Η συζήτηση πρέπει να γίνει σε βάθος κι ας είναι κομμάτι ανιαρή. Όχι με όρους γκρίνιας που την κάνει η Αριστερά, αλλά με όρους πραγματικότητας.
Κανονικά, οι εθνικώς φωνακλάδες έπρεπε τώρα να χαλούν το κόσμο. Αυτοί του δήθεν «πατριωτικού» ΠΑΣΟΚ και οι συνοδοιπόροι τους της ακροδεξιάς που δεν σηκώνουν μύγα στο εθνικό τους σπαθί έπρεπε να είχαν αναγάγει την «Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη» σε μείζον θέμα, αφού παραχωρείται κομμάτι της εθνικής μας κυριαρχίας σε υπερεθνικούς θεσμούς. Αλλά, ευτυχώς, έτσι είναι ο λαϊκισμός που θάλλει στο εθνικοπατριωτικό μας μέτωπο: κάνει μεγάλη φασαρία για τα μικρά κι αγνοεί τα μεγάλα. Πιθανώς το αποκαλούμενο «ευρωσύνταγμα» να μην φτιάχνει ωραία συνθήματα. Εδώ μέχρι και το ΚΚΕ, που έχει μακρά παράδοση στη συνθηματολογία, δεν κατάφερε να κατεβάσει ένα σύνθημα της προκοπής, από το εθνικολαϊκό ΠΑΣΟΚ και τους ακροδεξιούς συνοδοιπόρους του θα περιμένουμε προκοπή;
Οι μόνες ενστάσεις που ακούγονται για την «Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη» είναι από την Αριστερά και παραμένουν στο ίδιο μήκος κύματος με το αλήστου μνήμης «όχι στην ΕΟΚ των μονοπωλίων». Το ΚΚΕ παραμένει σταθερό στη γραμμή που χάραξε το 1917, ενώ ο Συνασπισμός υπό τον ΚΚΕγενή κ. Αλέκο Αλαβάνο επιχειρεί ακόμη μια αριστερή στροφή ενσωματώνοντας στη συνθήκη πράγματα που δεν υπάρχουν, όπως «νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και πρόσδεση στους ατλαντικούς θεσμούς πάνε να σφραγίσουν την πορεία της Ευρώπης για τις επόμενες δεκαετίες».
Είναι η γνωστή ξύλινη ρητορική που χαρακτηρίζει πλέον και την πάλαι ποτέ «ανανεωτική Αριστερά» (και είναι κρίμα διότι το 1980, η μόνη δύναμη της Αριστεράς που είπε τότε «ναι» στην ΕΟΚ ήταν το ΚΚΕ εσ.), η οποία καταρρίπτεται με ένα απλό επιχείρημα. Αν η νέα συνταγματική συνθήκη ήταν «νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων και Δούρειος Ίππος του Ατλαντισμού στην Ευρώπη», πρώτη η Βρετανία θα το υιοθετούσε. Κι όμως! Όπως δείχνουν τα πράγματα σήμερα, η Βρετανία μπορεί να είναι η μόνη χώρα των 25 που δεν θα το υιοθετήσει, ακριβώς επειδή ούτε νεοφιλελεύθερο είναι ούτε εξυπηρετεί τα οράματα «διατλαντικής συνεργασίας», όπως τουλάχιστον τα φαντάζεται η βρετανική πολιτική τάξη.
Τι είναι λοιπόν το αποκαλούμενο «ευρωσύνταγμα»;
Περισσότερο αποτελεί μια σύνοψη όλης της ευρωπαϊκής πορείας μέχρι σήμερα και μια δειλή αλλά υπαρκτή υπόσχεση για εμβάθυνση της ομοσπονδίας. Ως προϊόν συμβιβασμού τα έχει όλα: και ρεαλισμό της αγοράς και υποσχέσεις για κοινωνικό κράτος. Και ελπίδες για ενιαία εξωτερική και αμυντική πολιτική και δικλίδες για ανεξάρτητες εθνικές πολιτικές. Η «Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη» είναι περισσότερο το ξεκίνημα μιας μακράς πολιτικής διεργασίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη διαμόρφωση μιας ομοσπονδίας -ένα πρωτόγνωρο πείραμα στον κόσμο- παρά το τέλος, όπως το φαντάζεται σύμπασα πλέον η Αριστερά. Δεν θα φέρει το τέλος του κοινωνικού κράτους, όπως φοβούνται οι Αλαβάνοι αυτού του κόσμου, άλλα ούτε θα κολεκτιβοποιήσει την οικονομία, όπως θα εύχονταν οι Κολοζώφ όλης της γης. Περισσότερο θα επηρεάσει σε πρώτη φάση την διαδικασία λήψης αποφάσεων εντός της Ε.Ε. -είναι δυσκίνητη πλέον με 25 κράτη μέλη- παρά την καθημερινή ζωή των πολιτών. Γι’ αυτό και οι τελευταίοι αδιαφορούν, παρά τις οιμωγές των καθ’ έξιν γκρινιάρηδων.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως δεν πρέπει να συζητηθεί. Ακόμη και οι διαδικασίες μακροχρόνια διαμορφώνουν πολιτικές. Είναι κρίμα, λοιπόν, ότι άπαντες ασχολούνται για μια ακόμη φορά με το σκηνικό της πολιτικής, αν τσακώθηκε δηλαδή ο κ. Παυλόπουλος με την κ. Γιαννάκου ή αν πέταξε μια αστραφτερή (και κενή περιεχομένου) ιδέα ο κ. Βενιζέλος στην αρμόδια Επιτροπή. Η συζήτηση πρέπει να γίνει σε βάθος κι ας είναι κομμάτι ανιαρή. Όχι με όρους γκρίνιας που την κάνει η Αριστερά, αλλά με όρους πραγματικότητας. Τι δίνουμε από την εθνική μας κυριαρχία και τι προσδοκάμε να πάρουμε από συλλογική ασφάλεια και μελλοντική ευημερία. Αλλά αυτό προϋποθέτει να υπάρχει στη χώρα διαμορφωμένη μια ισχυρή άποψη για την Ελλάδα του μέλλοντος. Εδώ, δυστυχώς, πέρα από τα αριστερά φληναφήματα και τα ισχυρά φοβικά συνθήματα στο δημόσιο διάλογο δεν επιπλέει τίποτε άλλο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 20.3.2005
