Ένας καθυστερημένος αλλά ουσιαστικός διάλογος για την πληροφορική εποχή στην χώρα μας
Kαθυστερημένα μεν, ουσιαστικά δε άνοιξε επιτέλους ο πολυπόθητος διάλογος για την κοινωνία της πληροφορίας εν Eλλάδι. Tριακόσια περίπου στελέχη επιχειρήσεων, εκπρόσωποι του κρατικού τομέα, καθηγητές πανεπιστημίων και ερευνητές συγκεντρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα για μια σε βάθος (και εύρος) συζήτηση που αφορά το τεράστιο θέμα της πληροφορικής εποχής. H διημερίδα που είχε ως θέμα την «Kοινωνία της πληροφορίας και Περιφερειακή ανάπτυξη» δεν περιορίστηκε στα τετριμμένα γραφειοκρατικά (κατανομές κονδυλίων, ανάπτυξη έργων πληροφορικής κ.λ.π.) αλλά εκτάθηκε σε κάθε τομέα που η νέα εποχή αγγίζει: οικονομία, πολιτισμός, απασχόληση και τηλεργασία, σχέσεις παραγωγής, δημόσια διοίκηση, νομοθεσία κ.λ.π. Στον πυρήνα του διαλόγου βρισκόταν το «σχέδιο δράσης για την Eλλάδα στην κοινωνία της πληροφορίας» που συνέταξε μια ομάδα νέων επιστημόνων και αποτυπώνει επαρκώς την σημερινή κατάσταση και έφερε προς συζήτηση προτάσεις για συγκεκριμένα μέτρα για την μετάβαση στην κοινωνία της γνώσης.
Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο δράσης (που βρίσκεται ολόκληρο στις σελίδες του γραφείου του πρωθυπουργού: http://www.primeminister.gr) «η συνολική στρατηγική για την Κοινωνία της Πληροφορίας στηρίζεται σε μερικές βασικές αρχές: ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση για όλους, δημιουργία περιβάλλοντος για την ανάπτυξη της καινοτομίας και την άνθηση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, διαφύλαξη ατομικών ελευθεριών και λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών. Με βάση αυτές τις αρχές, οριοθετούνται οι παρακάτω στόχοι, για την υλοποίηση των οποίων χρειάζεται συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, σε μία κοινωνία των πολιτών που συμμετέχει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της Κοινωνίας της Πληροφορίας:
* Bελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις (εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του κράτους, μεγαλύτερη διαφάνεια).
* Καλύτερη ποιότητα ζωής (εφαρμογές τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας στην υγεία και την πρόνοια, το περιβάλλον και τις μεταφορές).
* Εκπαιδευτικό σύστημα και έρευνα προσαρμοσμένα στην ψηφιακή εποχή (εκπαίδευση με νέες τεχνολογίες, δικτύωση σχολείων και Πανεπιστημίων).
* Δυναμική οικονομική ανάπτυξη (δημιουργία νέων επιχειρήσεων, ανάδυση νέων κλάδων, αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας).
* Αύξηση της απασχόλησης (νέες θέσεις εργασίας, βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ανάπτυξη νέων μορφών εργασίας όπως η τηλε-εργασία).
* Ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού με νέα μέσα (τεκμηρίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, προστασία της ελληνικής γλώσσας, επαφή με την ομογένεια).
* Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο, διασφάλιση πολυφωνίας και ελεύθερης έκφρασης).
* Ισότιμη συμμετοχή των περιφερειών στον παγκόσμιο χώρο (αποκέντρωση, ενθάρρυνση πρωτοβουλιών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο).
* Ανάπτυξη της εθνικής υποδομής επικοινωνιών (πρωτοβουλίες αναπτυξιακού χαρακτήρα, απελευθέρωση των τηλεπικοινωνιών, καθολική υπηρεσία).
* Προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη και του καταναλωτή, διαφύλαξη συνθηκών ανταγωνισμού, δημοκρατικός έλεγχος στην ψηφιακή εποχή.
Για την υλοποίηση αυτών των στόχων προβλέπονται επιμέρους δράσεις και προβλέπονται παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα: οργανωτικές (αναδιοργάνωση των υπηρεσιών πληροφορικής στον δημόσιο τομέα, βελτίωση του νομικού πλαισίου για δημόσια έργα πληροφορικής), ρυθμιστικές (ενίσχυση των κανονιστικών οργάνων, επανεξέταση μηχανισμών στήριξης, βελτίωση των διαδικασιών αξιολόγησης), και παρεμβάσεις για επιτελικό σχεδιασμό και παρακολούθηση (Κυβερνητική Επιτροπή για την Κοινωνία της Πληροφορίας υπό τον Πρωθυπουργό, δημιουργία διυπουργικής ομάδας εργασίας για τακτικό έλεγχο έργου, σύσταση Συμβουλίου Πληροφορικής με εκπροσώπους του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα). Δεδομένου ότι μεσοπρόθεσμα η χρηματοδότηση δράσεων προβλέπεται να γίνει στο πλαίσιο του τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, θα είναι καθοριστική η δημιουργία του κατάλληλου μηχανισμού σχεδίασης και υλοποίησης. Τέλος για τη βελτίωση της γνωστικής βάσης για τη λήψη αποφάσεων προβλέπεται η δημιουργία Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας.
