Κυρίαρχη είναι η κακομοιριά να δείχνουν όλοι με το δάχτυλο τους υφισταμένους τους. Ο πρωθυπουργός «οργίζεται» και δείχνει τους υπουργούς του, οι υπουργοί «δυσφορούν» και δείχνουν τα στελέχη του τομέα ευθύνης τους και τα στελέχη δείχνουν τους υπαλλήλους που πυροβόλησαν ή δεν πυροβόλησαν.
Eντάξει! Η Ισπανία μάς πέφτει μακριά για να γίνουν συγκρίσεις. Αν και στη δεκαετία του 1980 ήμασταν περίπου στην ίδια μοίρα, τώρα η συγκεκριμένη χώρα της Ιβηρικής θεωρείται δυτική και προηγμένη. Οπότε μπορούμε να θαυμάζουμε το γεγονός ότι εκεί οι υπουργοί αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη και παραιτούνται. Αντιγράφουμε από την χθεσινή «Καθημερινή»: «Ο υπουργός Δικαιοσύνης της σοσιαλιστικής κυβέρνησης, Μαριάνο Φερνάντεθ Μπερμέχο, εξαναγκάστηκε τελικά σε παραίτηση (…) Ο Μπερμέχο βρέθηκε στο στόχαστρο των συντηρητικών μέσων ενημέρωσης όταν αποκαλύφθηκε ότι συμμετείχε, προ δύο εβδομάδων, σε κυνήγι στη νότια Ισπανία, μαζί με τον δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν, ο οποίος συντονίζει τις έρευνες για τα θρυλούμενα σκάνδαλα.» («Καθημερινή» 24.2.2009).
Και αν η Ισπανία μάς πέφτει μακριά και τη θεωρούμε μια εξωτική δυτική χώρα, η Κύπρος είναι πιο κοντά και πιο… δική μας. Αντιγράφουμε από την «Καθημερινή» της 17ης Δεκεμβρίου 2008. «Παραιτήθηκε σήμερα και η παραίτησή του έγινε δεκτή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο υπουργός Δικαιοσύνης Κύπρος Χρυσοστομίδης αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την απόδραση του ισοβίτη κατάδικου Αντώνη Προκοπίου Κίτα. Ο κ. Χρυσοστομίδης (…) υπέβαλε εκ νέου την παραίτησή του στη διάρκεια σημερινής συνεδρίας του υπουργικού συμβουλίου, με κύριο θέμα συζήτησης τη λήψη αποφάσεων για το θέμα της απόδρασης και διόρθωσης σαθρών καταστάσεων στις Κεντρικές Φυλακές. Ο κ. Χρυσοστομίδης απέφυγε να επιρρίψει ευθύνες είτε στον διευθυντή των φυλακών είτε την αστυνομία, αναφέροντας όμως ότι κανένας δεν είναι υπεράνω αρχών και είπε ότι χρειάζεται η συνεργασία όλων για εξιχνίαση της υπόθεσης.» («Καθημερινή» 17.2.2008).
Η τελευταία περίπτωση προσφέρεται για συγκρίσεις όχι μόνο γιατί πρόκειται για τους «αδελφούς Κυπρίους» ούτε γιατί η παραίτηση είχε ως αφορμή τη δραπέτευση ενός κρατουμένου. Ο κ. Χρυσοστομίδης και η κυβέρνηση Χριστόφια ήταν πολύ φρέσκοι στην καρέκλα τους: ανέλαβαν τον Φεβρουάριο του 2008, δέκα μήνες πριν από την απόδραση και την παραίτηση. Και όμως, ο υπουργός δεν κρύφτηκε πίσω από το νεοελληνικό «παραλάβαμε χάος και ιδού τα αποτελέσματα». Δήλωσε ευθαρσώς ότι «είναι θέμα πολιτικής ευθιξίας να αναλαμβάνει ο πολιτικός προϊστάμενος τις ευθύνες για τα λάθη των υφισταμένων του για τους οποίους έχει την εποπτεία. Eτσι, για όσα πιθανόν να έχω παραλείψει αισθάνθηκα την ανάγκη να υποβάλω την παραίτησή μου».
Υπάρχει όμως και ένα άλλο στοιχείο. Ο κ. Χρυσοστομίδης -σε αντίθεση με τους δικούς μας υπουργούς- απέφυγε να επιρρίψει ευθύνες είτε στον διευθυντή των φυλακών είτε στην αστυνομία. Αντιθέτως στην Ελλάδα η πολιτική ευθιξία όχι μόνο δεν είναι ζητούμενο, αλλά κινδυνεύει να ποινικοποιηθεί. Κυρίαρχη είναι πλέον η κακομοιριά να δείχνουν όλοι με το δάχτυλο τους υφισταμένους τους. Ο πρωθυπουργός «οργίζεται» και δείχνει τους υπουργούς του, οι υπουργοί «δυσφορούν» και δείχνουν τα στελέχη του τομέα ευθύνης τους και τα στελέχη δείχνουν τους υπαλλήλους που πυροβόλησαν ή δεν πυροβόλησαν. Αυτό κάνει μεγαλύτερη ζημιά απ’ όσα μας συμβαίνουν. Η ελληνική κοινωνία διδάσκεται την ανηθικότητα της μη ευθύνης. Οι ευθύνες κατρακυλούν και διαχέονται στη βάση της πυραμίδας, κάτι που εξασφαλίζει ότι όσα ζούμε θα τα ξαναζήσουμε.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 25.2.2009
