Υπάρχει κίνδυνος «ανεξέλεγκτης παντοδυναμίας Μητσοτάκη» μετά τις αυριανές εκλογές, όπως λέει ο κ. Αλέξης Τσίπρας; Υπάρχει, όπως υπήρχε «ανεξέλεγκτη παντοδυναμία» του κ. Τσίπρα το 2015, όταν αυτός αποφάσισε την καταστροφική διαπραγμάτευση, ένα τραγικό δημοψήφισμα με ακατανόητο ερώτημα, συν τη σωτήρια kolotoumpa την τελευταία στιγμή. Το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν ήταν προϊόν ενός συστήματος με μηχανισμούς ελέγχου και ισορροπιών της εξουσίας. Και τα κακά και το (έσχατο) καλό εκείνης της περιόδου ήταν αποτέλεσμα της άτυπης μοναρχίας που ασκεί κάθε πρωθυπουργός.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν η Νέα Δημοκρατία θα έχει 155, 160 ή 170 βουλευτές, αλλά τι κάνουν αυτοί. Νομοθετούν και ελέγχουν την εκτελεστική εξουσία, όπως είναι το συνταγματικό τους καθήκον, ή είναι απλώς ο «ευρύτερος κύκλος του βασιλιά»; Να σημειώσουμε ότι με 158 βουλευτές κυβερνητική πλειοψηφία και ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση του 31,6% είδαμε τη συγκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, όταν οι βουλευτές της Ν.Δ. ακύρωσαν τον συνταγματικό τους ρόλο για να αποκρύψουν τις πομπές ακόμη και υπαλλήλων του κράτους.
Αυτή η κατάσταση επιτείνεται από το «επιτελικό κράτος» όπως τουλάχιστον το υλοποιεί ο κ. Μητσοτάκης. Ως ιδέα είναι εξαιρετική, αρκεί να συνοδεύεται από άλλες μεταρρυθμίσεις αποκέντρωσης, διότι με το ίδιο κράτος το επιτελείο στο Μαξίμου απλώς προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο διοίκησης σε ένα δαιδαλώδες σύστημα. Το «επιτελικό κράτος» μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό σε κάποια εμφανή πράγματα, αλλά δεν μπορεί να αγγίξει τα πολλά και αφανή που έχει το μεγάλο και συγκεντρωτικό κράτος.
Μια μεταρρύθμιση της Ν.Δ., που εκκρεμεί από τα χρόνια του κ. Αντώνη Σαμαρά, είναι η παραχώρηση του ΕΝΦΙΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση, έτσι ώστε οι πολίτες σε κάθε δήμο να επιλέγουν το ύψος του φόρου που θέλουν να πληρώνουν και την ποιότητα των υπηρεσιών που τους παρέχεται. Από το 2018 ο κ. Μητσοτάκης έλεγε «το 2021, διακόσια χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση (…) μεταφέρουμε την αρμοδιότητα για τον φόρο ακίνητης περιουσίας –αυτό το οποίο αποκαλούμε ΕΝΦΙΑ– από το κεντρικό κράτος στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ωστε να μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση να καθορίζει –ενδεχομένως μέσα σε ένα πλαίσιο το οποίο μπορούμε να καθορίσουμε και να συζητήσουμε– το ύψος της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας και στη συνέχεια να μπορεί, προφανώς με τη βοήθεια του κράτους, να εισπράττει αυτούς τους φόρους και να τους διαθέτει, αποδίδοντας πάντα τελικό λογαριασμό στους ίδιους τους δημότες» (25.9.2018).
Εκτοτε η τύχη αυτής της μεταρρύθμισης αγνοείται.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 24.6.2023
