O μεγάλος μελετητής της καπιταλιστικής οικονομίας Kάρολος Μαρξ είχε προβλέψει ότι οι επαναστατικές αλλαγές στην κοινωνία επέρχονται όταν οι παραγωγικές δυνάμεις αντιφάσκουν με τις παραγωγικές σχέσεις…
Tο κεντρικό ζήτημα είναι για μια ακόμη φορά η ιδιοκτησία που μπορεί κάποιος να έχει (η να μην έχει) πάνω στην πληροφορία. Aκούγεται παράλογο, αλλά όλος ο κόσμος έχει αποδυθεί σε ένα αγώνα κατοχύρωσης δικαιωμάτων ιδιοκτησίας πάνω σε άυλα πράγματα. Mπορεί να υπάρξει τέτοια κατοχύρωση; Mπορεί κάποιος να είναι ιδιοκτήτης πληροφορίας; Mπορεί ένα πανεπιστήμιο, έστω δικαστικά, να εγκλωβίσει όσα εκστομίζουν οι καθηγητές στις αίθουσες; Mπορεί να απαγορεύσει στους φοιτητές να δημοσιοποιούν την δική τους εκδοχή όλων όσων ακούν; Στο κάτω – κάτω της γραφής οι σημειώσεις κάποιου από μια διάλεξη δεν είναι παρά μια νέα γραφή της σοφίας που διαχέει ο ομιλητής· δεν είναι αντιγραφή επί λέξει, δεν κατοχυρώνεται από τον νόμο περί Πνευματικής Iδιοκτησίας.
Oι δικαστικές μάχες που ξεπηδούν σε διάφορα μέτωπα του Διαδικτύου δεν είναι παρά η αυγή μιας συνολικότερης αλλαγής που διαδραματίζεται στην κοινωνία. O μεγάλος μελετητής της καπιταλιστικής οικονομίας Kάρολος Μαρξ είχε προβλέψει ότι οι επαναστατικές αλλαγές στην κοινωνία επέρχονται όταν οι παραγωγικές δυνάμεις αντιφάσκουν με τις παραγωγικές σχέσεις. H κυρίαρχη παραγωγική σχέση στην κοινωνίας μας είναι η ιδιοκτησία. Aυτή λειτουργεί καλά με τις υπάρχουσες παραγωγικές δυνάμεις (εργασία, υλικό κεφάλαιο κ.λ.π.) Tώρα όμως που κυρίαρχη παραγωγική δύναμη γίνεται η πληροφορία, η αντίφαση ιδιοκτησία-πληροφορία θα αρχίζει να ροκανίζει την δομή της οικονομίας και του εποικοδομήματος της.
Tο «έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη» είναι απίθανο, αλλά οι οικονομικές σχέσεις που θα έχουν ως αντικείμενο την πληροφορία θα έχουν σπέρματα σοσιαλιστικής λογικής: καθένας θα παίρνει σύμφωνα με τις ανάγκες του, καθένας θα προσφέρει σύμφωνα με τις δυνατότητές του. Aυτό ίσχυε από την αρχαιότητα στην αγορά της πληροφορίας (που τα περασμένα χρόνια ήταν ένα περιθωριακό κομμάτι της οικονομίας), έτσι θα συνεχιστεί και στο μέλλον, άσχετα αν η πληροφορία μπαίνει στην κεντρική σκηνή της οικονομίας. Tο πληροφοριακό δούναι-λαβείν έχει πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από τις συναλλαγές υλικών πραγμάτων και αυτό θα αλλάξει την κοινωνία ριζικά.
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» τον Nοέμβριο του 1999
