H δεκαετία του ’60 στοιχειώνει κάθε προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπαίνει πάντα το ερώτημα «τι έκανες τότε, υποψήφιε;»
Ο Γουίλιαμ (ή Μπιλ) Εϊερς δεν μίλησε σε όλη την προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ. Δεν μίλησε όταν η Σάρα Πέιλιν κατηγόρησε τον Ομπάμα ότι «βλέπει την Αμερική τόσο ατελή, ώστε να συνεργάζεται με έναν εγχώριο τρομοκράτη (σ.σ.: τον Εϊερς) που είχε στόχο να βλάψει τη χώρα του». Δεν μίλησε όταν το όνομά του εμφανίστηκε στις διαφημίσεις των Ρεπουμπλικανών: «Πέρα από τις ωραίες ομιλίες, πόσα ξέρετε για τον Μπαράκ Ομπάμα; Τι πραγματικά πιστεύει; Σκεφθείτε αυτό: η πτήση United 93 δεν κατάφερε να πλήξει το Καπιτώλιο στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001. Αλλά το Καπιτώλιο βομβαρδίστηκε πριν από 30 χρόνια από μια εγχώρια τρομοκρατική οργάνωση που ονομαζόταν “Weather Underground”. Ηταν μια οργάνωση που είχε κηρύξει τον πόλεμο στις ΗΠΑ, και είχε πλήξει το Καπιτώλιο, το Πεντάγωνο, αστυνομικά τμήματα κ.ά. Ενας από τους αρχηγούς παραδέχεται την τοποθέτηση βομβών και με περηφάνια δήλωσε “δεν κάναμε αρκετά”. Κάποια μέλη της οργάνωσης ανακαλύφτηκαν και έφτασαν μέχρι να σκοτώσουν αστυνομικό. Αλλά ο Μπαράκ Ομπάμα είναι φίλος με τον Εϊερς και τον υπερασπίζεται λέγοντας ότι είναι “αξιοπρεπής” και “mainstream”. Η πολιτική καριέρα του Ομπάμα ξεκίνησε από το σπίτι του Εϊερς και οι δύο ήταν στο ίδιο διοικητικό συμβούλιο μιας αριστερής οργάνωσης στο Σικάγο. Γιατί ο Μπαράκ Ομπάμα είναι φίλος με κάποιον που βομβάρδισε το Καπιτώλιο και παραμένει υπερήφανος γι’ αυτό; Ξέρετε τόσο καλά τον Μπαράκ Ομπάμα ώστε να τον εκλέξετε;».
Το κανάλι Fox φυσικά οργίασε. Ακολουθούσε τον Εϊερς και σχολίαζε ακόμη και ένα μπλουζάκι που είχε ένα «κόκκινο αστέρι». Βέβαια, η τακτική του ρεπουμπλικανικού κόμματος και των δορυφορικών του οργανώσεων ήταν η ανάμιξη ψευδών σ’ έναν καμβά αλήθειας. Ναι: ο Μπιλ Εϊερς ήταν ηγετική φυσιογνωμία της οργάνωσης «Weather Underground». Οχι: η οργάνωση δεν είχε σκοτώσει αστυνομικό. Ναι: γνώριζε τον Μπαράκ Ομπάμα (έμεναν στην ίδια γειτονιά), αλλά δεν ήταν φίλοι. Ναι: ήταν μαζί σε ένα διοικητικό συμβούλιο μιας φιλεκπαιδευτικής οργάνωσης του Σικάγο, αλλά αυτή δεν ήταν αριστερή (για την ακρίβεια τα περισσότερα μέλη του Δ.Σ. ήταν Ρεπουμπλικανοί). Ναι: ο Εϊερς γράφει στο βιβλίο του «δεν κάναμε αρκετά», αλλά δεν αναφερόταν στις βόμβες, αλλά στο σύνολο του αντιπολεμικού κινήματος της δεκαετίας του 1960 «που δεν έκανε αρκετά ώστε να καταφέρει να σταματήσει τον πόλεμο». Ναι: δεν είπε ποτέ συγγνώμη, αλλά όλο το βιβλίο του αναφέρεται στις αδιέξοδες πρακτικές της οργάνωσης που είχε στο ενεργητικό της περί τις 20 τοποθετήσεις βομβών. Ναι: φορούσε ένα μπλουζάκι με κόκκινο αστέρι, αλλά αυτό ήταν γνωστής φίρμας ρούχων. Και τέλος, ναι: σήμερα είναι «αξιοπρεπής» και «mainstream», όντας βραβευμένος καθηγητής του πανεπιστημίου του Ιλινόις και συγγραφέας πολλών βιβλίων.
Την περασμένη εβδομάδα ο Εϊερς έσπασε τη σιωπή του. Με μια σειρά συνεντεύξεων ξεκαθάρισε ότι η εκστρατεία των Ρεπουμπλικανών ήταν πολλαπλώς βρόμικη. «Η καμπάνια τους ήταν ανήθικη προς δύο κατευθύνσεις. Η μία αφορούσε την απανθρωποποίησή μου σαν να είμαι τοξικός εφιάλτης. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Είμαι δεκαετίες στη δημόσια ζωή. Εχω γράψει πολλά βιβλία και αυτά που πιστεύω για πολλά πράγματα είναι πολύ γνωστά. Είναι άτιμο να με παρουσιάζουν σαν ένα τέρας.
