Το ότι οι Ελληνες έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους καταγράφηκε την περίοδο 2015-2017, όταν σε έρευνα του Pew Research Center, το 98% ημών δήλωσε ότι «ο πολιτισμός μας είναι ανώτερος έναντι των υπολοίπων Ευρωπαίων». Ταυτοχρόνως, το 66% των Ελλήνων ανέφερε ότι «πιστεύει στο κακό μάτι». Πανευρωπαϊκό ρεκόρ…
Μια άλλη έρευνα, εγχώρια αυτή τη φορά, πιστοποιεί το παραπάνω εύρημα. Το 62,5% πιστεύουμε ότι «οι Ελληνες είναι ένας σημαντικός λαός που ξεχωρίζει για την ευφυΐα και τον πολιτισμό του» (Eteron, Οκτώβριος 2023).
Μέχρι εδώ καλά! Αν δεν παινέψεις τον λαό σου, θα πέσει να σε πλακώσει στις σφαλιάρες ή σε άλλου τύπου προπηλακισμούς. Υπάρχει, πάντως, ένα ακόμη στοιχείο της ίδιας έρευνας που πρέπει να μας προβληματίσει. Το 55,3% των Ελλήνων δεν εμπιστεύεται τους συνανθρώπους του και το ερώτημα είναι πώς μπορείς να μην εμπιστεύεσαι τα μέλη ενός «σημαντικού λαού που ξεχωρίζει για την ευφυΐα και τον πολιτισμό του»; Τι φοβούνται από τους συνέλληνες; Μην τους ματιάξουν;
Τα πράγματα θολώνουν περαιτέρω αν δούμε τις κατανομές ανά κόμμα. Οσο μεγαλύτερη ιδέα έχουν για τους Ελληνες κάποιοι, τόσο λιγότερο τους εμπιστεύονται. Το 86,4% όσων ψήφισαν Σπαρτιάτες και το 85,7% των ψηφοφόρων της Ελληνικής Λύσης πιστεύουν ότι «οι Ελληνες είναι ένας σημαντικός λαός κ.λπ.». Ταυτοχρόνως, όμως, μόνο το 23,4% των Σπαρτιατών και το 29,8% των οπαδών του κ. Κυριάκου Βελόπουλου εμπιστεύονται τους συνέλληνές τους. Είναι να απορεί κανείς πώς επιβιώνει το τηλεπωλείο που έχει στήσει σε διάφορα κανάλια ανά την επικράτεια ο αρχηγός της Ελληνικής Λύσης…
Από την άλλη πλευρά, το 65,9% όσων ψήφισαν Σπαρτιάτες πιστεύει «ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι προτιμότερη από τη δημοκρατία». Αφού, όμως, μόνο το 23,4% εμπιστεύεται τους συνέλληνες, πώς μπορεί να εμπιστευθεί έναν Ελληνα δικτάτορα; Τι στην ευχή; Φίρερ εισαγωγής θα έχουμε;
Η σύγχυση είναι χαρακτηριστικό στις κοινωνίες σε μετάβαση, όπως είναι οι δυτικές. Οι άνθρωποι υιοθετούν το νέο, πριν απορρίψουν πλήρως το παλιό. Για παράδειγμα, στην ίδια έρευνα, το 50,1% είναι υπέρ της ελεύθερης αγοράς, έναντι 35,6% που πιστεύουν στον κεντρικό σχεδιασμό και ταυτοχρόνως το 55,9% εκτιμά ότι «το κράτος δεν επεμβαίνει αρκετά και επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα να δρα ασύδοτος», ενώ μόνο το 28,9% λέει ότι «το κράτος επεμβαίνει υπερβολικά». Αυτή η σύγχυση είναι μεγαλύτερη σε εκείνο το μέρος του πληθυσμού που έχει τις πιο παρωχημένες, δηλαδή τις πιο παλιές αντιλήψεις, οι οποίες ωστόσο επειδή ακριβώς είναι οι πιο παλιές είναι και οι πλέον ισχυρές. Ετσι ίσως να εξηγείται η ελληνική ακροδεξιά θολούρα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 22.11.2023