Ο πρόεδρος της Ένωσης Κινηματογραφικών Εταιριών Αμερικής απειλεί τους συμπατριώτες του. Αν το internet μειώσει τα κέρδη μας, όλοι θα χάσουμε και κυρίως η αμερικανική οικονομία.
O Jack Valenti είναι ο ισχυρός άνθρωπος της βιομηχανίας του κινηματογράφου. Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης Κινηματογραφικών Εταιριών Αμερικής (Motion Picture Association of America) έγινε ιδιαίτερα γνωστός την περίοδο 1983-84 όταν πολέμησε με λύσσα τη νέα τότε εφεύρεση το σπιτικό βίντεο. Μήνυσε την Sony κυρίαρχη τότε της αγοράς με το σύστημα Betamax, και ζήτησε από τα αμερικανικά δικαστήρια να απαγορευθεί η κυκλοφορία αυτών των συσκευών διότι ήταν εργαλεία «κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας»: οποιοσδήποτε με ένα τέτοιο μηχάνημα μπορούσε να αντιγράψει (να κλέψει κατ’ αυτόν) μια ταινία από την τηλεόραση χωρίς να πληρώσει δικαιώματα στους δημιουργούς της και φυσικά στις εταιρίες που ο ίδιος εκπροσωπούσε. Η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ το οποίο έκρινε ότι η αντιγραφή ταινιών από την τηλεόραση για προσωπική χρήση είναι δικαιολογημένη και τέλος πάντων δεν μπορούσε να απαγορευθεί μια τεχνολογία μόνο και μόνο γιατί έπληττε ένα κλάδο. Η έκπληξη για τον Valenti δεν ήταν τόσο η τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου, αλλά όσα επακολούθησαν στην αγορά: το βίντεο έγινε μια δεύτερη χρυσοφόρος όρνιθα για τις κινηματογραφικές εταιρίες, που μέσω βιντεοκλάμπ πουλούσαν για δεύτερη φορά το ίδιο προϊόν – σε χαμηλότερη μεν τιμή, αλλά το χρήμα έρεε στα ταμεία τους. Όσο για κάποιους που αντιγράφουν ταινίες από την TV, τελικά αποδείχθηκαν πολύ λίγοι για να απειλήσουν τα κέρδη της βιομηχανίας.
Τα χρόνια πέρασαν, η Sony από παραγωγός τεχνολογίας έγινε και παραγωγός κινηματογράφου, o Jack Valenti παραμένει ο ισχυρός άνδρας της βιομηχανίας και μια νέα απειλή δείχνει τα δόντια της στα ταμεία των κινηματογραφικών εταιριών. Η ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει σε κάθε χρήστη να κάνει ακριβή αντίγραφα κάθε πνευματικού προϊόντος και το διαδίκτυο επιτρέπει την ανταλλαγή τους ταχύτατα.
Οι βιομηχανίες που πουλούν περιεχόμενο ξεκίνησαν ανηλεείς δικαστικούς αγώνες: η Ένωση Δισκογραφικών Εταιριών κατά Napster, η Ένωση Κινηματογραφικών Εταιριών κατά των χρηστών του προγράμματος που ξεκλειδώνει τους δίσκους DVD. Πέρα απ’ αυτό ξεκίνησε και μια τεράστια καμπάνια δημοσίων σχέσεων να πεισθούν οι πολίτες ότι «αυτό που είναι καλό για την Warner Brothers, είναι καλό και για την Αμερική».
«Η βιομηχανία του copyright (δισκογραφικές, κινηματογραφικές εταιρίες κι εκδοτικοί οίκοι) δημιουργεί τριπλάσιες θέσεις εργασίας απ’ ότι η υπόλοιπη αμερικανική οικονομία», δηλώνει o Jack Valenti στην ηλεκτρονική έκδοση του Newsweek. «έχει μεγαλύτερες εξαγωγές, κι από την αεροπορική βιομηχανία και από τον γεωργικό τομέα και από την αυτοκινητοβιομηχανία. Έχει εμπορικό πλεόνασμα με κάθε χώρα της γης, όταν η υπόλοιπη οικονομία αιμορραγεί από εμπορικά ελλείμματα που φτάνουν στο ανίερο ποσό των 277 δις δολαρίων.
Το εκπληκτικό είναι η παγκόσμια αποδοχή της βιομηχανίας του copyright. Οι δημιουργίες της Αμερικής ευχάριστα γίνονται αποδεκτές σε κάθε πολιτισμό, δόγμα και χώρα σ’ αυτόν τον πλανήτη. Ο αμερικανικός κινηματογράφος είναι πανταχού παρών σ’ όλο τον κόσμο…
«Τώρα ήρθε το διαδίκτυο. Οι αμερικανοί παραγωγοί κινηματογράφου καλωσόρισαν το νέο αυτό θαύμα. Για την βιομηχανία του σινεμά έχει τεράστια δυναμική ως ένα νέο σύστημα διανομής…
Αλλά προς το παρόν κάποιες ανησυχητικές τάσεις αντικρούουν αυτό το μέλλον… δημιουργείται στο internet μια παγανιστική φιλοσοφία που λέει «εφ’ όσον είναι στο διαδίκτυο είναι δωρεάν». Αυτό είναι το σύνδρομο Napster, που ταρακούνησε τη μουσική βιομηχανία… Τα δικαστήρια είπαν «αρκετά» και οι μέρες του Napster ως παροχέα δωρεάν μουσικής είναι μετρημένες. Αλλά νέα sites, που είναι πιο δύσκολο να ανακαλυφθούν θα πάρουν την θέση του, γιατί δεν έχει αλλάξει η νοοτροπία. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πείσεις κάποιον να πληρώσει κάτι που υπάρχει στο internet.
