Κανείς δεν ρώτησε τον νομπελίστα οικονομολόγο για το πως βλέπει όλη αυτή την αντίδραση ενάντια στην παγκοσμιοποίηση.
O οικονομολόγος James Tobin είναι το μεγάλο όνομα του κινήματος της αντιπαγκοσμιοποίησης. Το 1972 διαπίστωσε ότι η παγκόσμια κίνηση κεφαλαίων είναι τόσο μεγάλη και κινείται με τόσο τρομαχτικές ταχύτητες, που φέρνει σε μειονεκτική θέση τα φτωχά έθνη, προκαλώντας τεράστιες πιέσεις στις αδύνατες (έτσι κι αλλιώς) οικονομίες τους. Γι’ αυτό πρότεινε ένα παγκόσμιο φορολογικό σύστημα, τον αποκαλούμενο φόρο-Tobin στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές συναλλαγές, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για να απαλύνει κάπως τα βάρη που η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα προσθέτει στις πλάτες των αδυνάτων οικονομικά εθνών. Η ιδέα αυτή έγινε άρθρο του Ignacio Ramone στην Monde Diplomatique, οργάνωση προώθησης μιας τέτοιας πολιτικής (ΑTTAC) και βασικό σύνθημα του κινήματος της αντιπαγκοσμιοποίησης.
Κανείς όμως δεν ρώτησε τον ίδιο το νομπελίστα για το πως βλέπει όλη αυτή την αντίδραση ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, τουλάχιστον μέχρι πριν μερικές ημέρες που το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» του έκαμε μια μίνι- συνέντευξη. «Οι ακτιβιστές της αντιπαγκοσμιοποίησης καταχρώνται το όνομά μου», δήλωσε ο James Tobin. «Είμαι οικονομολόγος και όπως οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστηρίζω το ελεύθερο εμπόριο, όπως και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, όλα τα όργανα στα οποία επιτίθεται το κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης.
Ο Tobin, που πήρε το βραβείο Νόμπελ οικονομίας το 1981, επιμένει παρ’ όλα αυτά ότι πρέπει να υπάρξει ο φόρος στις παγκόσμιες αγορές, αλλά δεν βλέπει κάτι τέτοι να γίνεται εφικτό «επειδή σημαντικοί άνθρωποι στο διεθνές οικονομικό σκηνικό αντιτίθενται ακόμη και στην ιδέα». Βέβαια, στην Ευρώπη ιδέα ωριμάζει αρκετά γρήγορα, και σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες την φέρνουν στο πολιτικό προσκήνιο. Στο τέλος του μήνα, το θέμα της μείωσης της αστάθειας της διεθνούς χρηματαγοράς και ενίσχυσης των αναπτυσσόμενων χωρών, θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών οικονομικών της Ε.Ε. στη Λιέγη. Σε όποια απόφαση όμως και να καταλήξουν οι «15» φόρος-Tobin με George Bush στο Λευκό Οίκο, δεν μπορεί να συνυπάρξει…
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 9.9.2001
