Το πρόβλημα των πανεπιστήμιων δεν είναι πρωτίστως πρόβλημα νόμων. Είναι κυρίως αποτέλεσμα ενός ριζωμένου παραλογισμού.
Βάσιμες είναι όλες οι κριτικές που γίνονται για τον νέο νόμο περί Ανώτατης Εκπαίδευσης που παρουσίασε η κυβέρνηση και προσπαθεί να τον βαφτίσει «νόμο-πλαίσιο». Και λίγος είναι και αποσπασματικός είναι και απλώς ρυθμίζει κάποια πράγματα του προηγούμενου νόμου τα οποία είχαν πλέον κακοφορμίσει. Κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά τομή και μεταρρύθμιση δεν είναι.
Ορθά είναι όλα αυτά, αλλά τι ακριβώς περιμέναμε; Οταν σε μια κοινωνία κυριαρχεί η άποψη ότι έχουν το δικαίωμα να καταστρέφουν δημόσια περιουσία διότι προωθούν «υψηλότερους σκοπούς», σε ποια πλατφόρμα μπορεί να στηριχτεί μια λογική νομοθεσία για το άσυλο; Οταν οι φίλοι του α΄ ή του β΄ καταδικασθέντος για δολοφονίες μπορούν να καταλαμβάνουν τα πανεπιστήμια και αυτό ονομάζεται «ελεύθερη διακίνηση ιδεών», σε ποια ορθολογική βάση μπορεί να λειτουργήσει ένα ΑΕΙ; Οταν η κυρίαρχη άποψη έχει ποινικοποιήσει ιδεολογικά τον νεοφιλελευθερισμό, τότε εύκολα ξεμπερδεύει με την αξιολόγηση των ΑΕΙ βαφτίζοντάς τη «νεοφιλελεύθερη». Οταν η παγκοσμιοποίηση θεωρείται πηγή μόνο δεινών, κάθε πανεπιστήμιο που ανοίγεται στα διεθνή πράγματα την υπηρετεί και επομένως πρέπει να εμποδιστεί.
Οταν η κυρίαρχη άποψη ποινικοποιεί συλλήβδην την επιχειρηματικότητα, με ποιο ηθικό έρεισμα ένας επιχειρηματίας μπορεί να χρηματοδοτήσει μια έδρα ή ένα ερευνητικό πρόγραμμα; Οταν η αγορά δεν κάνει τίποτε καλό αλλά απλώς δημιουργεί ανισότητες, τότε πώς μπορεί να συνδεθούν τα πανεπιστήμια με την αγορά εργασίας; Οταν γενικώς, κατά την κυρίαρχη άποψη, ο καπιταλισμός παράγει μόνο δεινά, κάθε βελτίωση του πανεπιστημίου βελτιώνει και τον μηχανισμό παραγωγής αυτών των δεινών.
Το λογικοφανές σχήμα είναι απλό: όλα είναι καπιταλιστικά και νεοφιλελεύθερα και εξ ου επικίνδυνα για τις κατακτήσεις και τα δικαιώματα του λαού. Οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης του υπάρχοντος συστήματος απλώς μεγιστοποιεί αυτούς τους κινδύνους. Οπότε προτιμότερο είναι να μην αλλάξει τίποτε. Να ζούμε στον κακό καπιταλισμό που έχουμε, παρά σε ένα καλύτερο (τον οποίο εξάλλου πιο δύσκολα θα ανατρέψουμε).
Το πρόβλημα των πανεπιστήμιων δεν είναι πρωτίστως πρόβλημα νόμων. Είναι κυρίως αποτέλεσμα ενός ριζωμένου παραλογισμού που εμφανίζεται στην ελληνική κοινωνία με αριστερή λεοντή. Και η υπάρχουσα νομοθεσία προβλέπει σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας, αλλά κάποιοι χτίζουν τις πόρτες των γραφείων διασύνδεσης και μάλιστα επευφημούνται για το «πνεύμα αντίστασης» που δείχνουν στον «ανάλγητο νεοφιλελευθερισμό». Και ο νυν νόμος (γραπτός και άγραφος) απαγορεύει τον τραμπουκισμό των φοιτητών κατά καθηγητών, αλλά δεν υπήρξε δα και κανένας αποτροπιασμός όταν φοιτητές στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο έβγαλαν σηκωτό από το γραφείο του τον αντιπρύτανη του ιδρύματος. Αντιθέτως τα περισσότερα απ’ όσα γράφτηκαν υμνούσαν την αποφασιστικότητα κάποιων σπουδαστών να αντιταχθούν στην «ιδιωτικοποίηση του συσσιτίου των φοιτητών».
Σε αυτόν τον ριζωμένο παραλογισμό ποντάρουν οι ποικιλώνυμες συντεχνίες για να βασιλεύουν. Η ΠΟΣΔΕΠ δεν προτείνει κάτι για τα Πανεπιστήμια. Απλώς επισείει μπαμπούλες: του νεοφιλελευθερισμού, του καπιταλισμού της αγοράς, της παγκοσμιοποίησης κ.λπ. Κρύβει πίσω από το κυρίαρχο ιδεολόγημα τα συντεχνιακά της αιτήματα. Βέβαια, αυτοί κάνουν μια χαρά τη δουλειά τους. Η υπόλοιπη κοινωνία που πληρώνει τι κάνει;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 25.2.2007