Το χαστούκι που δέχτηκαν οι μουσικές βιομηχανίες είναι αισθητό πλέον και στον κινηματογράφο. Σήμερα 300.000 ταινίες κατεβαίνουν κάθε μέρα παράνομα από το internet χωρίς άδεια και πληρωμή. Στο τέλος του χρόνου οι παράνομα κατεβασμένες ταινίες θα φτάσουν το 1.000.000 την ημέρα! Από την στιγμή που εκατομμύρια ακόμη σπίτια θα έχουν ταχύτατες συνδέσεις ευρέως φάσματος στο internet με προγράμματα συμπύκνωσης, θα μπορούν όλοι να κατεβάσουν παράνομα μια ταινία με καλής ποιότητας εικόνα κάθε μέρα. Αυτό θα γίνει από εχέφρονες ανθρώπους που θα αντιδρούσαν και στην σκέψη να κλέψουν κάτι από το supermarket. Κι όμως αυτοί οι άνθρωποι χρησιμοποιούν δημιουργίες χωρίς άδεια και πληρωμή, η νέα υποτιθέμενη κανονικότητα στο διαδίκτυο.
Αυτό αποτελεί μια περίπλοκη και καταστροφική απειλή που μπορεί να σμικρύνει ή αν δεν διαλύσει ένα μοναδικό αμερικανικό, δημιουργικό και οικονομικό βραβείο. Είναι πηγή κινδύνου για ολόκληρη την βιομηχανία copyright… Σύμφωνα με τα λόγια του Ταλεϋράνδου «θα είναι χειρότερο από έγκλημα, θα είναι λάθος» να επιτραπεί στο πλέον πολύτιμο αμερικανικό εξαγωγικό προϊόν να συρρικνωθεί και να παρακμάσει μόνο και μόνο επειδή η τεχνολογία κάνει εύκολη την «κλοπή του». Αλλά δεν την κάνει ορθή επιλογή.»
«Τώρα», σημειώνει ο Jack Valenti, «ένας μεγάλος αριθμός κινηματογραφικών στούντιο ετοιμάζονται να μπουν στην online διανομή μέχρι το τέλος του χρόνου, προσφέροντας ταινίες σε λογικές τιμές (όπως ορίζονται από τους καταναλωτές). Κάποια μέλη του Κογκρέσου έχουν επισημάνει ότι η δυνατότητα πρόσβασης σε νόμιμα παρεχόμενα φιλμ θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στην «πάρτε όλα τσάμπα» φιλοσοφία του internet. Σύντομα θα ανακαλύψουμε αν έχουν δίκιο. Κατά δεύτερον οι κινηματογραφικές εταιρίες σε συνεργασία με τους καλύτερους ειδικούς της τεχνολογίας θα προχωρήσουν στην «κρυπτογράφηση του περιεχομένου» των ταινιών τους όπως και στην ψηφιακή αποτύπωση υδατοσήμων (Σ.Σ.: για αναγνώριση αν κάποια κόπια είναι νόμιμη ή παράνομη)… Αφοσιωμένοι «χάκερ» όμως θα μπορέσουν να τα παρακάμψουν όλα. Αλλά 99% των αμερικάνων δεν είναι χάκερ, ούτε θα παρανομήσουν αν οι νόμιμες κόπιες είναι διαθέσιμες στο internet σε λογικές τιμές. Το πιστεύω…»
O Jack Valenti…
… αποφοίτησε σε ηλικία μόλις 15 ετών από το Λύκειο. Γεννημένος το 1921 στο Τέξας πήρε το πρώτο του πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Χιούστον και MBA από το Harvard. Το 1952 έκανε μια διαφημιστική εταιρία που ήταν υπεύθυνη για τις δημόσιες σχέσεις του προέδρου των ΗΠΑ John F. Kennedy στο Τέξας. Μετά την δολοφονία του JFK έγινε σύμβουλος του επόμενου προέδρου Lyndon B. Johnson, θέση από την οποία παραιτήθηκε για να γίνει ο τρίτος στη σειρά πρόεδρος της ένωσης κινηματογραφικών εταιριών Αμερικής. Έχει γράψει τέσσερα βιβλία: «The Bitter Taste of Glory» (Η πικρή γεύση της δόξας), «A Very Human President» (ένας πολύ ανθρώπινος πρόεδρος), «Speak up with Confidence» (Μίλα με αυτοπεποίθηση) και το πολιτικό μυθιστόρημα «Protect and Defend» (Προστασία και Άμυνα).
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 15.4.2001