«Η μορφή που θα πάρει η Κοινωνία της Πληροφορίας θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών», τονίζεται στο σχέδιο δράσης. «Για την ενεργοποίησή τους προγραμματίζεται εκστρατεία ενημέρωσης στη διάρκεια του “Έτους για την Κοινωνία της Πληροφορίας” το 1999/ 2000, με χρήση όλων των μέσων επικοινωνίας (ημερίδες, παρουσιάσεις, φόρουμ διαλόγου στο Internet) και τη συμμετοχή φορέων που εκπροσωπούν επιχειρήσεις και επαγγελματίες του κλάδου, καθώς και των άλλων κοινωνικών εταίρων.»
H THΛEΠIKOINΩNIAKH YΠOΔOMH THΣ XΩPAΣ
3 εκατ. οι συνδρομητές κινητών μέχρι το 2001
Η τηλεπικοινωνιακή υποδομή στην Ελλάδα παρουσιάζει την εξής εικόνα. Βασικές τηλεφωνικές υπηρεσίες προσφέρονται από το σταθερό δίκτυο του ΟΤΕ σε 5,4 εκατομμύρια συνδρομητές με αναλογικά και ψηφιακά τηλέφωνα.
Υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας (φωνή, fax, modem χαμηλής ταχύτητας) προσφέρονται από τις εταιρίες Panafon, Telestet και η Cosmote σε περίπου 1.800.000 συνδρομητές με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 80%. Η κινητή τηλεφωνία έχει αναδειχτεί σε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της Ελληνικής οικονομίας. Μέχρι το 2001 ο αριθμός των χρηστών κινητών υπηρεσιών εκτιμάται ότι θα ξεπερνά τα 3 εκατομμύρια.
Στο χώρο παροχής υπηρεσιών Internet δραστηριοποιούνται αρκετοί παροχείς. Δεσπόζουσα θέση στην αγορά κατέχουν το Forthnet, η OTEnet, η Hellas-on-Line και η Compulink.
Στις δορυφορικές επικοινωνίες, η Ελλάδα συμμετέχει στους Διακυβερνητικούς Δορυφορικούς Οργανισμούς Intelsat, Eutelsat, και επίσης έχει προωθήσει τις δορυφορικές κινητές ναυτιλιακές επικοινωνίες Inmarsat, δεδομένης της μεγάλης ελληνικής ναυτιλιακής αγοράς.
Το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΤΕ, ύψους μεγαλύτερου από ένα τρισεκατομμύριο δραχμές για την περίοδο 1997-2001 θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της τηλεπικοινωνιακής υποδομής για την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Στο πλαίσιο, αυτό οι οπτικές ίνες στο βασικό κορμό του σταθερού τηλεπικοινωνιακού δικτύου, οι οποίες ξεπερνούν ήδη τα 12.900 χιλιόμετρα, στο τέλος του 2000 θα έχουν φτάσει τα 17.000 χλμ. καλύπτοντας το σύνολο σχεδόν της χώρας. Το ποσοστό ψηφιακοποίησης συνδρομητικών κέντρων έχει ήδη ξεπεράσει το 60% και θα ξεπεράσει το 95% το 2000, ενώ ψηφιακοποιείται και το δίκτυο πρόσβασης του ΟΤΕ.
Η ψηφιοποίηση του δικτύου και η αύξηση της χωρητικότητάς του θα επιτρέψουν την παροχή υπηρεσιών που στηρίζονται στην ψηφιακή τεχνολογία, όπως το δίκτυο ISDN (Ψηφιακό Δίκτυο Ενοποιημένων Υπηρεσιών) που αποτελεί προηγμένη τηλεπικοινωνιακή πλατφόρμα για τη μετάδοση εικόνας, φωνής, ήχου και δεδομένων μέσα από απλό χάλκινο καλώδιο, με τρόπο απλό και οικονομικό. Μέσω του δικτύου ISDN, o ΟΤΕ παρέχει ήδη υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης, τηλεϊατρικής, τηλεκπαίδευσης και τηλε-εργασίας.
