Η ζεύξη του Κόλπου ανακοινώθηκε το 1993. Από τότε Αριστεροί, οικολόγοι και τοπικοί παράγοντες εναντιώθηκαν και κατάφεραν έντεκα χρόνια μετά να θρηνούμε δεκαπεντάχρονα παιδιά. Στο χρονικό των προαναγγελθέντων θανάτων συνοψίζονται όλες οι αγκυλώσεις της ελληνικής κοινωνίας.
«Αποφύγαμε την απομόνωση της Λαμίας, αφού μετά από αγώνες και ακολουθώντας μια διαφορετική στρατηγική απ’ αυτή των δικαστικών αγώνων, καταφέραμε να ματαιώσουμε τη Ζεύξη του Μαλιακού. Πώς; Δώσαμε προτεραιότητα στις περιβαλλοντικές βλάβες που θα είχε, πήγαμε το θέμα στην Ε.Ε., στηριχθήκαμε σ’ έναν υπέροχο άνθρωπο, τον Ευρωβουλευτή της Ν.Δ. τον κ. Αντώνη Τρακατέλλη, είδα την Επίτροπο Περιβάλλοντος κα Wallstrom, κλείσαμε δύο φορές το δρόμο, αποτέλεσμα των περιβαλλοντικών όρων ήταν να ανέβει πολύ το κόστος του έργου με αποτέλεσμα την ματαίωση ίδιος Ζεύξης. Ματαίωση που ανακοίνωσε ο ίδιος Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, ο οποίος συγχρόνως ανακοίνωνε και την διαπλάτυνση του πετάλου του Μαλιακού.»
Από την προεκλογική ομιλία του νυν Δημάρχου Λαμίας Γιώργου Ν. Κοτρωνιά τον Οκτώβριο του 2002
Από το 1993 που ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Αχιλλέας Καραμανλής ανακοίνωσε το έργο της ζεύξης του Μαλιακού κόλπου οι τοπικοί φορείς της ευρύτερης περιοχής ξεσηκώθηκαν. Άρθρα βουλευτών όλων των αποχρώσεων πλημμύρισαν τον Τύπο για το έργο που «θα έπνιγε την οικονομία της Φθιώτιδας» και όχι μόνο. Το 1997 τέσσερις Νομαρχίες, δώδεκα Δήμοι, Εργατικά Κέντρα, Εμπορικά-Βιομηχανικά Επιμελητήρια και οικολογικές οργανώσεις έκαναν την μεγαλύτερη ομαδική προσφυγή που έχει υποβληθεί ποτέ στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Ζητούν να κηρυχθεί το έργο αντισυνταγματικό (!) και να ακυρωθούν οι αποφάσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ για τη χωροθέτησή του.
Το ΣτΕ απορρίπτει την προσφυγή αλλά υπάρχει και η οδός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ερώτηση του κ. Τρακατέλλη, κατά κοινή ομολογία όλων των παραγόντων (οικολόγων και τοπαρχών) που εναντιώθηκαν στη ζεύξη, παίζει καταλυτικό ρόλο. Αντιγράφουμε από το δελτίο Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου: «Ο κ. Τρακατέλλης εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι αρχές και οι φορείς της περιοχής, καθώς και των γύρω νομών είναι κατηγορηματικά αντίθετοι με το προτεινόμενο έργο, ενώ μελέτες απέδειξαν την ακαταλληλότητα του Μαλιακού Κόλπου (μικρός και βαθύς κλειστός κόλπος, γεωλογικό ρήγμα και σεισμογενής περιοχή, ιχθυοπαραγωγικός σταθμός) για την κατασκευή ενός τέτοιου έργου. Επισημαίνει επίσης ότι η χωροθέτηση και η δημοπράτηση του έργου έγιναν κατά παράβαση των οδηγιών 85/337/ΕΟΚ και 97/11/ΕΚ, χωρίς προηγουμένως να έχει γίνει πλήρης και ειδική μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, πληροφόρηση του κοινού και αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων. Ο κ. Τρακατέλλης υποστηρίζει ότι η ζεύξη μπορεί να γίνει με εναλλακτικό τρόπο. Επιπλέον, ο Μαλιακός Κόλπος και ο υδροβιότοπος του Σπερχειού ποταμού έχουν προταθεί ως προστατευόμενες περιοχές του προγράμματος “NATURA 2000”, πράγμα που αντιφάσκει με την πρόθεση τέλεσης ενός έργου, οι επιπτώσεις του οποίου απειλούν το οικοσύστημα της περιοχής και την εξαφάνιση κάθε είδους εναλίας ζωής.»
Η νέα μελέτη γίνεται αλλά το έργο από τα 60 δις δραχμές που είχε προϋπολογιστεί αρχικά, εκτινάσσεται στα 220 δις. Φυσικά εγκαταλείπεται και ο δρόμος στο «φονικό πέταλο» επαναχαράσσεται. Οι νεκροί πληθαίνουν, αλλά η δημοπράτηση της νέας επαναχάραξης σκοντάφτει σε αντικρουόμενα εργοληπτικά συμφέροντα. Γίνονται νέες προσφυγές στην Ε.Ε. και το έργο σταματά και πάλι. Εν τω μεταξύ οι νεκροί πληθαίνουν και χθες προστέθηκαν, στα εκατοντάδες θύματα επτά 15χρονα παιδιά.
