Ολα αυτά τα χρόνια, που κυριαρχούσαν τα αποκαλούμενα σήμερα «τοξικά προϊόντα», το χρήμα ήταν άφθονο και φθηνό στις διεθνείς αγορές. Το αποτέλεσμα η κυβέρνηση να μην το πολυσκέφτεται κάθε φορά που υπέγραφε για επιπλέον δαπάνες.
Eίχε εν μέρει δίκιο ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος όταν, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του, είπε ότι «το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας δεν είναι ούτε το έλλειμμα ούτε το χρέος. Το δημοσιονομικό μας πρόβλημα είναι το ίδιο το πολιτικό μας σύστημα». Και είχε εν μέρει μόνο δίκιο γιατί δεν είναι μόνο το πολιτικό μας σύστημα που μας οδήγησε στα σημερινά χάλια. Είναι ένα σύμπλεγμα παραγόντων -των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μη εξαιρουμένων- που όχι μόνο δεν λύνει προβλήματα, αλλά αδυνατεί και να τα περιγράψει.
Ετσι διαβάζουμε κι ακούμε ότι για την εγχώρια κρίση στην οποία μπαίνουμε φταίει ο νεοφιλελευθερισμός. Η αλήθεια είναι ότι για την κρίση της Ισλανδίας, της Ιρλανδίας, των ΗΠΑ, της Βρετανίας μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει ο τζογαδόρικος καπιταλισμός. Φούσκωσε τις προσδοκίες όλων και τις τιμές των πάντων με αποτέλεσμα μόλις ακούστηκε ότι η «Λίμαν Μπράδερς» είναι γυμνή να αρχίσει το ντόμινο της κατάρρευσης των πλασματικών αξιών και των χάρτινων επενδύσεων.
Στην Ελλάδα, όμως, όπου δεν κατορθώσαμε να απελευθερώσουμε ούτε ένα επάγγελμα, πώς μπορεί για την εγχώρια κρίση να φταίει ο νεοφιλελευθερισμός; Ολα αυτά τα χρόνια της βασιλείας του «ανάλγητου», μόνιμο σύνθημα -όσων τον βρίσκουν ένοχο για όλα τα δεινά της οικουμένης (και συνεπώς της ελληνικής κρίσης)- ήταν η αντίσταση σ’ αυτόν.
Το σύνθημα έπιασε: η «Ολυμπιακή» έμεινε κρατική, ο ΟΣΕ χάνει μερικά δισ. κάθε χρόνο, το Δημόσιο διογκώθηκε, οι προσλήψεις μονίμων, εκτάκτων, συμβασιούχων, αγροφυλάκων πολλαπλασιάστηκαν, το δημόσιο χρέος εκτινάχτηκε από τα 168 δισ. ευρώ το 2003, σε 250 δισ. ευρώ το 2008. Είχαμε δηλαδή αύξηση 50% μέσα σε πέντε χρόνια! Πώς συνάδουν όλα αυτά με τον νεοφιλελευθερισμό, όταν σύμφωνα με τους ίδιους επικριτές του, νεοφιλελευθερισμός σημαίνει «ξεπούλημα των ΔΕΚΟ», «περικοπή των δημοσίων δαπανών» και συνεπώς μείωση του κρατικού χρέους, «απολύσεις από το Δημόσιο» και άλλα τραγικά; Μόνο αυτοί το ξέρουν, αλλά δυστυχώς πολλοί το πιστεύουν.
Για να πούμε και των δογματικών το δίκιο ο «τζογαδόρικος καπιταλισμός» συνέβαλε έστω διά της πλαγίας στην ελληνική κρίση. Ολα αυτά τα χρόνια, που κυριαρχούσαν τα αποκαλούμενα σήμερα «τοξικά προϊόντα», το χρήμα ήταν άφθονο και φθηνό στις διεθνείς αγορές. Το αποτέλεσμα η κυβέρνηση να μην το πολυσκέφτεται κάθε φορά που υπέγραφε για επιπλέον δαπάνες. Με φθηνά δάνεια μπορούσε να συντηρεί σιδηροδρομικές ανταποκρίσεις με αμαξοστοιχίες που κουβαλούσαν κατά μέσον όρο τέσσερις επιβάτες ανά δρομολόγιο, μπορούσαμε να αντέξουμε την «Ολυμπιακή» να χάνει 800.000 ευρώ ημερησίως, να προσλαμβάνει τους αγροφύλακες του 1993, να πληρώνει επιτροπές αργόμισθων και γενικώς να σπαταλά με δανεικά. Τώρα όμως που ουδείς δανείζει και αντιθέτως όλοι θέλουν ρευστό, οι προηγούμενες σπατάλες μας πιάνουν από τον λαιμό.
Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στο πολιτικό σύστημα που δεν αντιστάθηκε στις σπατάλες, αλλά βρίσκεται και στον διάχυτο λαϊκισμό που οι ευαίσθητοι κήνσορες διαλαλούν με κάθε μέσο. Κυρίως βρίσκεται στο γεγονός ότι στον δημόσιο διάλογο κυκλοφορούν διάφορα φαντάσματα τα οποία πολεμάμε. Ετσι αντί να ασχολούμαστε με τα προβλήματα, δεν μας απασχολεί καν να τα περιγράψουμε σωστά.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 17.2.2009