Η Ελλάς βρίσκεται και πάλι σε σταυροδρόμι. Κρίνει και θα κριθεί αν επιμένει στον ευρωπαϊκό δρόμο.
Σήμερα είναι η μέρα της κρίσης. Οχι της οικονομικής· αυτή ήταν χθες και δυστυχώς θα είναι και αύριο. Σήμερα οι Ελληνες πολίτες καλούνται να ζυγίσουν υποψηφίους, να κρίνουν προγράμματα και να αποφασίσουν. Σε αντίθεση όμως με τις εκλογές του παρελθόντος η σημερινή τους απόφαση δεν θα εκλέξει μόνο κυβέρνηση ή δεν θα προκρίνει απλώς την ακυβερνησία. Θα βαρύνει σε μεγάλο βαθμό για την πορεία που θα πάρει ο τόπος. Θα συνεχίσουμε τον -ομολογουμένως- δύσκολο δρόμο προς τα δυτικά ή θα διολισθήσουμε προς νότον; Θα στείλουμε μήνυμα ότι, παρά τις θυσίες και τα προβλήματα, είμαστε αποφασισμένοι να μείνουμε στο κλαμπ των ισχυρών της Ευρώπης ή θα κατρακυλήσουμε σε αυτό που πολλοί θεωρούν βαλκανικό μας πεπρωμένο;
Η οικονομική κρίση που βιώνουμε μας επιτρέπει να λέμε ό,τι θέλουμε για το πολιτικό σύστημα. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι αυτός ο τόπος ευτύχησε να έχει πολιτικές ηγεσίες που είδαν πιο μακριά από τους συνεγερμένους με λαϊκιστικά συνθήματα ψηφοφόρους. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μάς έβαλε εκόντες άκοντες στην ΕΟΚ (αλλά δυστυχώς δεν μάθαμε να κολυμπάμε) και ο κ. Κωνσταντίνος Σημίτης μάς έβαλε -έστω πρόχειρα- στην ΟΝΕ (αλλά δυστυχώς δεν μάθαμε να παράγουμε). Δύο φορές στον 20ό αιώνα η επιμονή κάποιων πολιτικών ηγεσιών μάς ενέταξε στους νικητές των παγκοσμίων πολέμων και δύο φορές οι εμμονές κάποιων πολιτικών ηγεσιών οδήγησαν στην αυτοκαταστροφή μας. Πολλές φορές πιστέψαμε στις εύκολες λύσεις και ο δρόμος αποδείχθηκε πιο δύσβατος· κάποιες φορές και καταστροφικός.
Δεν ξέρουμε τι σκεπτόταν ο μέσος ψηφοφόρος ο οποίος της 1η Νοεμβρίου του 1920 προέκρινε την «μικρά αλλ’ έντιμον Ελλάδα». Πιθανότατα είχε κουραστεί από μια οκταετή πολεμική προσπάθεια. Ισως να φανταζόταν ότι η Ελλάδα είναι πολύ σημαντική για να την αφήσουν οι σύμμαχοι στην τύχη της. Σίγουρα ίσχυε αυτό που έγραψε η Πηνελόπη Δέλτα στο ημερολόγιό της: «Η πλειοψηφία του λαού συστηματικώς εξαπατηθείσα, παρεγνώριζε κατά βάσιν την πραγματικότητα». Το βέβαιο είναι ότι δύο χρόνια έζησε την καταστροφή. Δεν ήταν ξαφνική, ούτε μονομιάς. Ηταν η μία απόφαση που έφερνε την άλλη, πυροδοτούμενη από τη νοσταλγία, όπως την κατέγραψε ο Γεώργιος Α. Βλάχος «την καλήν εποχήν, όπου τα σύνορά μας ήσαν στενά, αλλά η απέραντος αγάπη των Ελλήνων προς την Ελλάδα, κατά την οποίαν δεν εφθάναμε εις τον Βόσπορον, αλλά δεν εδολοφονούμεθα εις τους δρόμους της πρωτευούσης, κατά την οποία ήτο μικρά η Ελλάς, αλλά πατρίς όλων των Ελλήνων, και όχι μεγάλη αλλά φέουδον ξενικόν».
Σήμερα η Ελλάς βρίσκεται και πάλι σε σταυροδρόμι. Κρίνει και θα κριθεί. Το αποτέλεσμα των εκλογών θα στείλει μήνυμα σε μια -όλο και πιο δύσθυμη για την ελληνική κατάσταση- Ευρώπη. Συνεχίζει στον δρόμο της οικονομικής ανόρθωσης και της ευρωπαϊκής σταθερότητας ή θέλει να τραβήξει τον δρόμο της; Θα κριθεί αν έμαθε από τα λάθη του παρελθόντος -ακόμη και του πιο πρόσφατου- ή αν επιμένει σε λύσεις μαγικές και ονειρεμένες. Φυσικά η ευρωπαϊκή επιλογή δεν τελειώνει με τη δύση του ηλίου. Αν προκριθεί θα πρέπει από αύριο να γίνει πράξη, και αυτό δεν είναι εύκολο αλλά δεν πρέπει να μας τρομάζει. Ευρωπαϊκές, εξάλλου, προσπαθούν να γίνουν όλες οι χώρες στον περίγυρό μας. Δεν είναι εύκολο και γι’ αυτούς, αλλά τα αγαθά με επιμονή και κόπους κτώνται.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 6.5.2012
