ποιος θα ελέγξει τις αιτήσεις. Οι ίδιοι οι βουλευτές αποκλείεται, άρα θα πρέπει να κάνουν μια υπηρεσία, έστω για το γραφειοκρατικόν του πράγματος. Ομως, το παράλληλο ΑΣΕΠ, εκ της συστάσεώς του και μόνο, θα απαξιώσει το πραγματικό ως άχρηστο: έρχεται το ιππικό της Βουλής και καθαρίζει σε ένα(;) δύο(;) μήνες, αυτό που το αληθινό ΑΣΕΠ υπόσχεται σε έξι μήνες.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι πως το κράτος δικαίου προβλέπει δικαίωμα προσφυγής εναντίον κάθε διοικητικής απόφασης. Αν υπάρξουν ενστάσεις στις διακομματικές προσλήψεις, ποιος θα τις ελέγξει; Αν μάλιστα κάποιοι από τους δικαίως ή αδίκως θιγμένους προσφύγουν στην δικαιοσύνη, μπορεί έστω για τυπικούς λόγους να «κολλήσουν» οι προσλήψεις πολύ περισσότερο από τη διαδικασία του ΑΣΕΠ.
Τρίτον: έχει σκεφτεί ο υπουργός Υγείας τη ζημία που θα υποστεί το πολιτικό σύστημα συνολικά; Με δεδομένη την καχυποψία των πολιτών για την πολιτική και τη Βουλή ακόμη και αν επιλεγούν οι καλύτεροι, η διακομματική επιτροπή θα πρέπει να αποδείξει ότι δεν απαρτίζεται από ελέφαντες. Πολλοί θα πιστέψουν ότι το «κομματικό κράτος» αντικαταστάθηκε από «διακομματικό κράτος». Χειρότερα: κάποιοι λαϊκιστές θα το προπαγανδίσουν προς ίδιον όφελος. Δηλαδή, ο κ. Γιώργος Καρατζαφέρης ή λαϊκιστές της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς θα χάσουν την ευκαιρία να καταγγείλουν «την πολιτική ελίτ, η οποία τα έκανε πλακάκια για να διορίσει τα δικά της παιδιά»; Οσοι μείνουν εκτός θα παραδεχθούν αυτή τη φορά την ανεπάρκειά τους (επειδή οι προσλήψεις θα είναι διακομματικές) ή θα σιχτιρίζουν το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του;
Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν από τις διακομματικές προσλήψεις. Διότι, όπως είπε και ο Λίντον Τζόνσον, «δεν πρέπει να εξετάζουμε τη νομοθεσία υπό το πρίσμα των καλών που θα επιφέρει αν εφαρμοστεί σωστά, αλλά υπό το πρίσμα των δεινών που θα επιφέρει αν εφαρμοστεί λάθος». Και όσο το αίτημα για διαφάνεια στις προσλήψεις παραμένει ζωντανό, κάθε παράκαμψη του ΑΣΕΠ είναι λάθος νομοθεσία. Εστω και αν είναι διακομματική…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 29.6.2006