»Η δεύτερη πλευρά της ανηθικότητας είναι η “ενοχή διά της σχέσης”. Αυτή υπονοεί ότι αν τύχει δύο άνθρωποι να βρεθούν ταυτόχρονα σε μια συνάντηση, να πιουν μαζί ένα καφέ ή να πάρουν το ίδιο λεωφορείο, είναι ο ένας υπεύθυνος για την εμφάνιση, τη συμπεριφορά, τις απόψεις και την πολιτική του άλλου. Τίποτε δεν είναι πιο αναληθές και η άποψη ότι πρέπει να συμφωνούμε για να μιλάμε διαβρώνει μέρος της πολιτικής μας κουλτούρας (…) Η σχέση που έχω με τον εκλεγμένο πρόεδρο Ομπάμα είναι όμοια με τη σχέση που έχουν χιλιάδες ή δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι». (Ραδιοφωνική συνέντευξη, «NPR», 19.11.2008)
Το αστείο είναι ότι ακόμη και μετά την εκλογή, ακόμη και μετά τις εξηγήσεις, η Σάρα Πέιλιν επιμένει. Διά της γκεμπελικής μεθόδου των επαναλαμβανόμενων ερωτήσεων αφήνει υπονοούμενα (που μάλλον τώρα έχουν στόχο να υπάρχει το ερώτημα στις εκλογές του 2012, όταν ο Ομπάμα θα είναι υποψήφιος κι αυτή ελπίζει να είναι αντίπαλός του). «Τώρα που η προεκλογική εκστρατεία τέλειωσε, απομένει το ερώτημα: ποια είναι η σχέση του Μπαράκ Ομπάμα με έναν εγχώριο τρομοκράτη που ήθελε να καταστρέψει το Πεντάγωνο και το Καπιτώλιο;» ρώτησε δήθεν αθώα στο CNN στις 12 Νοεμβρίου.
Τα απομεινάρια μιας δεκαετίας
Ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν στην προεφηβεία όταν δρούσε η οργάνωση «Weather Underground». Δεν μπορούσε φυσικά να κατηγορηθεί για συμμετοχή στην οργάνωση ή σε κάποια από τις εκφάνσεις εκείνης της ταραγμένης δεκαετίας, όπως κατηγορήθηκε ο Μπιλ Κλίντον ότι «τότε κάπνισε μαριχουάνα». Δεν μπορούσε επίσης να έχει τα εύσημα του Τζον Μακέιν ότι πολέμησε κι αιχμαλωτίστηκε στο Βιετνάμ. Ομως, η δεκαετία του ’60 στοιχειώνει κάθε προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μπαίνει πάντα το ερώτημα «τι έκανες τότε, υποψήφιε;». Για τον Μπιλ Εϊερς το γεγονός ότι η προεκλογική εκστρατεία μπήκε στα χωράφια της «ενοχής διά της γνωριμίας» έχει τα θετικά του, διότι κατά μια έννοια αυτή θα είναι η τελευταία προεκλογική εκστρατεία που έχει αναφορές στη δεκαετία του 1960.
«Αυτό μπορεί να είναι ένα καλό πράγμα, το ότι θα αφήσουμε πίσω τον πολιτισμικό πόλεμο και τη νοσταλγία εκείνης της εποχής, αλλά έχει και μια κακή πλευρά. Και αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι ως έθνος, ως κουλτούρα, ως λαός δεν ήρθαμε πρόσωπο με πρόσωπο με τα γεγονότα της δεκαετίας του ’60 και το νόημά τους σήμερα. Νιώθω και το υποστηρίζω χρόνια ότι πρέπει να γίνει μια επιτροπή αλήθειας και συμφιλίωσης για τον πόλεμο του Βιετνάμ και σ’ αυτήν αν ο Χένρι Κίσινγκερ (τότε υπουργός Εξωτερικών), ο Ρόμπερτ Μακναμάρα (τότε υπουργός Αμυνας), ο Μπομπ Κέρι (γερουσιαστής, που χρόνια μετά αποκαλύφθηκε ότι ως μάχιμος στις ειδικές δυνάμεις συμμετείχε σε εγκλήματα πολέμου), ο Τζον Κέρι (υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος το 2004, βετεράνος του Βιετνάμ και κατόπιν εκπρόσωπος της οργάνωσης “Βετεράνοι εναντίον του Πολέμου”), ο Τζον Μακέιν κι εγώ, όλοι πούμε τι κάναμε εκείνα τα χρόνια, να τα συγκρίνουμε και να δούμε τι σημαίνουν, μπορούμε να μάθουμε πολλά. Πιστεύω ότι τότε θα φανεί πως οι ενέργειές μου παρόλο που ήταν ακραίες, παρόλο που συνιστούσαν βανδαλισμούς επειδή καταστρέφαμε περιουσίες, ήταν σχετικά ήπιες πράξεις σχετικά με εκείνες που άλλοι άνθρωποι εκείνη την εποχή έκαναν. Σ’ αυτή τη διαδικασία αλήθειας τελικά θα μάθουμε ότι η εισβολή σε μια άλλη χώρα, η κατοχή μιας άλλης χώρας, η προσπάθεια να γίνουμε η “αστυνομία του κόσμου”, είναι μια τρομακτική και καταστροφική πορεία, όχι μόνο για τον κόσμο αλλά και για μας».
Ιnfo
– Bill Ayers «Fugitive Days: A Memoir», εκδ. Penguin.
– Τζέρι Ρούμπιν, «Do it», εκδ. Διεθνής Βιβλιοθήκη.
– Η Αμερική της αμφισβήτησης 1960-80 (συλλογικό), Εναλλακτικές Εκδόσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 30.11.2008
