Το σκάνδαλο Βατοπεδίου έχει μια θρησκευτική πτυχή, που αφορά τις σχέσεις της εκκλησίας με τον Μαμωνά. Εχει μια πολιτική πτυχή που αφορά τον απίστευτο συντονισμό της ελληνικής διοίκησης για να παραδοθεί στη Μονή η περιουσία του ελληνικού κράτους. Εχει όμως και μια διαχρονική πτυχή που αφορά τις σχέσεις κράτους κι εκκλησίας.
Η απομάκρυνση του εν πολλές αμαρτίες περιπεσόντος ηγουμένου πιθανότατα θα απάλυνε τον πόνο των ευσεβών Χριστιανών που είδαν το «Περιβόλι της Παναγιάς» να γίνεται «Οίκος Οφσόρ Εμπορίου». Πιθανότατα θα έκλειναν τα αυτιά τους σε άλλα εύλογα ερωτήματα, όπως «πώς είναι δυνατόν μια μονή να έχει γίνει “Vatopedi Ltd” και ουδείς μοναχός να μην έχει αντιληφθεί το παραμικρό;» Θα ήταν βάλσαμο για όσους πιστεύουν ότι τα πάρε-δώσε της εκκλησίας με τον Μαμωνά περιορίζονται σε μια δράκα «Αγίων» που λόγω κυπριακών ηθών κι εθίμων έγιναν τραπεζίτες και χρηματιστές. (Σ.Σ.: Ακούστηκε σαν εξήγηση κι αυτό: το σκάνδαλο έχει ρίζες στην παράδοση της κυπριακής εκκλησίας, η οποία είναι ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες της μεγαλονήσου).
Ολα τα παραπάνω όμως αφορούν την ορθόδοξη κοινότητα και είναι απορίας άξιον πως ο πνευματικός της ηγέτης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν άδραξε την ευκαιρία να απολυμάνει μια πληγή που κακοφορμίζει στο σώμα της εκκλησίας. Σίγουρα μπορούσε να κάνει περισσότερα παρά να περιμένει «άχρι καιρού».
Πέρα όμως από τη ζημιά που γίνεται στην ορθοδοξία υπάρχει και μια ζημιά στην ελληνική Πολιτεία, η οποία αφορά όλους τους Έλληνες· ορθοδόξους και μη. Το κράτος αποδείχθηκε διάτρητο στις δόλιες επιδιώξεις των μοναχών. Οταν θες να γίνει μια δουλειά», κατέθεσε στην εξεταστική επιτροπή εις των Βατοπεδινών, «πας στον υπουργό για να την κάνεις.» Το περίεργο, λοιπόν δεν είναι, ότι οι μοναχοί αποτάθηκαν στους υπουργούς· κάθε Ελληνας αν μπορεί το ίδιο κάνει. Το επικίνδυνο είναι ότι οι μοναχοί -σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ελληνες – όχι μόνο πήγαν στους υπουργούς, αλλά έκαναν και τις δουλειές τους. Και το μελλοντικά επικίνδυνο συνίσταται στο εξής: ακόμη κι αν φύγει ο Εφραίμ τι διασφαλίζει τους ανεξαρτήτως θρησκεύματος πολίτες ότι «άχρι καιρού» δεν θα εμφανιστεί ένας άλλος Εφραίμ, ο οποίος θα διεκδικήσει και θα πάρει τον Λευκό Πύργο; (σ.σ: Γιατί; Βυζαντινό μνημείο δεν είναι κι αυτό;)
Η απομάκρυνση λοιπόν του Εφραίμ μπορεί να λύνει ένα πρόβλημα της Ορθοδοξίας, δεν λύνει όμως κανένα πρόβλημα της Πολιτείας. Κι αυτό επειδή το ιδεολόγημα του ελληνοχριστιανισμού επιτρέπει σε κάποιους όχι μόνο να ταυτίζουν το έθνος με την εκκλησία, αλλά και το κράτος με την εκκλησία. Οταν «όλοι είμαστε μια οικογένεια», επόμενο είναι να τη διαχειρίζονται την περιουσία μας οι πατέρες. Οταν δεν χωρίζονται τα του Καίσαρος, από τα του Θεού και η φεουδαρχία της Βυζαντινής και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το νεοτερικό ελληνικό κράτος έχουμε σκάνδαλα σαν αυτά του Βατοπεδίου.
Το εν λόγω σκάνδαλο έχει μια θρησκευτική πτυχή, που αφορά τις σχέσεις της εκκλησίας με τον Μαμωνά. Εχει μια πολιτική πτυχή που αφορά τον απίστευτο συντονισμό της ελληνικής διοίκησης για να παραδοθεί στη Μονή η περιουσία του ελληνικού κράτους. Οσο κι αν επιχειρείται να μας πείσουν ότι το «νιάου-νιάου» που ακούγεται από τα κεραμίδια είναι γλωσσομαθής σκύλος, όλοι οι πολίτες κατανοούν ότι υπήρξε κεντρικός σχεδιασμός. Εχει όμως και μια διαχρονική πτυχή που αφορά τις σχέσεις κράτους κι εκκλησίας. Κι αυτή δεν ξεκαθαρίζει ακόμη κι αν φύγει ο Εφραίμ από την Μονή. Διότι, δυστυχώς, ο τελευταίος, βρήκε κι έκανε.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 3.12.2008
