Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στο πνευματικό έργο των ακτιβιστών είναι μια ανόητη πρακτική, αφού έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο τους που είναι η όσο το δυνατόν ευρύτερη διασπορά του μηνύματός τους.
Την επαύριον της ανάδειξης του κ. Νόαμ Τσόμσκι ως του «διανοούμενου με τη μεγαλύτερη επιρροή» από ηλεκτρονική ψηφοφορία που οργάνωσαν τα περιοδικά «Prospect» και «Foreign Policy» ξεκίνησε μια ευρεία συζήτηση για τον «διανοούμενο-φαινόμενο» ο οποίος αποδείχθηκε και pop-star. Πολλοί έσπευσαν να πανηγυρίσουν την «τιμή» που έγινε σ’ αυτό το ρεύμα σκέψης, κάποιοι άλλοι στάθηκαν στις αδυναμίες των ψηφοφοριών τέτοιου τύπου (δεν είναι επιστημονικά δομημένες, άρα δεν αντικατοπτρίζουν επαρκώς την πραγματικότητα) και κάποιοι τρίτοι επεσήμαναν ότι η δημοφιλία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην και καλύτερο έργο (μ’ αυτή την έννοια ο Νταν Μπράουν θα ήταν απείρως καλύτερος συγγραφέας από τον Μίλαν Κούντερα, ο οποίος συνολικά πούλησε υποπολλαπλάσιο αριθμό αντιτύπων από τον «Κώδικα Ντα Βίντσι»).
Σε όλη αυτή τη συζήτηση παρεισέφρησε κι ένα βιτριολικό κείμενο του αμερικανού συγγραφέα Πίτερ Σβάισερ. Το κείμενο που προέρχεται από το βιβλίο του «Do As I Say (Not As I Do): Profiles in Liberal Hypocrisy» (Κάνε ό,τι λέω, όχι ό,τι κάνω. Πορτρέτα αριστερής υποκρισίας) εκδόσεις Doubleday, κυκλοφόρησε ευρύτατα στο Διαδίκτυο και κατηγορεί τον γνωστό ακτιβιστή και συγγραφέα για …πλουτισμό.
Η περιουσία του, λέει ο Πίτερ Σβάισερ, φτάνει τα δύο εκατομμύρια δολάρια (Σ.Σ.: σιγά τα ωά. Υπάρχουν τηλεστάρ στην Ελλάδα που βγάζουν αυτά τα χρήματα σε ένα χρόνο) κι αυτά τα λεφτά βρίσκονται σε μια επενδυτική εταιρεία που έχει φτιάξει για φορολογικούς λόγους.
Η λαϊκιστική αυτή κριτική, που μάλιστα προέρχεται από την αμερικανική Δεξιά, θυμίζει τις παλιές απορίες που εκστομιζόταν στην Ελλάδα: «τι σόι κομμουνιστές είναι αυτοί που πάνε σε καλά, και συνεπώς ακριβά, εστιατόρια;», λες και ο κομμουνισμός είναι μετεξέλιξη του Χριστιανισμού που θέλει όποιον έχει δύο εκατομμύρια δολάρια να δίνει το ένα στους συνανθρώπους του. Έτσι, αντί οι Δεξιοί να είναι ευχαριστημένοι που οι αντίπαλοί τους ανακαλύπτουν και επωφελούνται από τις αρετές του καπιταλισμού, νομίζουν ότι τους κολλούν στον τοίχο επειδή δεν ψωμολυσσάνε, όπως η λαϊκιστική φαντασία (Δεξιά κι Αριστερή) τους θέλει.
Το κείμενο αυτό δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον αν δεν εμπεριείχε την πολιτική του κ. Τσόμσκι απέναντι στο πνευματικό του έργο και ειδικά τους περιορισμούς copyright που, όπως αποδεικνύεται, εφαρμόζει αυστηρά. Στον επίσημο δικτυακό του τόπο (http://www.chomsky.info) υπάρχει σαφέστατη προειδοποίηση: «Το υλικό σ’ αυτό το site είναι πνευματική ιδιοκτησία του Νόαμ Τσόμσκι και / ή του Νόαμ Τσόμσκι και Συνεργάτες.. Δεν επιτρέπεται η επανεκτύπωση ή αναδημοσίευση αυτού του υλικού σε άλλους δικτυακούς τόπους χωρίς έγγραφη άδεια». Σύμφωνα με τον Πίτερ Σβάισερ τα βίντεο μιας ομιλίας του κ. Τσόμσκι κοστίζουν 79 σεντς και ένα CD με διαλέξεις του 12.99 δολάρια.
Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στο πνευματικό έργο των ακτιβιστών είναι μια ανόητη πρακτική, αφού έρχεται σε αντίθεση με τον στόχο τους, που είναι η όσο το δυνατόν ευρύτερη διασπορά του μηνύματός τους. Από κει και πέρα η πνευματική ιδιοκτησία καθαυτή είναι μια εγκληματική πρακτική που αφενός παγιώνει την κοινωνία των δύο τρίτων και αφετέρου υπονομεύει κάθε πρόοδο.
Η Δύση αναπτύχθηκε τα τελευταία διακόσια χρόνια γιατί υπήρξε έκρηξη στην παραγωγή και ελευθερία στη διακίνηση της πληροφορίας. Παράλληλα, ανέπτυξε κοινωνική σταθερότητα διότι με το εκπαιδευτικό σύστημα (που βασίζεται στην ελεύθερη και δωρεάν μεταβίβαση πληροφορίας από τις μεγαλύτερες στις μικρότερες γενιές) δημιουργήθηκε κινητικότητα μεταξύ των τάξεων. Διά της εκπαίδευσης ο γιος κάποιου αγρότη μπορούσε να ελπίζει να γίνει μεγαλογιατρός ή η κόρη ενός εργάτη δικηγόρος. Βάζοντας όμως τιμή στην πληροφορία υποσκάπτονται και οι δύο αυτοί στόχοι. Αφενός λιγότερα μυαλά δουλεύουν στο παραχθέν σώμα της πληροφορίας (άρα η πρόοδος επιβραδύνεται) και αφετέρου μπαίνουν σοβαρά οικονομικά εμπόδια στην κοινωνική κινητικότητα.
«Είδα μακριά γιατί ανέβηκα σε πλάτες γιγάντων», είπε ο Ισαάκ Νεύτων όταν διατύπωσε τους θεμελιώδεις νόμους της φυσικής. Η τάση πλέον σε όλο το δυτικό κόσμο είναι να κοστίζει αυτή η «άνοδος σε πλάτες γιγάντων» όλο και περισσότερο. Η διάρκεια προστασίας ενός πνευματικού έργου ανέβηκε από τα 50 στα 75 χρόνια (μετά το θάνατο του δημιουργού), ενώ ολόκληρες περιοχές δημόσιας γνώσης ιδιωτικοποιούνται (π.χ. η χρηματοδοτηθείσα από το κοινωνικό σύνολο βασική έρευνα για τα γονίδια χρησιμοποιείται σήμερα για να αποκτήσουν φαρμακευτικοί κολοσσοί πατέντες επί γονιδίων).
Γι’ αυτό προξενεί εντύπωση τη μετατροπή του δικτυακού τόπου του μεγάλου ακτιβιστή σε Chomsky dot com. Χρέος όλων των εχεφρόνων ανθρώπων -πόσω δε μάλλον των Αριστερών- είναι να κοινωνικοποιήσουν όση περισσότερη πληροφορία μπορούν. Όχι να την πουλούν με 79 σεντς.
Όσο για την ένσταση «και πώς θα ζήσουν οι δημιουργοί», η απάντηση δόθηκε πριν μερικά χρόνια από το γνωστό συνθέτη και τραγουδιστή Brian Ferry. Όταν ρωτήθηκε «τι κάνει για τις χώρες, όπου υπάρχει μεγάλη πειρατεία στο έργο του», απάντησε αφοπλιστικά ότι πάει και κάνει συναυλίες. Ξέρει ότι έχει εξασφαλισμένο κοινό. Το αυτό κάνει και ο κ. Τσόμσκι. Εξάλλου για κάθε διάλεξή του πληρώνεται με 12.000 δολάρια…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 4.12.2005
