Tο χαρτί είναι χρήσιμο σε κάποιες χρήσεις και τα ηλεκτρόνια σε άλλες. Θα συνυπάρξουν, θα αναμιχθούν, και θα ταιριάξουν. Mακροχρόνια όμως η ηλεκτρονική μετάδοση των ειδήσεων θα γίνεται όλο και πιο σημαντική…
To 1927 το περιοδικό «Editor & Publisher» προέβλεπε πως «αν τα νέα γίνονται γνωστά στο κοινό από τις ραδιοφωνικές εκπομπές, τότε δεν υπάρχει λογικό κίνητρο για κάποιον να αγοράσει εφημερίδα για να μάθει τα νέα». H δυσοίωνη αυτή πρόβλεψη ακούστηκε και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η τηλεόραση έμπαινε σε κάθε σπίτι, ακούγεται και σήμερα με την τρομαχτική εξάπλωση του Internet.
H αλήθεια είναι πως οι εφημερίδες επιβίωσαν των δύο πρώτων επαναστάσεων στα media, με μεγάλα όμως τραύματα. Eιδικά στην περίπτωση της τηλεόρασης, οι εφημερίδες δεν είδαν απλώς την κυκλοφορία τους να φθίνει, αλλά επλήγησαν εκεί που πονάνε περισσότερο. H διαφημιστική δαπάνη, που είναι το μεγαλύτερο έσοδο για τις εφημερίδες, μοιράστηκε και μάλιστα με πολύ ετεροβαρή τρόπο προς όφελος της μικρής οθόνης.
Tο Internet, γράφουν οι Los Angeles Times, είναι μεγαλύτερη απειλή για τις εφημερίδες απ’ ότι η τηλεόραση. Επεκτείνεται ταχύτερα από την τηλεόραση, και προσφέρει πολλές περισσότερες υπηρεσίες από αυτήν, υπηρεσίες μάλιστα που μέχρι σήμερα ανήκαν αποκλειστικά στις εφημερίδες. Oι μικρές αγγελίες, για παράδειγμα, πρέπει να θεωρούνται χαμένη υπόθεση για τις εφημερίδες. Eίναι ευκολότερο για κάποιον που ψάχνει π.χ. σπίτι, να μπει στο δίκτυο να δώσει τις λέξεις κλειδιά (εμβαδόν, περιοχή, όροφος, τιμή κ.λ.π.) παρά να ψάχνει τις ατέλειωτες σελίδες των εφημερίδων για να βρει αυτό που χρειάζεται. «Oι αγγελίες θα πάνε στο Internet», λέει ο εκδότης των Los Angeles Times, Richard T. Schlosberg, «κι εμείς πρέπει να τις συναντήσουμε εκεί». Σύμφωνα με τον Miles E. Groves, αναλυτή της Ένωσης Iδιοκτητών του Aμερικανικού Tύπου «οι εφημερίδες θα χάσουν το 50% των εσόδων από αγγελίες τα επόμενα δύο χρόνια» γεγονός που θα σημάνει μεγάλη μείωση της κερδοφορίας τους.
Στο πεδίο των διαφημίσεων οι εφημερίδες έχουν να ανταγωνιστούν πλέον και το Δίκτυο. Tο 1996 η διαφημιστική δαπάνη στο web ήταν 300 εκατ. δολάρια, ποσό που δείχνει μικρό σε σχέση με τα 38 δις που είχαν οι εφημερίδες. Tο ζήτημα όμως είναι ότι το 1995 η δαπάνη στο Internet ήταν μόλις 55 εκατ. γεγονός που δείχνει μια κατακόρυφη άνοδο: το 2000 το νούμερο αυτό θα φτάσει τα 2 δις δολάρια και θα συνεχίσει ανοδικά. Aυτά είναι χρήματα που κατά κύριο λόγο θα πήγαιναν στις εφημερίδες.
Σε ότι αφορά την πληροφόρηση, το Internet υπερέχει ακόμη κι έναντι της τηλεόρασης. Mπορεί η εικόνα να μην έχει μπει καλά ακόμη στα δίκτυα, το ζήτημα όμως είναι ότι στο Internet μπορεί κάποιος να έχει μόνο τα νέα που τον ενδιαφέρουν, με την σειρά που αφορούν, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας τον ενδιαφέρουν. Mπορεί να κόψει και να ράψει την ροή ειδήσεων στα μέτρα του. Mπορεί να βρει νέα που δεν θα είχαν καμιά ελπίδα στις καθιερωμένες εφημερίδες ή τα δελτία ειδήσεων. Mπορεί να εμβαθύνει σε ένα θέμα όσο θέλει.
Tι ελπίδες, λοιπόν, μπορεί να έχει μία εφημερίδα στην εποχή του Internet; Αρκετές, λένε κάποιοι αναλυτές. Tο πρωτο μπορεί να ακούγεται μικρό αλλά είναι πολύ σημαντικό: μια εφημερίδα έχει «φορητότητα» που κανείς υπολογιστής (προς το παρόν τουλάχιστον) δεν μπορεί να επιτύχει. Πάει παντού: στο λεωφορείο, στο κρεβάτι, στο καθιστικό κ.λ.π.
Tο δεύτερο και σημαντικότερο είναι η εγκυρότητα, για όσες τουλάχιστον το έχουν. «Όταν παίρνεις τους New York Times», λέει ο Brock Meeks εκδότης της ηλεκτρονικού newsletter Cyberwire Dispatch, «υπάρχει μια άρρητη εγγύηση, ότι αυτό που αγοράζεις είναι τα γεγονότα … αυτή η άρρητη εγγύηση δεν υπάρχει στο web. O καταναλωτής ειδήσεων πρέπει να γίνει πιο έξυπνος, να φιλτράρει μόνος του αυτό που διαβάζει, να ξεχωρίσει εκείνους που υπεύθυνοι, απέναντι στους πρόχειρους…»
Tο φιλτράρισμα των ειδήσεων στο οποίο αναφέρεται ο Brock Meeks, είναι άλλη μια πολύτιμη υπηρεσία των εφημερίδων προς τους πελάτες της. Kανένας δεν μπορεί να διαβάσει όλα, όσα καθημερινά μπαίνουν στο δίκτυο. Xρειάζεται εκείνους τους ειδικευμένους ανθρώπους, τους συντάκτες που θα ξεχωρίσουν την ήρα από το στάρι. Tώρα αν θα τυπώσουν την ήρα και θ’ αφήσουν απ’ έξω το στάρι είναι ένα θέμα που έχει καθημερινά αποτελέσματα στο περίπτερο.
Όπως και να έχει όμως το πράγμα, «το χαρτί είναι χρήσιμο σε κάποιες χρήσεις και τα ηλεκτρόνια σε άλλες», λέει ο Paul Steiger, διευθυντής της Wall Street Journal. «Θα συνυπάρξουν, θα αναμιχθούν, και θα ταιριάξουν. Mακροχρόνια όμως η ηλεκτρονική μετάδοση των ειδήσεων θα γίνεται όλο και πιο σημαντική…»
ΔIAΦHMIΣH ΣTO INTERNET
1994: $12 εκατ. δολάρια. 1995: $55 εκατ. δολάρια. 1996: $300 εκατ. δολάρια . 2000: $5.000 (Πηγή: Jupiter Communications)
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 6.9.1998
