Οι μεταφορικές έννοιες όμως κάποιες φορές αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και κάποιες άλλες ορίζουν (έστω υποσυνείδητα) συμπεριφορές.
Το 1990 Ανδρέας Παπανδρέου προέβλεψε ότι «η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πέσει σαν ώριμο φρούτο». Το γεγονός ότι η κυβέρνηση έπεσε μετά από τρία χρόνια, έφτιαξε μια νέα πολιτική θεωρία η οποία, παρά το γεγονός ότι πάσχει πολλαπλώς, έχει ακόμη μια περίεργη αίγλη.
Η θεωρία είναι προβληματική καταρχήν στη γέννησή της: Διατυπώθηκε από τον οξυδερκή σε κινήσεις τακτικής πολιτικό για να κατασιγάσει τις αντιδράσεις της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης. Ο γηραιός και ασθενής αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έστελνε σήμα στο κόμμα του: «παρά τη δική μου κατάσταση, σύντομα θα πάρουμε την εξουσία, ελέω … ωρίμανσης».
Η θεωρία πάσχει και στην κατάληξή της. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. έπεσε για πολλούς λόγους, αλλά όχι επειδή… ωρίμασε. Αντιθέτως, ήταν «πολύ άγουρη» το 1993. Δεν είχε κλείσει καν τετραετία.
Παρά το προβληματικόν της, η θεωρία απέκτησε πολλούς οπαδούς ανάμεσα στα στελέχη της φιλελεύθερης παράταξης. Μια εκδοχή της εμφανίσθηκε πριν τις εκλογές του 2000, όπου πολλοί κοιτώντας την ιστορία υπολόγιζαν ότι το ΠΑΣΟΚ παραωρίμασε στην εξουσία. «Κανένα κόμμα δεν κέρδισε τρίτη εκλογική νίκη στη σειρά» ισχυρίζονταν, ξεχνώντας ότι στην πολιτική (όπως και στη ζωή) υπάρχει για όλα τα πράγματα η πρώτη φορά. Έτσι κι αλλιώς η θεωρία της ωριμότητας εμπεριέχει ένα άρρητο αξίωμα: η πρωτοβουλία των κινήσεων ανήκει στο… φρούτο κι όχι σε εκείνους που απλώς αναμένουν να καρπωθούν το όφελος της ωρίμανσής του.
Η αλήθεια είναι ότι μετά το μάθημα της 9ης Απριλίου και κάποια σκαμπανεβάσματα στις δημοσκοπήσεις η ωρίμανση έπαψε να θεωρείται καθοριστικός παράγων στην πολιτική διαδικασία. Υπήρξε και σχετική αρθρογραφία που μετονόμαζε το ΠΑΣΟΚ από «ώριμο φρούτο» σε «σκληρό καρύδι».
Οι μεταφορικές έννοιες όμως κάποιες φορές αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και κάποιες άλλες ορίζουν (έστω υποσυνείδητα) συμπεριφορές. Για πολλά στελέχη της Ν.Δ. η θεωρία περί ωρίμανσης οδήγησε -ίσως να υπήρξε και άλλοθι- σε ιδεολογική απραξία. Η θεώρηση του ΠΑΣΟΚ ως… καρπού (ώριμου ή σκληρού) υπαγορεύει πολιτική απηνούς κριτικής, η οποία είναι μεν χρήσιμη, αλλά δεν είναι το άπαν. Διότι είναι καλό να λέει κάποιος ότι «αυτό είναι στραβό», χρησιμότερο όμως για τον τόπο είναι να επισημαίνει και τους τρόπους διόρθωσής του. Έτσι διευκολύνεται το αντιπολιτευτικό έργο που κάνει η Ν.Δ. και κυρίως το κυβερνητικό που θα βρει μπροστά της.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 6.12.2002