Στη ιστορία του Μαλιακού θα βρούμε όλες τις ελληνικές αγκυλώσεις που σταματούν την πρόοδο σ’ αυτόν τον τόπο. Ας τις δούμε μπας και διδαχθούμε:
1ον. Οι πρώτοι που αντιτίθενται στο έργο είναι εκείνοι που θεωρούν τα πάντα εθνικά, άρα τα θέλουν και κρατικά. Η ζεύξη του Μαλιακού ήταν σχεδιασμένη να γίνει με συγχρηματόδοτηση του ιδιωτικού τομέα. Εργολάβοι θα έκαναν την υποθαλάσσια σήραγγα και θα έπαιρναν διόδια για κάποιο χρονικό διάστημα. Η πρώτη που λυσσαλέα αντιτάχθηκε στο έργο ήταν η Αριστερά. «Ιδιωτικοποιείται και η Εθνική Οδός», ήταν η εξ ευωνύμων αντίδραση. Λες και τώρα που είναι εξ ολοκλήρου κρατική όλα βαίνουν καλώς.
2ον. Η οικολογική ευαισθησία στην Ελλάδα είναι αντιστρόφως ανάλογη των ενεργών οικολόγων της χώρας. Κι ενώ η υποβάθμιση του περιβάλλοντος συνεχίζεται από μικρά ιδιωτικά ή δημόσια συμφέροντα (π.χ. αυθαίρετα, «δημοκρατικά» αυθαίρετες μικροχωματερές Δήμων και Κοινοτήτων, σκουπίδια στις παραλίες κ.λ.π.) οι ενεργοί οικολόγοι έχουν στραμμένη την ευαισθησία τους στα μεγάλα έργα. Έτσι η Εγνατία Οδός επαναχαράχτηκε τόσες φορές που παρ’ ολίγον θα έφτανε να περνά από την Λαμία επειδή Πίνδος έχει αρκούδες. Από την άλλη η Εθνική Οδός σταμάτησε στις Ράχες γιατί -καθώς ρώτησε και ο κ. Τρακατέλλης- «ο Μαλιακός Κόλπος και ο υδροβιότοπος του Σπερχειού ποταμού έχουν προταθεί ως προστατευόμενες περιοχές του προγράμματος “NATURA 2000″». Εν τω μεταξύ εκατοντάδες άνθρωποι χάνονται κάθε χρόνο στην άσφαλτο επειδή ο Μαλιακός είναι «ιχθυοπαραγωγικός»!
3ον. Τα τοπικά συμφέροντα με τις κατάλληλες πολιτικές συμμαχίες (σε όλο το πολιτικό φάσμα), μπορούν να υποσκελίσουν το εθνικό συμφέρον. «Oι αναρίθμητοι “φορείς” της Λαμίας χαλούν τον κόσμο για να μη γίνει η “ζεύξη” του Μαλιακού που συντομεύει τη διαδρομή εκατό χιλιόμετρα, επειδή αυτό σημαίνει -αν είναι δυνατόν!- πλήγμα στην ανάπτυξη της Λαμίας… το θεωρώ λογικό…. Το μόνο που θα ήθελα να προσθέσω είναι ότι, αν θεωρείται ανάπτυξη το γεγονός, ότι σε κάθε τέσσερις διαδρομές από Βόλο για Αθήνα σταματάω σε μια βενζίνα, και επισκέπτομαι την τουαλέτα την ώρα που γεμίζω το ρεζερβουάρ, τότε ναι. Σήμερα συμμετέχω στην ανάπτυξη της Λαμίας. Μόνο που δεν το κάνω πλήρως. Τούτο επειδή, λόγω διαβήτη, αφήνω την ανάπτυξη στη μέση, γιατί ουδέποτε αγόρασα κουραμπιέδες και χυλοπίτες!» (Νίκος Μάργαρης, περιοδικό «4 Τροχοί», Νοέμβριος 1997)
4ον. Τέλος υπάρχει η αιώνια προχειρότητα του κράτους. Μελετάται ένα έργο εθνικής σημασίας και δεν λαμβάνονται υπ’ όψη σημαντικές παράμετροι όπως οι οικολογικές. Όταν γίνεται όπως πρέπει η μελέτη αποκαλύπτεται ότι το κόστος του έργου εκτινάσσεται στα ύψη και γίνεται ασύμφορο.
Δεν πρέπει, λοιπόν, να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι σκοτώνονται τόσοι άνθρωποι στο πέταλο του Μαλιακού. Όλες οι αγκυλώσεις του ρωμαίικου, τα τοπικά «δημοκρατικά» μικρο-τοπικά συμφέροντα, η ψευδο-αριστερή λογική και οι οικολογικές δήθεν ευαισθησίες που σταματούν κάθε πρόοδο έχουν και ανθρώπινο κόστος.
Τόσο απλά και όλα τα άλλα που θα ακούσουμε στα τηλεπαραθύρια είναι «άλλα λόγια να σκοτωνόμαστε»…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 28.9.2004
