Τα ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα παράγουν πληθωριστικά πτυχία, τα οποία δεν αντικατοπτρίζουν καμιά πραγματική αξία.
Υπάρχει μια επικίνδυνη παραδοχή πίσω από την επιχειρηματολογία κατά της βάσης εισόδου του «δέκα» στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Η παραδοχή ότι αυτή η χώρα κατοικείται από ανεύθυνους ανθρώπους, οι οποίοι δεν μπορούν να ανατρέψουν τη μοίρα τους, δεν μπορούν να υπερβούν την κατάστασή τους και η Πολιτεία πρέπει απλώς να αφαιρεί από μπροστά τους τα εμπόδια. Προσοχή! Οχι να τους βοηθήσει να τα υπερβούν, αλλά να τα αφαιρεί…
Η αλήθεια είναι πως οι εισαγωγικές εξετάσεις στην Ανώτατη Παιδεία δείχνουν χάσμα μεταξύ των κατά κανόνα υποβαθμισμένων δυτικών συνοικιών της Αθήνας και των βορείων προαστίων. Δυτικά το ποσοστό αποτυχίας είναι 52% και Βόρεια 15%. Αυτό έστρεψε πολλούς, με πρώτους τον κ. Αλαβάνο και τους συνοδοιπόρους του, να επιχειρηματολογήσουν υπέρ της κατάργησης της βάσης στις εξετάσεις. Εκ πρώτης όψεως η επιχειρηματολογία έχει λογική: αφού το σύστημα των εξετάσεων αναπαράγει ταξικούς διαχωρισμούς της ελληνικής κοινωνίας ας το καταργήσουμε.
Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι καταργείται η βάση και άπαντες, δυτικοί και βόρειοι, πλούσιοι και πτωχοί, αμελείς και μελετηροί μπαίνουν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Με την είσοδό τους όμως δεν καταργείται ο ταξικός διαχωρισμός. Οι φοιτητές των βορείων προαστίων εξακολουθούν να είναι κατά κανόνα πιο πλούσιοι από τους φοιτητές των δυτικών συνοικιών. Εκ των πραγμάτων λοιπόν η «δικαιοσύνη της μη- βάσης» πρέπει να επεκταθεί και ενός των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Αυτό παλιότερα ονομαζόταν «δημοκρατικό πέντε». Ολοι πρέπει να περνούν τα μαθήματά τους, είτε έχουν διαβάσει, είτε όχι.
Οι ίδιοι κοινωνικοί λόγοι που κατήργησαν τη «βάση του δέκα», υπάρχουν και στο πτυχίο. Με ποια λογική θα απαγορεύσουμε να γίνουν πτυχιούχοι εκείνοι που δεν μπορούν να περάσουν τα μαθήματα αφού τους επιτρέψαμε να γίνουν φοιτητές ασχέτως των επιδόσεών τους; Κι αφού πάρουν το πτυχίο -έστω χωρίς τις γνώσεις που αυτό πιστοποιεί- με ποια λογική θα τους απαγορεύσουμε π.χ. να οδηγούν αεροπλάνα; Τι; Μόνο τα παιδιά των βορείων προαστίων θα γίνονται πιλότοι;
Ετσι λοιπόν τα ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα παράγουν πληθωριστικά πτυχία, τα οποία όπως το πληθωριστικό χρήμα δεν αντικατοπτρίζουν καμιά πραγματική αξία. Είναι απλά χαρτιά που δεν πιστοποιούν τίποτε. Ποιος προσλαμβάνει πλέον ένα απόφοιτο ΤΕΙ λογιστικής χωρίς να δοκιμάσει τις γνώσεις του; Δοκιμάζοντας, όμως, την επάρκειά του νομιμοποιείται η «απλήρωτη μαθητεία» που είναι «απλήρωτη εργασία». Κι αν υποθέσουμε ότι έχουμε τέτοιο αυστηρό σύστημα ελέγχων (που δεν έχουμε) που δρακόντεια απαγορεύει την εκμετάλλευση της μαθητείας θα έχουμε ανεργία νέων. Ποιος θα προσλάβει ένα νέο, όταν το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί δύο χρόνια τουλάχιστον πριν παράγει τον μισθό που του δίνει; Τα εμπόδια που για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης αφαιρέθηκαν καθ’ όλη την εκπαιδευτική διαδικασία εμφανίζονται στο τέλος ως ένα βουνό αδικίας.
Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να μείνουμε ασυγκίνητοι στις διαφορές που εμφανίζονται μεταξύ δυτικών συνοικιών και βορείων προαστίων. Αντί όμως να καταργούμε τη διαδικασία που πιστοποιούν αυτό το χάσμα οφείλουμε να το κλείσουμε. Κι εδώ μπαίνει η ευθύνη της πολιτείας. Ενας, έστω ατελής, μηχανισμός είναι η «πρόσθετη διδακτική στήριξη». Το κρατικό φροντιστήριο δεν είναι το άπαν, αλλά, όπως καταγγέλλει η ΟΛΜΕ, αυτό το ελάχιστο έπεσε θύμα οικονομικών περικοπών του υπουργείου παιδείας. Αντί να βελτιωθεί κατ’ ουσία καταργήθηκε, δίνοντας την ευκαιρία στους λαϊκιστές να ψαρεύουν στα θολά νερά των βάσεων.
Το υπουργείο παιδείας πρέπει να κριθεί όχι για το αν έβαλε βάση στις εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά για το αν βοήθησε πραγματικά τους μαθητές να περάσουν αυτή τη βάση. Γιατί, όπως είπε και ο Αμερικανός εκπαιδευτικός Γουίλ Μακάρθι «το ιδανικό κράτος προσφέρει στους πολίτες του τα εργαλεία για να πετύχουν και την ελευθερία να αποτύχουν».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 11.7.2006
