Η αγορά δεν είναι η κόλαση που η τρέχουσα ρητορεία και τα πρωινάδικα μας παρουσιάζουν. Είναι χώρος συνεργασίας και αμοιβαίας κερδοσκοπίας.
Μήπως λοιπόν πρέπει να θεωρήσουμε όλους αυτούς τους επί χρήμασι ανακυκλωτές μίνι σπεκουλαδόρους πάνω στην καταστροφή του πλανήτη; Μήπως είναι ανάλγητοι που άδραξαν την ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν, ενώ ο κόσμος χάνεται; Διότι δεν είδαμε δα τον ίδιο ζήλο από τους συμπαθείς Ρομ να μαζεύουν παλιοσίδερα και τους παππούδες να ανακυκλώνουν μπουκάλια όταν η ανακύκλωση ήταν κόπος χωρίς κέρδος. Τέλος, μήπως η ανακύκλωση εθίζει το κοινό στην διά των απορριμμάτων κερδοσκοπία, αντί να το γαλουχήσουμε με την αρετή της προσφοράς; Μήπως μακροχρόνια θα έπρεπε να αναθέσουμε κι αυτό το «γαιάρεστο έργο» σε κάποια δημόσια υπηρεσία για να μην μπολιάζεται η διαδικασία από το σατανικό κέρδος;
«Ανοησίες», μπορεί να πει κάποιος. Φυσικά, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι κάποιοι της Προόδου ήδη θα ανησυχούν για την επεκτεινόμενη εμπορευματοποίηση της οικολογίας. Εκτός αυτού, το ίδιο σκεπτικό δεν χρησιμοποιούμε για κάθε αγορά; Χρόνια τώρα δεν μας πιπιλίζουν τ’ αυτιά ότι οι αγορές είναι κάτι σαν τον Λεβιάθαν, δηλαδή ένας αγώνας όλων εναντίον όλων; Δεν είναι κοινή πεποίθηση ότι η αγορά είναι ένας σκοτεινός τόπος που τον λυμαίνονται κερδοσκόποι, ενώ οι αγαθοί καταναλωτές τρέχουν σαν την Κοκκινοσκουφίτσα να μπουν στο στόμα του λύκου;
Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι κανείς δεν πάει στην αγορά για αλτρουιστικούς λόγους. Είτε πουλάει ντομάτα, είτε την αγοράζει. Και οι καταναλωτές κερδοσκόποι είναι. Βλέπουν, διαλέγουν, συγκρίνουν και αποφασίζουν. Δεν τους επιβάλλει κανείς να αγοράσουν κάτι (πλην ίσως του κράτους: για παράδειγμα μπορεί κάποιος να σιχαίνεται τις τηλεοπτικές υπηρεσίες που προσφέρει η ΕΡΤ κι όμως είναι υποχρεωμένος να πληρώνει τα κρατικά κανάλια). Η αγορά, όταν λειτουργεί, προσφέρει επιλογές κερδοσκοπίας στον καταναλωτή. Οταν δεν λειτουργεί απομυζά τον καταναλωτή, είτε διότι το κράτος τον υποχρεώνει να πληρώνει για υπηρεσίες που δεν θέλει (π.χ. ΕΡΤ) ή δεν έχει (π.χ. καθαριότητα στους δρόμους), είτε διότι απουσιάζει και δεν διασφαλίζει τους όρους ανταγωνισμού.
Η αγορά λοιπόν δεν είναι η κόλαση που η τρέχουσα ρητορεία και τα πρωινάδικα μας παρουσιάζουν. Είναι χώρος συνεργασίας και αμοιβαίας κερδοσκοπίας, όπως αυτή που δειλά δημιουργείται στον χώρο της ανακύκλωσης. Σκέφτεστε τι θα γινόταν αν είχαμε μια κρατική εταιρεία ανακύκλωσης και απλώς να πληρώναμε ένα οικολογικό τέλος;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15.5.2008