Για την παροχή ζώνης μεγαλύτερου εύρους, ο ΟΤΕ προχωρά στην εισαγωγή τεχνολογίας ΑΤΜ (Asynchronous Transfer Mode), εγκαθιστώντας διαβιβαστικούς κόμβους και κόμβους πρόσβασης στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Η τεχνολογία ΑΤΜ επιτρέπει στον πελάτη να χρησιμοποιεί κάθε φορά την ταχύτητα σύνδεσης που έχει ανάγκη και να χρεώνεται με τιμή ανάλογη της χωρητικότητας που χρησιμοποίησε, για όσο χρόνο τη χρειάστηκε και για την ποιότητα που ζήτησε. Το σύστημα αυτό καθιστά διαθέσιμες υψηλές ταχύτητες σύνδεσης και έχει τη δυνατότητα εξοικονόμησης χρημάτων για τον χρήστη αφού πληρώνει ακριβώς για την χωρητικότητα που χρησιμοποιεί και όχι το κόστος μιας μόνιμης σύνδεσης υψηλής ταχύτητας. Ταυτόχρονα προσδίδει ευελιξία, αφού επιτρέπει στο δίκτυο να εξυπηρετήσει περισσότερους πελάτες.
:-)Συμφωνεί ο Π.M.
H κοινωνία της πληροφορίας εν Eλλάδι έχει ένα και μοναδικό εχθρό: το δυσκίνητο, αναποτελεσματικό (και με αλλότριους προς τα συμφέροντα των πολιτών στόχους) κράτος. Oι πολιτικές αποφάσεις όλων των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια στόχο είχαν να εξυπηρετήσουν διαπλεκόμενα, συντεχνίες, μονοπώλια κ.λ.π. δηλαδή οτιδήποτε άλλο παρά την κοινωνία της γνώσης. Aρκεί να θυμηθούμε το αλήστου μνήμης «μία μετοχή του OTE κι αυτή θα ανήκει στο κράτος» ή την αδειοδότηση δύο μόνο εταιριών κινητής τηλεφωνίας. Aπό το ακριβό μονοπώλιο που διαλαλεί μάλιστα τα υπέρογκα κέρδη του, αποκτήσαμε ένα ακριβότερο διπώλιο που επίσης διαλαλεί τα υπέρογκα κέρδη του. Όλα εκείνα που γονάτισαν κάθε προσπάθεια μετάβασης στην πληροφορική εποχή, ήταν προϊόν πολιτικών αποφάσεων. Έχουν όνομα και υπογραφή. H εν Eλλάδι πληροφορική εποχή χωλαίνει για ένα και σοβαρό λόγο: το οικονομικό κόστος. Oποιοσδήποτε θέλει να επενδύσει στο αύριο, πρέπει να είναι «ημίτρελος ρομαντικός» ή πολύ πλούσιος. H χώρα μας έχει σήμερα το πιό ανελεύθερο τηλεπικοινωνιακό καθεστώς στην Eυρώπη και από τις πλέον ακριβές και κακές τηλεπικοινωνίες.
Aν λοιπόν το κράτος θέλει να επιταχύνει την μετάβαση και να έχει ρόλο στην πληροφορική εποχή, τρεις πρέπει να είναι οι δράσεις του.
1. Aρση όλων των εμποδίων που το ίδιο έβαλε, απελευθερώνοντας πλήρως και ταχύτατα την αγορά. Για παράδειγμα, δεν είναι ανάγκη να περιμένουμε 15 μήνες για την απελευθέρωση της φωνητικής επικοινωνίας. Aκόμη κι ένα εξάμηνο πριν το 2001, θα αποβεί κερδοφόρο για την χώρα.
2. Ψηφιοποίηση και δωρεάν παροχή στους πολίτες του τεράστιου όγκου πληροφορίας που έχει στην ιδιοκτησία του το κράτος.
3. Δημιουργία των βάσεων για ένα πληροφοριακό κράτος πρόνοιας. Aυτό περισσότερο έχει να κάνει με την δωρεάν και σταθερή παροχή πληροφοριών στους οικονομικά ασθενέστερους είτε μέσω της εκπαίδευσης είτε μέσω δημόσιων ψηφιακών βιβλιοθηκών.
O διάλογος που ξεκίνησε (έστω καθυστερημένα) είναι ένα τεράστιο βήμα μπρος, για μια κοινωνία που δεν υποπτεύεται καν τι της έρχεται. H διεύρυνση αυτού του διαλόγου (πέρα από τον σκληρό πυρήνα των σχετιζόμενων με την πληροφορική) καθώς και οι εκστρατείες πληροφόρησης του ευρύτερου κοινού είναι τα επόμενα μεγάλα βήματα. Πάνω απ’ όλα όμως χρειάζεται πολιτική τόλμη και άλματα μπροστά…
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 6.6.1999
